Ziekenhuizen en thuisverplegers rekenen 6 miljoen te veel aan

De waakhonden van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (Riziv) zijn erin geslaagd om voor 6 miljoen euro onregelmatigheden bloot te leggen. Zo ontdekten ze dat 13 ziekenhuizen een deel van hun CT-scans veel te duur aanrekenden, waardoor de staatskas onterecht 3 miljoen euro lichter werd gemaakt.

De zaak kwam aan het licht doordat de controledienst stootte op drie radiologen die opvallend veel extra dure CT-hoofdscans aanrekenden. Die dure scans dienen voor gedetailleerde beelden van het midden van de schedelbasis, maar zijn maar voor een beperkt aantal aandoeningen aan de orde. Ze kosten 50 tot 80 euro meer.

"We schatten dat dit soort scans 10 procent van het totale aantal CT-hoofdscans mogen uitmaken", zegt dokter Jo Maebe van de dienst controle. "Uiteindelijk bleken 14 van de 105 ziekenhuizen voor de periode maart 2013 tot augustus 2014 ver boven die norm te liggen. Een goede reden om die ziekenhuizen van nabij te bestuderen."

Dertien daarvan waren goed voor niet minder dan 66 procent van alle dure CT-hoofdscans in ons land. En verder onderzoek wees uit dat drie kwart van hun aangerekende dure scans in werkelijkheid de goedkopere variant waren. Het ging daarbij zowel om bewust gesjoemel als menselijke fouten.

Inspuiting of wasbeurt

Maar hoe dan ook: door het foute onderzoek aan te vinken, kregen de ziekenhuizen duizenden euro's onterecht op hun rekening gestort. Geld dat ze nu mogen terugbetalen. Twaalf ziekenhuizen hebben hun fout erkend en inmiddels 2,8 miljoen euro teruggestort. Het laatste ziekenhuis krijgt tot vandaag de tijd hetzelfde te doen, anders wordt een gerechtelijke procedure opgestart.

Niet alleen bij ziekenhuizen ontdekte het Riziv onjuistheden, ook de thuisverpleging heeft boter op het hoofd. Zo valt het voor dat thuisverplegers een inspuiting of wasbeurt aanrekenen die in werkelijkheid nooit heeft plaatsgevonden. Of ook: aangeven dat patiënten 'nauwelijks nog het bed uit kunnen', terwijl ze in realiteit veel minder hulpbehoevend zijn.

De controledienst onderzocht de werkzaamheden van alle thuisverplegers die per jaar een omzet van meer dan 200.000 euro haalden. Een "onrealistisch bedrag", klinkt het, waardoor de kans groter is dat net die verplegers de kantjes eraf rijden. Voor de periode januari 2012 tot mei 2015 gaat dat om 87 thuisverpleegkundigen.

"Bij 62 thuisverplegers hebben we ontdekt dat ze 3 miljoen euro te veel hebben aangerekend aan de ziekteverzekering", zegt arts Maebe. "Een kwart van de inbreuken gaat om prestaties die ze aangerekend hebben maar die ze zelfs nooit hebben geleverd. Daar tillen we heel zwaar aan."

Let wel, het gaat om een minderheid van de thuisverplegers. "Amper 2 procent", benadrukt Maebe. "Wat uiteraard niet betekent dat we dit ongemoeid moeten laten, want dit soort praktijken zorgt ervoor dat de betaalbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg onder druk komt te staan."

De thuisverplegers kunnen zich overigens aan een gerechtelijke procedure verwachten. "Niet alleen moeten ze het geld terugbetalen, we zullen ook een boete vorderen. Het gaat dan om 50 tot 100 procent van het totale bedrag."

Nestbevuilers

Met een totale vangst van 6 miljoen euro lijkt de nieuwe aanpak van het Riziv vruchten af te werken. Sinds vorig jaar gaat de controledienst voor een meer 'thematische aanpak' in plaats van de dossiers van individuele artsen of specialisten uit te spitten.

De sector zelf lijkt tevreden dat de 'nestbevuilers' worden aangepakt. Zowel het Wit-Gele Kruis als Zorgnet-Icuro vinden het een goede zaak dat de rotte appels eruit gehaald worden of dat ziekenhuizen en verplegers op fouten gewezen worden.