Napels aan de Leie
Door de staking bij Ivago is het in Gent voor voetgangers laveren tussen de vuilniszakken, en bij een terrasje op de Korenmarkt krijg je er een gratis zicht op kilo's karton en glas bij. De burgemeester grijpt in, maar 'het is toch nog even met de neusknijper op te doen'.
Het mag gezegd: de vuilniszakken geven de Gentse binnenstad kleur. Elke voordeur zijn geel en blauw exemplaar, op geijkte afstand doorheen de historische straten. Het had Gent een feestelijk karakter gegeven, ware het niet van de gemene briesjes die telkens een zure lucht in je neus duwen. Wie niet beter weet zou zelfs kunnen denken dat de stad er net tien dagen Gentse Feesten heeft opzitten, verschraald bier en rotte etenswaren incluis. Het is amper drie dagen dat het personeel van Ivago het werk heeft neergelegd. Tijd genoeg om de idylle te verstoren. Leggen managers of bankiers het werk neer, dan ligt nauwelijks iemand daar wakker van. Staken de vuilnismannen, dan begint het geheid te stinken.
Deze keer deed het nakende ontslag van een oudere werknemer het potje bij Ivago Gent overkoken. Twintig jaar al werkt de man als vuilnisophaler, maar onlangs kreeg hij een derde negatieve evaluatie. De man zelf heeft het over pesterijen, Ivago houdt vol dat er fouten zijn gebeurd. Feit is dat de man op luttele jaren voor zijn pensioen met één been buiten staat, iets wat ook zijn collega's niet kunnen verteren. Uit solidariteit ging de poort van de hoofdzetel dinsdag onherroepelijk dicht. Wie toch aan het werk wil, kan met de vuilniswagen nergens heen. Zelfs de verbrandingsoven ligt stil, nu er niets meer binnenkomt om op te stoken.
Stakingsrecht
Het deed burgemeester Daniël Termont (sp.a) zelfs beslissen om 76 vuilnismannen op te vorderen. Zij moeten vandaag een hele lijst van plaatsen opruimen, waar het opgehoopte afval de volksgezondheid in gevaar dreigt te brengen. Dat is vastgelegd in het Vlaams afvalstoffendecreet om leefmilieu en volksgezondheid te beschermen.
"Ik doe dat niet graag, want ik wil niet aan het stakingsrecht raken", zegt Termont. "Maar de plekken waar een enorme stank heerst en waar ongedierte opduikt, moeten worden opgeruimd. Vooral in de volkswijken is het na drie volle dagen zonder ophaling geen pretje." Toch betekent dit niet dat Gent na morgen opnieuw in zijn vel zal blinken. De staking gaat onverminderd voort, zeker tot maandag. Termont: "En dat zal sowieso nog overlast veroorzaken."
Het is opmerkelijk hoe snel een staking bij de vuilnisophalers tot ellende leidt en hoe vlug zulke acties wrevel veroorzaken. Op de Graslei probeert een lading Amerikaanse toeristen het achtergelaten glas te ontwijken, misnoegde restaurantuitbaters stapelen een zoveelste lading boven op de uitpuilende vuilbakken. Online lijkt er weinig begrip voor de grieven van het Ivago-personeel, zo bewijzen giftige reacties op Facebook of Twitter.
"Voor de Gentenaar is dit uiteraard geen aangename situatie", zegt Koen Van Caimere, woordvoerder van Ivago. "Maar op dit moment kunnen wij geen oplossing aanbieden. De onderhandelingen lopen, maar voorlopig zonder resultaat. Voorlopig is het nog even met de neusknijper op."
Nochtans is de Gentse burger mee verantwoordelijk voor de lange parade van kleurrijk plastiek. Volgens het politiereglement moet iedereen bij een staking netjes zijn vuilnis terug in huis nemen. "Wij begrijpen dat het niet altijd mogelijk is om het terug binnen te nemen", zegt Dirk Bogaert van het kabinet van de Gentse schepen van Milieu Tine Heyse (Groen). "Wie op een appartement woont, kan moeilijk grote ladingen vuilnis stockeren."
Vraag is of niemand anders zich over het vuilnis kan ontfermen. Staakt Ivago Gent, waarom niet de ploegen van andere steden optrommelen of privéfirma's inschakelen? Bogaert: "Zo eenvoudig is het niet. Stakingen zijn onvoorspelbaar. Je weet nooit hoelang zoiets gaat duren. Bovendien vraagt zo'n ophaling veel logistieke expertise."
In dit geval heeft de Gentse burgemeester dus ingegrepen. Niet voor het eerst, trouwens. Voormalig burgemeester Frank Beke (sp.a) deed het Termont ooit voor, zeer tegen de zin van de stakers toen. Het is niet de eerste keer dat het Ivago-personeel hier het werk neerlegt. De afvalintercommunale staat bekend als een 'bende heethoofden' die om het minste de piketten opzetten.
Veel diepere malaise
De vuilnismannen en het containerpersoneel die de ingang van de hoofdzetel blokkeren, ontkennen dat. In de smalle straat voor de grote poort zijn alle vakbondskleuren vertegenwoordigd. Enkele houten planken en wat afval gaan in vlammen op, bier en braadworsten moeten de magen stillen. "Dit gaat niet alleen maar over een negatieve evaluatie", legt Dirk Van Himste (ACOD) uit, in rode jas tussen de stakers. "Er zit een veel grotere en diepere malaise achter tussen het werkvloer en het management. Echt waar, dit heb ik nog niet veel meegemaakt. De mensen voelen zich niet gerespecteerd. Ik denk niet dat we hier snel zullen uit geraken."
Lonen die verkeerd of te laat uitbetaald worden, sancties zonder verduidelijking, snedige opmerkingen, gebrekkige communicatie... Hun lijst met grieven is lang. "Wat wij vragen is respect", zegt Danny De Brauwer (43), die inmiddels twintig jaar Gentse troep opruimt. "Ze behandelen ons gewoon als afval. Met ons praten is er in vele gevallen te veel aan. Willen we iets aankaarten, dan moet er een vakbondsafgevaardigde bij, anders nemen ze ons niet serieus." Een collega treedt hem bij. "Onlangs deed ik een voorstel om een traject te verbeteren. 'Heb jij daarvoor gestudeerd?', kreeg ik te horen. 'Nee? Dan moet je je niet moeien.' De manier waarop ze hier met mensen omgaan is beneden alle peil."
Al beseffen de mannen dat de goodwill bij de Gentenaars voor hun actie snel naar beneden duikt. De Brauwer zucht. "Mensen willen natuurlijk die doos met oud papier zo snel mogelijk hun huis uit. Dat begrijp ik wel. Maar kijk, in dit geval zullen ze nog even geduld moeten hebben."