'Nieuwe visquota blijven te ruim'
Belgische vissers mogen in het nieuwe jaar minder tong vangen, maar echt een effect op de prijzen van deze geliefde zeevis zal het waarschijnlijk niet hebben. Door het dalen van de export naar crisislanden Spanje en Italië, wordt er meer van de vis aangeboden op de thuismarkt.
Tong werd zo dit jaar al tien tot vijftien procent minder duur, zegt Frank Hupperts van vishandel Jens op de Kaai in Nieuwpoort. Op de veiling liepen de prijzen uiteen van 7 euro voor een kilo van de kleinste tong tot 22 euro voor de grootste exemplaren. In de winkel werd dit voor de consument tussen de 11 en 28 euro de kilo.
De Europese visserijministers bereikten donderdag een akkoord over de visquota voor 2013. Voor de Vlaamse vissers was het vooral uitkijken naar de afspraken rond tong en schol, al jarenlang de twee meest aangevoerde soorten in de havens van Zeebrugge, Oostende en Nieuwpoort.
Wat tong betreft is in een stijging van 4 procent voorzien in het Kanaal van Bristol. Maar in de Ierse Zee wordt de vangst met 53 procent verlaagd, omdat tong daar ernstig overbevist wordt. Voor rog, de derde meest aangevoerde vis in Vlaamse havens, wordt het quotum met 10 procent verlaagd.
Volgens Saskia Richartz, visexpert van de milieuorganisatie Greenpeace, zou het beter zijn geweest als er volgend jaar helemaal geen tong was gevangen in de Ierse Zee. "Hier hebben de ministers onder druk van de grote visserijbedrijven hun discipline verloren." In 2012 had de Ierse Zee nog een quotum van 300 ton tong, volgend jaar wordt het dan 140 ton.
Energievreter
Volgens visverkoper Hupperts van visgroothandel Jens wordt het quotum voor tong in 2012 niet eens opgemaakt. "Vissers gingen op zeker moment niet meer de zee op omdat de diesel te duur is geworden." Brandstof beslaat nu volgens hem al 45 tot 47 procent van de kosten, terwijl het 30 procent zou moeten zijn om rendabel te vissen. Volgens Richartz van Greenpeace geeft dit aan dat de huidige manier van tongvisserij te veel energie vreet. Ook ziet ze er een indicatie in dat quota te ruim worden gesteld.
Wat de quota voor 2013 in het algemeen betreft was er ditmaal volgens de milieuorganisatie wel minder gesjacher dan voorheen tussen de EU-landen. "Maar de toegestane vangsten zijn nog altijd hoger dan volgens wetenschappelijk onderzoek verantwoord is."
Aangaande de vangst van schol is er volgens Greenpeace wel een gunstige ontwikkeling. Van deze goedkope vissoort is er wel voldoende te vinden, en dus mag er in 2013 meer van gevangen worden. Dat kan gaan uiteenlopen van 15 tot zelfs 26 procent meer, afhankelijk van de zeeregio.
Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) zegt tevreden te zijn met de nieuwe quota. Die laten volgens hem toe dat er een duurzame toekomst mogelijk blijft voor de Vlaamse visserijsector. De Europese Commissie wil dat tegen 2015 alle soorten op duurzame wijze bevist worden, wat vaak lagere quota kan betekenen. Peeters meent dat er concrete stappen worden gezet naar een duurzame en selectieve bevissing.
Kleine vissers benadeeld
Volgens Greenpeace is er nog veel werk aan de winkel. Zo'n tachtig procent van de Europese vloot bestaat uit kleine boten van ongeveer 9 meter lang. Deze kleinschalige visserij, die ook veel mensen tewerk stelt, maakt gebruik van duurzame praktijken en veroorzaakt niet de huidige overbevissing. De nieuwe quota bevoordelen echter nog altijd de grootste schepen. Die halen niet alleen te veel vis uit de zee, ze gebruiken ook methodes die de zee-ecosystemen ernstig kunnen beschadigen.
Kleine vissers uit diverse Europese landen, waaronder Belgie, zijn nu begonnen met het bundelen van hun krachten om een beter tegenwicht te vormen tegen de grote rederijen. Op 18 november vond in Brussel voor het eerst een congres van deze ambachtelijke vissers plaats.
Ze willen dat er speciale quota's worden toegekend aan vissers die de natuurlijke voorraden respecteren, dat de overcapaciteit van de industriële vloot aan banden wordt gelegd en dat schadelijke vismethodes worden verboden.
Op dit moment houdt de EU deze schadelijke praktijken mee in stand via subsidies, aldus Greenpeace, dat een samenwerking heeft gevonden met de kleine vissers. "We vragen dan ook aan Kris Peeters dat hij opkomt voor deze ambachtelijke vissers", zegt Richartz.