Thyssen doorprikt Oosterweel-illusie

"Wij vragen om de investering (in Oosterweel) buiten de begrotingsdoelstellingen te houden. (...) We zijn daar over in onderhandeling met de Europese Unie." Dat zei Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) twee dagen geleden in het Vlaams Parlement. De regering-Bourgeois pakte groots uit met een begroting in evenwicht, maar hield daarbij geen rekening met de investeringen in Oosterweel (80 miljoen) en in ziekenhuizen (40 miljoen).

Nauwelijks 24 uur later doorprikt eurocommissaris Marianne Thyssen die illusie. Volgens haar zijn de Europese regels overduidelijk: de Oosterweel-verbinding moet worden meegerekend in de begroting. De Europese Commissie zal dat ook doen als zij straks onze begroting beoordeelt. Nu geeft de regering immers 80 miljoen euro uit en doet ze vervolgens alsof die uitgave niet bestaat. Een redenering die volgens de Europese Commissie niet standhoudt.

Bovendien ontkent Thyssen dat er onderhandelingen lopen om daarop terug te komen. "Er zijn daarover geen contacten of onderhandelingen met Europa op dit ogenblik", stelt de eurocommissaris. De Vlaamse oppositie tilt daar zwaar aan. "Woensdag zei Bourgeois dat er wel gesprekken lopen. Nu zegt Thyssen dat er niet eens contacten zijn. Hier klopt iets niet", zegt sp.a-fractieleider Joris Vandenbroucke. Gisteren konden Bourgeois en zijn begrotingsminister Bart Tommelein (Open Vld) nog geen bewijzen voorleggen voor de interacties met Europa.

Europese muur

Oosterweel botst voor de zoveelste keer op een Europese muur. Het bouwproject voor de Antwerpse Ring was oorspronkelijk een publiek-private samenwerking (PPS), maar Europa floot die aanpak terug toen bleek dat de overheid bijna alle risico's op zich nam. De huidige regering besliste daarop om de kosten van Oosterweel, een slordige 3,5 miljard euro, volledig zelf op te hoesten en in te schrijven in de begroting. Maar toen bleek dat dat wel erg veel zou kosten, kondigde ze aan dat ze die niet zou opnemen bij de berekening van haar begrotingsevenwicht. Ook die aanpak fluit Europa nu terug.

In een gezamenlijke reactie stellen Bourgeois en Tommelein dat de kosten van Oosterweel wel degelijk zijn opgenomen in de begroting. Alleen worden ze niet meegeteld in de berekening van het begrotingsevenwicht, klinkt het. Daar zit volgens hen een fundamenteel verschil. "Het enige wat we al twee jaar continu aan het zeggen zijn, is dat we geen 3,5 miljard bijkomend gaan besparen om Oosterweel te realiseren", aldus Bourgeois en Tommelein.

Volgens bronnen binnen het Rekenhof houdt die uitleg geen steek. Het Rekenhof waarschuwde al meermaals dat de kosten van Oosterweel onmogelijk buiten beschouwing kunnen worden gelaten. Dat is "een puur politieke beslissing" die volgens het Rekenhof een vertekend beeld schetst van de Vlaamse financiën. Vlaanderen mag Oosterweel gerust bouwen, klinkt het, maar dan moet ze ook aanvaarden dat de begroting de komende jaren in het rood duikt. "Dat is geen ramp, maar je moet er wel eerlijk over zijn", klinkt het.

"Het sprookje van Bourgeois (N-VA) over een begroting in evenwicht ligt wel volledig in duigen", reageert Groen-fractieleider Björn Rzoska, die al langer twijfels had bij de "hocus pocus" van de regering. "Bourgeois heeft alle Vlamingen voor de gek gehouden. In plaats van een overschot van 8 miljoen, gaat de begroting 72 miljoen euro in het rood."

Een officiële meerjarenraming is er nog niet, maar Tommelein schat de prijs voor Oosterweel in 2018 op 600 miljoen euro.