'Seksueel strafrecht moet gemoderniseerd'

Seks op 14 mag, op voorwaarde dat de partner maximaal vijf jaar ouder is. Dat is het wetsvoorstel dat meerderheidspartij Open Vld lanceert. Maar waarom niet gewoon alles gelijkstellen tot 14 jaar? Liesbet Stevens: "Als je de grens voor seksuele handelingsbekwaamheid onvoorwaardelijk verlaagt tot 14 jaar, wordt een relatie van een 14-jarig meisje met een jongen van 18 op dezelfde manier bekeken als een relatie tussen datzelfde meisje en een man van 45. Terwijl er een groot verschil is in machtscontext. In het strafrecht moeten ze dus ook anders worden beoordeeld."

Waarom exact vijf jaar, en niet drie of zeven?

Liesbet Stevens: "Pedagogisch onderzoek heeft aangetoond dat het risico op misbruik exponentieel toeneemt vanaf een leeftijdsverschil van drie tot vijf jaar. Over het exacte leeftijdsverschil bestaat veel discussie. Sommige onderzoekers spreken van drie jaar, andere van vijf jaar.

"Het is een moeilijk evenwicht: vanaf wanneer is het risico op misbruik zo groot dat het de wettelijke minimumleeftijd moet zijn? Hoe groter het toegelaten leeftijdsverschil, hoe minder seksuele handelingen worden gecriminaliseerd, maar ook hoe groter de kans dat mensen vrijuit gaan terwijl ze toch problematische seksuele contacten hebben met minderjarigen."

Is die nieuwe wet echt nodig?

"Ja, want het seksueel strafrecht moet dringend worden gemoderniseerd. Nu komt het niet meer overeen met wat de maatschappij aanvaardbaar vindt. Bovendien zit alles in een grijze zone. In principe mag je nooit seks hebben met iemand die jonger is dan 16 jaar. Maar als een 18-jarige het doet, dan vinden we dat oké. Bij een 20-jarige hebben we al wat meer twijfels, bij een 35-jarige al zeker."

Wat moet er dan veranderen?

"We moeten het vizier van het strafrecht scherpstellen op wat écht problematisch is. Daardoor decriminaliseer je niet-problematische seks en tegelijk zorg je ervoor dat problematische handelingen harder en correcter worden aangepakt. Als je een specifieke grens afbakent, geef je een duidelijk signaal dat je geen seks mag hebben met mensen die jonger zijn dan een bepaalde leeftijd.

"Vooral jeugdbewegingen, opvoedcentra, enzovoort hebben daar baat bij. Vaak worden zij geconfronteerd met relaties die in principe strafbaar zijn, maar waarvan ze niet goed weten wat ze ermee moeten doen."

Ben je sowieso crimineel als je een relatie hebt met een veel jongere partner?

"Het strafrecht is altijd een beetje een botte bijl. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar in de praktijk vormt dat zelden een probleem. Het gerecht komt die gevallen sowieso niet makkelijk te weten, tenzij iemand - meestal een ouder - klacht indient. Maar dan is er nog altijd het parket, dat het gezond verstand gebruikt. Als er niets fout is met die relatie, dan heeft het parket wel betere dingen te doen."

Is dit voorstel een revolutie voor het doorgaans preutse Vlaanderen?

"Meer dan tien jaar geleden pleitte ik al voor een soortgelijk systeem, maar door de affaire-Dutroux vond die genuanceerde discussie weinig weerklank. Dat het nu toch kan slagen, verwondert me echter niet. Voor de verkiezingen van 2014 hebben Vlaamse jeugdorganisaties gepleit voor een oplossing. Dankzij die actie werd in het regeerakkoord het zinnetje opgenomen: 'De leeftijd van seksuele meerderjarigheid zal worden geharmoniseerd'. Daarover zijn de partijen het al eens. Alleen verwacht ik wel nog discussie over het ideale toelaatbare leeftijdsverschil."