'Kubrick bombardeerde muziek tot een volwaardig filmpersonage'
Ears wide open, eyes wide shut. In het Brusselse Flagey blaast pianist Jan Michiels de filmmuziek uit het oeuvre van grootmeester Stanley Kubrick nieuw leven in.
Na de fototentoonstelling, de filmmuziek. Twee avonden lang werpt Flagey het licht op het belang van muziek in het oeuvre van Stanley Kubrick. Morgen staat pianogezelschap Trio Talweg geprogrammeerd, vandaag presenteert Jan Michiels Melancholic Clockwork Through Kubricks Space - An Odyssey with Ears Wide Open.
De knipoog naar Stanley Kubrick is duidelijk. Maar welke lading steekt onder de vlag?
Michiels: "Op vraag van Flagey heb ik een programma samengesteld van klassieke werken die in het oeuvre van Kubrick gebruikt worden, en die allemaal op piano gespeeld kunnen worden. Het betreft dus niet enkel pure pianomuziek. Onder meer Piano Trio in E Flat van Schubert, dat in Barry Lyndon voorkomt, en Musica ricercata van György Ligeti uit Eyes Wide Shut komen erin voor, net als De negende van Beethoven en Mozarts Requiem. Maar de rode draad doorheen het programma is toch het werk van György Ligeti. Ook voor 2001: A Space Odyssey heeft Kubrick vier van Ligeti's werken gebruikt, maar blijkbaar is Ligeti nooit betaald voor zijn bijdrage. Daarom wou ik hem toch een beetje in ere herstellen."
Waarin schuilt volgens u de kracht van Kubricks soundtracks?
"Net als Lars Von Trier was Kubrick een zeer muzikale cineast. Hij voelt de essentie van heel veel muziekpartituren bijzonder goed aan, en bombardeert muziek als het ware tot een volwaardig personage in zijn films. Op die manier heeft hij zeer veel filmfans dichter bij het werk van klassieke componisten gebracht. Het beeld verduidelijkt bovendien telkens de muziek, en in onze huidige beeldcultuur wordt die combinatie van beeld en muziek steeds meer als enige onontkoombare combinatie gezien."
Weet u nog wanneer u voor het eerst door de kracht van muziek bij Kubrick geraakt werd?
"Dat moet door 2001: A Space Odyssey geweest zijn, die ik pas voor het eerst heb gezien toen ik al eind de twintig was. Vooral het associatieve karakter van Kubricks beelden troffen me zeer. De kijker wordt constant uitgenodigd tot creativiteit, en met onder meer zijn legendarische beginsequentie is A Space Odyssey natuurlijk een echte mijlpaal in de filmgeschiedenis.
Het was dan ook niet zo moeilijk om voor dit project tot een samenhangend en filmisch resultaat te komen."
Melancholic Clockwork Through Kubricks Space - An Odyssey with Ears Wide Open: vanavond om 20u in Flagey, Brussel. Morgen brengt Trio Talweg haar interpretatie van Kubricks filmmuziek ten berde. In filmhuis Cinematek staat bovendien nog een reeks Kubrick-avonden gepland.
BIOGRAFIE
Jan Michiels (1966) studeerde bij Abel Matthys aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel en bij Hans Leygraf in Berlijn. In 1991 was hij laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd. Zijn werkterrein loopt van de muziek uit de Barok tot nu. Momenteel is hij docent piano aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel. Michiels treedt regelmatig op als solist, of in kamermuziekverband. Naast vele radio-opnames realiseerde hij cd's met werk van onder anderen Brahms, Debussy, Bartok, Rachmaninov en Kurtag.