Krijgt na Jan Hoet ook Herman de Coninck zijn plein?
Niet het S.M.A.K. zelf maar het plein voor het Gentse museum voor actuele kunst zal de naam van stichter en kunstkenner Jan Hoet krijgen. Daar zijn alle Gentse politieke partijen het roerend over eens. De vraag rijst nu of Antwerpen klaar is om eindelijk zijn Herman de Coninckplein te krijgen.
Wat in Gent kan, lukt tot nu toe in Antwerpen niet. Toen het literaire kunstencentrum Behoud de Begeerte in november 2012 voorstelde om het Pieter De Coninckplein in Antwerpen om te dopen tot Herman de Coninckplein, naar de Antwerpse dichter en essayist, vond dat voorstel geen genade in de ogen van de toen kersvers verkozen Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA). "Ik heb zelden zo'n idioot voorstel gehoord", verklaarde hij. "Dit is een van de domste dingen die ik de Vlaamse culturele sector de afgelopen jaren heb horen zeggen." Een pittige rel was geboren tussen de cultuursector en N-VA.
In Gent is uitgerekend N-VA'er Siegfried Bracke de drijvende kracht achter de hommage aan Jan Hoet. Bracke wilde aanvankelijk het S.M.A.K. herdopen tot 'S.M.A.K - Jan Hoet' en dat kon niet snel genoeg gaan, blijkens een aanvaring op 10 maart in de Gentse cultuurcommissie met schepen van Cultuur Annelies Storms (sp.a), die eerst de familie Hoet wilde polsen. Inmiddels zijn de plooien tussen alle politieke fracties in Gent gladgestreken en krijgt Jan Hoet 'zijn' plein tussen het S.M.A.K en het Museum voor Schone Kunsten (DM 22/3).
Liggen de kaarten dan gunstig om in Antwerpen opnieuw te ijveren voor een Herman de Coninckplein? "Je kunt de twee initiatieven moeilijk met elkaar vergelijken", zegt de Antwerpse schepen van Cultuur Philip Heylen (CD&V). "In Gent gaat het niet om een bestaand plein dat een nieuwe naam krijgt. Als ik het goed heb, woont er ook niemand op het Jan Hoetplein. Als men in Antwerpen een vergelijkbaar voorstel doet, ben ik bereid daarover te praten. Dan denk ik vooral aan straten en pleinen in nieuwe woonwijken of aan bestaande plantsoenen."
"Ik wil het voorstel voor het Herman de Coninckplein opnieuw op de agenda plaatsen", reageert toenmalig initiatiefnemer Luc Coorevits. "Maar niet meteen. Ik wil het grondig voorbereiden. Zo'n aanvraag moet trouwens formeel ingediend worden bij de straatnamencommissie. Ik wacht rustig de tijd af en hoop dan op een diepgaand gesprek, zonder hoog oplaaiende emoties."
Eind 2012 vond Bart De Wever dat de culturele sector het belang ontkende van de historische figuur Pieter de Coninck en van schrijver Hendrik Conscience, in wiens roman De Leeuw van VlaanderenDe Coninck een belangrijke rol speelt. "Ik vind het nog altijd jammer dat het in Antwerpen zo zuur gelopen is", zegt Kristien Hemmerechts, weduwe van Herman de Coninck. "Ik begrijp ook de historische dimensie van Pieter De Coninck én het feit dat het plein al een naam had. Ik zou het compromis nog altijd zien zitten om het bestaande plein naar Pieter én Herman de Coninck te noemen."
Een andere reden waarom het voorstel toen werd afgeketst was de verwarring die zou ontstaan. "Maar dat klopt niet", zegt Luc Coorevits. "Er is ooit, in tempore non suspectu, het idee geopperd om de Draakplaats in de wijk Zurenborg vlak bij de woning van Herman de Coninck, zijn naam te geven. Maar dat werd toen afgewezen om verwarring met het bestaande De Coninckplein in Antwerpen 2060 te vermijden."
Behoud de Begeerte heeft intussen al geruime tijd als thuisadres 'H. De Coninckplein 25' op zijn website staan. "Alle brieven komen correct aan", lacht Coorevits. "De postbode heeft er geen probleem mee. Pas op, ik mag dat adres niet op de officiële affiches van de stad Antwerpen gebruiken, maar voor de rest wel natuurlijk. Zo eenvoudig is het."
Voor alle duidelijkheid benadrukt Coorevits nogmaals dat zijn voorstel "geen minachting inhoudt voor Conscience". "Op het De Coninckplein heeft de stad haar hoofdbibliotheek geïnstalleerd, om het plein op te waarderen. Waarom zet men dan ook niet de volgende stap en geeft men het plein de naam van een schrijver?"
Op dit moment onderzoekt de Antwerpse Dierentuin het voorstel om een Herman de Coninck-pad op te zetten. "Dat voorstel komt van het district Antwerpen," zegt Kristien Hemmerechts. "Het district, dat trouwens een N-VA-voorzitter heeft, speelt al langer met het idee om een monument op te richten, uit respect en waardering voor Herman. Een klassiek standbeeld zie ik niet zo zitten. Het Herman de Coninck-pad zou lopen van het Centraal Station naar de zoo, en in de zoo zelf zouden de vele dierengedichten te lezen zijn die Herman heeft geschreven. Dat vind ik een prima idee."
"Natuurlijk juich ik dat toe", zegt Luc Coorevits. "Maar voor Herman mag het iets meer grandeur hebben. Een plein dus, hoewel ik een Herman de Conincklei ook wel zie zitten."