Alweer een lastige dag voor sp.a-voorzitter

Leuvenaar Tobback stond gisterenochtend op met het nieuws dat sp.a'er Debroux, een van de burgemeesters uit 'zijn' Vlaams-Brabant, woonwagenbewoners aan het verjagen was met luide muziek van dj Jos. Meteen belde Tobback hem op, het eerste van vele telefoontjes.

Aan de buitenwereld liet de voorzitter weten "dat hij begrip had voor de moeilijke situatie waar de burgemeester mee geconfronteerd werd. Maar ik verkies een onderhandelde oplossing". Toen die er was, kort na de middag, kwam Tobback al iets forser uit de hoek. "Het is te betreuren dat er zulke harde woorden en acties zijn gevallen", stond in het persbericht van het hoofdkwartier. "Dit is niet de manier waarop wij zaken aanpakken."

Tobback sloeg later op de dag niet toevallig een hardere toon aan. Binnen de partij nam de kritiek hand over hand toe omdat hij de burgemeester niet publiekelijk een bolwassing gaf en niet dwong tot excuses aan de woonwagenbewoners. "Dit heeft echt heel veel mensen geraakt", zegt een vooraanstaand parlementslid. "Het legt de steeds diepere kloof in de partij bloot tussen de Grasmarkt en de onderbuik. De doorsnee sp.a'er schaamt zich vandaag voor zijn partij en voor zijn voorzitter."

'Echt niet ok'

Op Twitter postte een militant zijn doorgeknipte lidkaart, minister Freya Van den Bossche tweette "niet ok, wat in Landen gebeurt. Écht niet ok", parlementslid Yamila Idrissi schreef "vandaag ben ik zigeuner". Vanuit Straatsburg voegde Kathleen Van Brempt daaraan toe "dat dit haaks staat op alles wat socialisten denken, voelen en doen". Vanuit Gent meldde Daniel Termont "dat je met muziek vogels verjaagt, en geen mensen".

Niemand brandde echter de crisiscommunicatie van Tobback openlijk af. De socialisten richtten hun pijlen op de Landense dj-set, rechtstreekse aanvallen op de partijleider bleven uit. Na de mislukte couppoging om hem af te zetten, een maand geleden op de fractiedagen, is de hele partijtop op zijn hoede. Geen enkel kopstuk wil nogmaals het verwijt krijgen een slechte en deloyale socialist te zijn.

Onderhuids blijft de onvrede echter borrelen. Tot juni 2015, wanneer de voorzittersverkiezingen plaatsvinden, zit Tobback op een wankele stoel. "De voorzitter had dit moeten weten, het stond in alle kranten", luidt het. "Hij had deze actie moeten verbieden en moeten dreigen met uitzetting uit de partij. Dit is echt onwezenlijk. Hij heeft te laat en te tam gereageerd." Tobback deed het hele incident aan het eind van de dag af als een steekvlam die hij snel kon doven. "We krijgen hoe langer hoe meer zulke steekvlammen in de media", zei de voorzitter. "Als je ze snel genoeg onder controle krijgt, blijven ze niet hangen en brengen ze geen echte schade toe. Als burgemeester zat Gino hier echt in de tang. Dit is een spijtig voorval, maar het blijft een lokaal probleem. Ik vind het te makkelijk om hem nu door de mangel te halen. Iedereen met een beetje beleidservaring zal dat toch beamen?" Dat dit bij een incident van één dag blijft, is echter buiten de JongSocialisten gerekend. Zij organiseren vandaag een fuif op het terrein waar de zigeuners verdreven werden. "Dit is niet overlegd met de partijtop," zegt initiatiefnemer Aaron Ooms, "maar die is wel welkom."