Direct naar artikelinhoud

Nokiabaas haalt uit naar eigen bedrijf

‘We staan op een brandend platform’, schrijft Elop. ‘De eerste iPhone dateert van 2007 en we hebben nog steeds geen product dat de iPhone enigszins benadert. Ongelooflijk.’

Elop, ex-Microsoft, kwam een paar maanden geleden aan het hoofd van Nokia. Hij moet het Finse bedrijf weer op de rails zetten en het verloren marktaandeel terugwinnen. “We hebben briljante kennis in huis, maar we vertalen die niet snel genoeg naar nieuwe producten.”

Volgens de Nokiatopman staat het concern momenteel op een “brandend platform omringd door een vuur van concurrentie”. Nokia zou daarom radicale keuzes moeten maken.

De memo is een vernietigende aanklacht tegen het eigen besturingssyteem Symbian, dat niet concurrerend genoeg zou zijn. Onderzoeksbureau Canalys maakte onlangs bekend dat Android, het besturingssysteem voor smartphones van Google, Nokia’s Symbian voorbijgestreefd heeft als grootste platform ter wereld.

Verder zet Elop vraagtekens bij het gebrek aan verantwoordelijkheid en leiderschap binnen het bedrijf, de langzame levering van producten en het gebrek aan samenwerking. “De organisatie moet haar gedrag wijzigen om de gevaren te weerstaan”, aldus Elop.

Morgen wil de nieuwe baas zijn ondernemingsstrategie voorstellen in Londen. Er worden drastische ingrepen verwacht. Volgens insiders zet Elop een deel van zijn mededirecteurs op straat en neemt het bedrijf eindelijk afscheid van de zelfontwikkelde Symbiansoftware.

Dat er iets moet gebeuren bij Nokia, is al langer duidelijk. Het Finse bedrijf is met zo’n 110 miljoen verkochte telefoons per jaar nog altijd wereldmarktleider, maar heeft de slag op de smartphonemarkt gemist. Volgens onderzoeksbureau IDC is de neergaande lijn bij Nokia overduidelijk, terwijl de concurrentie al jaren in de lift zit.

Pijnlijk voor het bedrijf, aangezien de markt voor internettelefoons het hardst groeit in de branche van mobiele telefoons en de winsten er het hoogst zijn. Veel hoger dus ook dan in het segment waar Nokia wereldwijd nog met kop en schouders boven de concurrentie uittorent: dat van de simpele telefoons voor consumenten in landen als India en China.

Hoewel in 2004, nog lang voor de iPhone van Apple het licht zag, bij Nokia al prototypes waren van internettelefoons met grote beeldschermen en touchscreens, werd de Finse producent links en rechts ingehaald door concurrenten als LG, Samsung, Apple en BlackBerry.

Lui en bureaucratisch

“Het bedrijf is door de grote successen in het verleden lui en bureaucratisch geworden”, stelde een ex-marketeer van het bedrijf onlangs in The New York Times. Ook de angst voor torenhoge investeringen die wellicht nooit meer worden terugverdiend, speelde een rol bij die passiviteit, vertelt de ex-werknemer.

Een eerste omslag vond vorig jaar al plaats bij Nokia. Voor het eerst in zijn bestaan kreeg een niet-Fin het voor het zeggen bij het bedrijf dat Finland internationaal op de kaart had gezet. De van Microsoft afkomstige topman Stephen Elop nam in september 2010 de plaats in van de Fin Olli-Pekka Kallasvuo.

De Canadees kon niet meteen spijkers met koppen slaan, bleek bij de presentatie van de jaarcijfers anderhalve week geleden. Voor het zesde jaar op rij moest Nokia genoegen nemen met een krimpend marktaandeel. Dat lag in 2009 nog rond 39 procent en ligt nu onder de 32 procent.

Directie op straat

Elop, die vlak na zijn aantreden al 1.800 van de 60.000 banen schrapte, liet eerder al doorschemeren dat er veranderingen op til waren. Nokia houdt niet alleen zijn jaarlijkse strategiebijeenkomst voor analisten morgen in Londen, maandag begint ook een van de belangrijkste evenementen in de mobieletelefoonbranche, het jaarlijkse Mobile World Congress in Barcelona.

Volgens het Duitse tijdschrift Wirtschaftswoche zal Elop bij een van die gelegenheden aankondigen ongeveer de helft van zijn tienkoppige directie op straat te zetten. Het zou gaan om Finse vertrouwelingen van oud-CEO Kallasvuo en diens voorganger Jorma Ollila.

Analisten verwachten bovendien dat Nokia bekend zal maken over te stappen op het mobiele besturingssysteem Windows 7 van Microsoft. Dat komt neer op het einde van het eigen besturingssysteem Symbian. Dat wordt door velen al langer als een van de bronnen gezien van de problemen van Nokia. Het zou zo klungelig in elkaar steken dat ontwikkelaars niet staan te springen om er applicaties voor te ontwikkelen.

Dat ook dit probleem, dat binnen Nokia al heel lang bekend is, niet werd aangepakt, is volgens ingewijden eveneens aan interne bureaucratie te wijten. Juhani Risku, die tussen 2001 en 2009 als manager gebruiksgemak werkte bij het Finse bedrijf, zei onlangs in de The New York Times: “Mijn team en ik hebben vijfhonderd voorstellen ingediend om Symbian te verbeteren. Geen daarvan hebben we erdoor gekregen.”

Ook MeeGo, het open source-systeem dat Nokia in februari 2010 samen met Intel lanceerde als alternatief, bracht geen verandering. In een open brief aan Elop noemde analist Adnaan Ahmad MeeGo al “de grootste grap van de techindustrie”.

Of een eventuele samenwerking van Nokia met Microsoft de kritiek van de markt zal wegnemen, is de vraag. Analist Carolina Milanesi van onderzoeksbureau Gartner nam deze week in ieder geval al een voorschot op een dergelijk verbond. “Het zou bepaald geen garantie voor succes zijn”, oppert Milanesi. “Microsoft is op de markt voor mobiele telefoons niet echt een sexy bedrijf.”