Uitmelken van 'Happy Birthday' lijkt voorbij
Wie heeft de rechten op het meest gezongen liedje in de Engelse taal? Met de vondst van een manuscript van 'Happy Birthday' uit 1922 in de muziekbibliotheek van de Amerikaanse universiteit van Louisville is dat niet meer zeker.
Directeur James Procell van de universiteit ontdekte onlangs het oorspronkelijke manuscript toen hij de ordner waar het in zat wilde archiveren. Het zat in een map die sinds de jaren vijftig in de bibliotheek ligt.
Het manuscript, met de titel 'Song Stories for Kindergarten' (Liedverhalen voor de kleuterschool), is zo'n 120 jaar oud en bevat ongeveer dertig liedjes, waaronder het bekende verjaardagslied. Mildred Hill schreef het liedje samen met haar zus Patty. 'Happy Birthday' heette oorspronkelijk 'Good Morning to All'.
Gemeengoed
In 1938 werd het copyright van 'Happy Birthday' vastgelegd. Warner Music Studio nam deze rechten in 1988 voor 25 miljoen dollar over van het bedrijf Birchtree Limited en verdient sindsdien miljoenen per jaar aan dat copyright. Iedereen die het liedje in films, op tv of voor bijvoorbeeld een ansichtkaart met muziek wil gebruiken, kan een rekening van Warner Music Studio verwachten.
Dat overkwam ook de Amerikaanse documentairemaakster Jennifer Nelson toen zij in 2013 een film over de geschiedenis van het lied maakte. Ze kreeg een rekening van 1.500 dollar voor het gebruik van het liedje, maar besloot het er niet bij te laten zitten.
"Hoe kan het dat een platenmaatschappij het eigendom claimt op een liedje dat gemeengoed is en waarvan de componisten allang zijn overleden?", vroeg zij zich af. Samen met een groep kunstenaars spande ze begin augustus een rechtszaak aan tegen de platenmaatschappij. Volgens de kunstenaars staat 'Happy Birthday' symbool voor de ontspoorde Amerikaanse copyrightcultuur. Ze willen 'Happy Birthday' teruggeven aan het publiek.
De vondst van het manuscript komt de kunstenaars goed van pas. Het bewijst volgens hen dat het copyright dat in 1938 werd geregistreerd niets waard is. Volgens een wet uit 1998 behoort alles wat voor 1923 is gepubliceerd toe aan het publieke domein.
De uitspraak in de zaak wordt de komende weken verwacht. Als Warner de zaak verliest, kan de platenmaatschappij zich niet alleen opmaken voor een fiks verlies aan inkomsten, maar ook voor nieuwe zaken waarin de geïnde rekeningen alsnog moeten worden terugbetaald.