Arts Hans Van Dillen: ‘We moeten op straat opereren’
Hans Van Dillen is coördinator van Artsen Zonder Grenzen in Haïti. In een gesprek met De Morgen vertelt de arts dat hij tijdens zijn hele loopbaan nog nooit geconfronteerd werd met zo’n zware verwondingen. Tegelijk zegt Van Dillen dat er langzaam maar zeker meer structuur komt in de hulpverlening.
“Ik heb nog nooit zo’n zware verwondingen gezien. Ons medisch personeel is nochtans veel gewoon. We concentreren ons op de groep van ernstige gewonden en die kampen met zeer gecompliceerde breuken, brandwonden en ernstige hoofdletsels. Een extra probleem is dat velen van hen al vijf dagen op de dool waren alvorens ze zich bij ons konden aanmelden. Dat maakt dat hun verwondingen moeilijk te verzorgen zijn, amputeren is vaak onze enige optie. Bovendien zijn we genoodzaakt om op de straat te opereren. Niet enkel omdat een aantal ziekenhuizen verwoest is, maar ook omdat patiënten te bang zijn om nog een gebouw binnen te stappen. Het trauma en de angst voor instortende gebouwen is zo groot dat mensen de operatiekamer niet binnen durven.”
Waar voert u de operaties dan uit?
“Op de stoep voor het ziekenhuis. We leggen een deken op de grond en dat wordt dan onze operatieruimte. Er is geen andere mogelijkheid.”
Verloopt de hulpverlening vijf dagen na de aardschok nog steeds chaotisch, of is er al sprake van enige organisatie?
“Er komt iets meer structuur in de hulpverlening, maar de chaos blijft groot. Vandaag is men begonnen met de ophaling van de lijken. Er werd daarvoor een speciale dienst opgericht. De bevolking moet de dode lichamen verzamelen, vrachtwagens rijden van wijk tot wijk om de lijken op te halen.”
Waar worden de doden naartoe gebracht?
“Ik heb daarover geen precieze informatie, maar ik ga ervan uit dat de lichamen in massagraven terechtkomen. Het lijkt me onmogelijk om de lijken één voor één te identificeren en afzonderlijk te begraven.”
U was in Port-au-Prince op het moment van de aardbeving en nu moet u tegen een hoog tempo benen en armen amputeren. Hoe gaat u zelf om met die stress en het trauma?
“Artsen Zonder Grenzen is al jaren aanwezig in Haïti. In totaal hebben we 800 medewerkers, en door de noodsituatie werden nog eens 100 extra mensen ingevlogen. Daardoor werken we nu in een systeem waarbij we ons af en toe rust kunnen gunnen. Artsen Zonder Grenzen heeft zelf één medewerker verloren. Maar de meeste mensen van onze staf hebben de afgelopen dagen nog dierbaren verloren en zijn behoorlijk aangeslagen. “Ikzelf ben op het moment van de aardbeving onmiddellijk het kantoor uit gerend. Ons gebouw bevindt zich op een heuvel, waardoor ik uitzicht had over de hele stad. Wat ik me nog herinner, is die enorme stofwolk boven het stadscentrum. En na de schok was er dat massale geschreeuw dat uit de stad opsteeg. Dat geluid zal ik nooit vergeten. Vrijwel onmiddellijk begonnen de gewonden toe te stromen en had ik amper nog tijd om te beseffen wat er gebeurd was. “Tot nu toe kon ik goed functioneren, maar er zal ongetwijfeld een moment komen waarbij ik zal terugblikken op de ramp en ten volle zal beseffen en aanvoelen wat me overkomen is.”