OESO zet rem op fiscale vluchtroutes
'De manier waarop multinationals hun winsten verschuiven, voedt de perceptie dat alleen naïevelingen belasting betalen.' Dat schrijft de OESO onomwonden in een nieuw rapport.
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) stelde gisteren een rapport voor waarin scherp werd uitgehaald naar bepaalde praktijken van grote ondernemingen. De studie kwam er op vraag van de G20, de groep van de twintig rijkste landen van de wereld, die vrijdag bijeenkomt.
Volgens het document zijn multinationals de jongste jaren steeds meer gaten in de belastingwetgeving gaan misbruiken. Ze hollen hun belastbare basis alsmaar verder uit en versluizen winsten naar plaatsen waar ze het minst belast worden. Regels die ervoor zorgen dat multinationals niet in verschillende landen op dezelfde winst worden belast, leiden er volgens de OESO te vaak toe dat ze helemaal geen belastingen betalen.
Landen moeten hun fiscale wetten daarom dringend beter op elkaar afstemmen, klinkt het. "Belastingontwijking door grote bedrijven voedt immers de perceptie dat alleen naïevelingen belastingen betalen."
Yves Leterme, de adjunct-secretaris-generaal van de OESO, omschrijft het rapport als een zeer sterk signaal. "Maar het is slechts een eerste stap. Het is de bedoeling dat we nu nagaan welke concrete maatregelen mogelijk zijn om een doorbraak te forceren." Dat actieplan om fiscale vluchtwegen af te sluiten, moet tegen juni klaar zijn.
Volgens Leterme is de bestaande situatie gewoonweg onhoudbaar. "De sociale welvaartsstaat komt onder druk als overheden te veel moeten bezuinigen. Soms zijn die inspanningen om te besparen gewettigd, maar vandaag zien we dat de fiscale druk op gezinnen en kmo's te groot is. Terwijl grote bedrijven volop de concurrentie tussen landen laten spelen en overheden tegen elkaar uitspelen. Multinationals betalen minder dan 5 procent belastingen, bij kmo's ligt dat gemiddeld tussen 25 en 30 procent."
Een grote hervorming doorvoeren is zeker niet makkelijk, maar onmogelijk is het evenmin, stelt Leterme. "Met onze hulp is de G20 de strijd met de echte belastingparadijzen aangegaan en daar zijn resultaten geboekt. Dit probleem kan niet op Belgisch of zelfs niet op Europees niveau worden aangepakt. Hiervoor heb je een globale aanpak nodig."
Aanpassingen aan de notionele interestaftrek, het Belgische fiscale gunstregime, zijn geen taboe. "De notionele interestaftrek is op zich een goede maatregel omdat ondernemingen op die manier hun eigen vermogen kunnen versterken. Maar door het vrij verkeer van kapitaal is het systeem gebruikt om concurrentie tussen landen te organiseren. Dat moet eruit."
Angel Gurria, de secretaris-generaal van de OESO, benadrukt dat de gebruikte mechanismen technisch perfect legaal kunnen zijn. "Maar ze ondermijnen het internationale fiscale systeem."