AB InBev 6,38 miljard euro winst, nul euro belastingen Exxon Mobil 5 miljard euro winst, 1.019 euro belastingen Arcelor Mittal 1,3 miljard notionele interestaftrek

De overheid heeft heel wat fiscale snoepjes over om grote bedrijven - lees: grote werkgevers - in het land te houden. Denk maar aan de farmaceutische industrie, een van de pilaren in onze economie. “In België zijn de inkomsten uit octrooien voor 80 procent belastingvrij. Dat betekent een belastingdruk van een schamele 5 à 6 procent”, legt professor fiscaal recht Michel Maus uit. En dat is vooral voor de farmaceutische industrie interessant.

De regering probeert met zo’n maatregel zoveel mogelijk farmabedrijven naar België te halen. “Maar in de praktijk zie je dat ze hier vaak enkel een vennootschap opzetten die octrooien genereert”, zegt Maus. “De productie wordt dan weer in andere landen ondergebracht waar die nauwelijks aan taksen onderworpen is. Op die manier profiteren multinationals zoveel mogelijk van de fiscale concurrentie tussen landen.”

Zulke fiscale engineering is niet tegen de wet, maar stuit andere bedrijven en burgers die wel netjes een heel stuk van hun inkomen aan de staat afstaan tegen de borst.

“AB InBev slaagt erin nul euro belasting te betalen op een winst van 6,38 miljard. Ook grote groepen als Solvay en KBC Groep staan nu op nul euro belastingen. ExxonMobil betaalt 1.019 euro belasting op een winst van meer dan 5 miljard euro”, weet Peter Mertens van de PVDA. “Wat een fiscale hel is voor de gemiddelde burger, is een fiscaal paradijs voor de vennootschappen en met name voor de transnationale maatschappijen.”

Financiële leegloop

De partij becijferde dat de vijftig vennootschappen die in ons land de grootste fiscale korting krijgen gemiddeld maar 0,57 procent vennootschapsbelasting betalen in plaats van de gebruikelijke 33,99 procent. Op die manier loopt de staat 14,3 miljard euro belastinginkomsten mis.

“De Belgische afdelingen van multinationale ondernemingen zijn dikwijls ook lege dozen”, voegt Eric Van den Broele van handelsinformatiekantoor Graydon daaraan toe. “De buitenlandse moedermaatschappij factureert enorme kosten aan de dochtermaatschappij in België. Doorgaans gaat dat om managementkosten. Op die manier wordt de rendabiliteit van het Belgische filiaal doorgesluisd naar het moederbedrijf. Ook stukken kapitaal worden vaak langzaam overgebracht zodat het Belgische bedrijf in feite financieel leegloopt.”

Dat België veel buitenlandse investeringen aantrekt, betekent volgens Van den Broele dan ook niet dat die bedrijven zich in ons land verankeren. “Integendeel”, merkt Michel Maus op. “Twee jaar geleden nog had InBev de arrogantie om de regering te waarschuwen dat als de fiscale druk verder zou stijgen, het bedrijf volledig uit België zou wegtrekken. Dat is de macht van de grote getallen. Zolang de fiscaliteit binnen Europa niet meer op elkaar wordt afgestemd, is daar weinig tegen te beginnen.”

Nog een fiscaal snoepje voor ondernemingen in België is de veel besproken notionele interestaftrek. Die maatregel biedt bedrijven sinds 2006 de mogelijkheid om een fictieve interest af te trekken wanneer ze investeren met eigen kapitaal, alsof ze het geld zouden geleend hebben. Volgens de PVDA kon Arcelor Mittal vorig jaar bijna 1,3 miljard aan notionele interesten aftrekken.

“Probleem is dat er veel oneigenlijk gebruik van die notionele interestaftrek is. Hoewel de regering bij de invoering hoopte bedrijven hiermee aan te moedigen om te investeren, zijn er heel wat bedrijven die maximaal van de maatregel profiteren zonder een cent te investeren. Dat kan ook, want investeren is nergens als een wettelijke voorwaarde opgenomen”, zegt Maus.

“Wetten omtrent fiscaliteit zijn dan ook typisch eindejaarswetten die er nog snel worden doorgedrukt om geld te vinden voor de begroting. Bijgevolg worden sommige gunstmaatregelen ondoordacht doorgevoerd”, gaat Maus verder. “Zo loopt de regering inkomsten mis, al mag je niet vergeten dat multinationals veel geld in het laatje brengen via btw en werkgelegenheid.”