De Wever mist één bondgenoot: vertrouwen

Stop ou encore? Dat is de kwestie voor Bart De Wever de komende 24 uur. Gaat hij na zijn tussentijds verslag van morgen aan de koning nog door als informateur, of gaat hij zelf weer (even) aan de kant staan? De tweede optie is niet onmogelijk (DM 31/5). Zolang iedereen de kaarten tegen de borst gedrukt houdt, kan ook De Wever zelf zich niet ver vooruit wagen. Bovendien zou hij zich, informateur-af zijnde, op zijn minst pro forma weer kunnen concentreren op de Vlaamse regeringsvorming.

Niet dat er zich op dat Vlaamse niveau een acuut probleem stelt. Zowel vanuit CD&V als vanuit Open Vld heeft de informateur het signaal gekregen dat hij de kans en de tijd krijgt om aan de centrumrechtse regering te bouwen die hij voor ogen heeft. Dat was ook de toon in de meeste CD&V-interventies in de politieke tv-shows dit weekend.

Maar een 'Vlaams front', zoals Wouter Torfs en andere ondernemers het dromen (zie ook pagina 6), zit er voorlopig niet in. Het ongeduld in sommige bedrijfsmiddens zorgt voor enkele getrokken wenkbrauwen bij CD&V en Open Vld. "Als je morgen de PS weer in de regering wil, moet je vooral met fronten beginnen. Het probleem zit niet bij ons, maar bij de Franstalige partners in een centrumrechtse formule."

Het risico Reynders

Vandaar dat er zeker aan Vlaamse zijde op aangedrongen wordt dat De Wever na dinsdag nog wat tijd krijgt/neemt. Het spoor om MR en cdH aan boord te krijgen loopt niet dood, maar blijft er wel redelijk bevroren bij liggen. Dat de hoofdrolspelers (De Wever enerzijds en de partijvoorzitters Charles Michel en Benoît Lutgen anderzijds) elkaar amper kennen, helpt daarbij niet. De informateur investeerde zijn verlengd weekend in het intensifiëren van de contacten met MR en cdH, maar de toenadering blijft op zijn egeltjes verlopen. N-VA mist één bondgenoot, zowel in Vlaanderen als in Franstalig België: vertrouwen. De mate waarin zich een dooi in dat wantrouwen heeft ingezet, zal bepalen of De Wever na dinsdag nog wil voortdoen.

Heeft De Wever een andere naam in zijn mouw zitten om aan koning Filip te suggereren? Ja, misschien. Zoals bij elke regeringsvorming van de laatste tien jaar duikt de naam van Didier Reynders op. Als er een centrumrechtse regering van roomsblauw plus geel komt, is Reynders een kandidaat-premier. Mogelijk kan hij ook iets vlotter zijn eigen partij aan de N-VA koppelen en het gesprek met cdH op tempo brengen. Reynders ként de cdH-partijtop tenminste. Leuk detail: als minister van Buitenlandse Zaken gaat hij morgen met het koningspaar een dagje op en af naar Polen. Dat geeft gelegenheid tot wat extra informeel koninklijk overleg.

Toch zijn er grote risico's aan dit scenario verbonden. (In)formatiepogingen onder leiding van Reynders zijn in het verleden geen groot succes gebleken. De kans bestaat dat een verkeerd manoeuvre vanwege de MR-vicepremier de centrumrechtse formule uit de bocht doet gaan. Die kans is des te groter omdat Reynders ook aan Franstalige kant nog minder wordt vertrouwd dan De Wever zelf. In zijn eigen liberale partij woedt nog altijd een koude oorlog met de aanhang van voorzitter Michel. Bovendien zijn de machtsverhoudingen binnen de MR gekanteld: Michel deed het prima in Wallonië, terwijl Reynders terrein moest prijsgeven op de PS in Brussel.

Daarbij komt dat Reynders een redelijk agressieve campagne voerde in de hoofdstad, tegen de PS maar vooral ook tegen cdH in. Het maakt hem niet bepaald de meest geschikte verzoener om de Franstalige christendemocraten tot enige inschikkelijkheid tegenover de N-VA te bewegen. Het zou de MR zelfs een plaats in de Brusselse regering kunnen kosten, waar PS en cdH met het FDF een alternatief voor handen hebben.

En dan zwijgen we nog over het feit dat Reynders én Michel voor de verkiezingen gezworen hebben om geen initiatief te ondernemen dat de N-VA in de federale regering kan brengen. Een koninklijke opdracht voor Reynders zou daar lijnrecht tegenin gaan. Het is misschien toch nog wat vroeg om kiesbeloftes zo radicaal te breken.