Jong en eigen baas
Ze willen hun eigen baas zijn en zijn niet bang om op hun bek te gaan. Meer en meer twintigers kiezen voor het zelfstandigenbestaan. Zelfs zonder steun van de bank.
In 2013 werkten 103.147 jonge mensen tussen de 18 en 30 jaar als zelfstandige. Dat is 10,3 procent meer dan het jaar daarvoor. Van hen is 70 procent zelfstandige in hoofdberoep, 30 in bijberoep. "We zien een duidelijke kentering", klinkt het bij het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ), dat zich baseert op cijfers van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. "In 2012 merkten we ook al een bescheiden toename met 3 procent. Daarvoor was er sprake van een daling."
Velen starten een zaak op met financiële steun van de ouders. Of ze doen een beroep op crowdfunding. "Bij de banken is het vaak heel moeilijk als ondernemende twintiger om een lening vast te krijgen", zegt NSZ-woordvoerder Sven Nouten. "Dat blijft een probleem. Toch zoeken en vinden ze vaak manieren om die te omzeilen."
Nouten ziet verschillende verklaringen voor de toename. Enerzijds is het gemakkelijker om iets op te starten. In populaire sectoren als de nieuwe media zijn de instapkosten meestal niet al te hoog. "Soms heb je niet veel meer nodig dan een computer, een website en een bureau. Als je zelfstandig gaat programmeren bijvoorbeeld, of apps voor smartphones wilt ontwikkelen."
Ze zijn het ook beu om in de pas te lopen, is een ander, veelgehoord argument. Ze willen hun eigen baas zijn, hun eigen visie doorvoeren. Ook de werkloosheid speelt mee, vermoedt Nouten. "Veel jongeren willen niet vergeefs blijven zoeken naar een job die hen aanstaat. Dan doen ze liever zelf iets. Veel jonge mensen zijn bereid hard te werken als ze iets doen wat ze graag doen."
Al zijn er zeker nog hindernissen voor jonge mensen die voor zichzelf willen beginnen. Zo pleit NSZ voor een beter sociaal statuut. Zolang zelfstandigen niet beter beschermd worden, zullen velen de sprong toch niet durven wagen, klinkt het. "Die onzekerheid blijft vaak een euvel. Het besef dat je bijna niets verdient als je ziek uitvalt. Dat er geen werkloosheidsvergoeding is als het toch niet lukt."
Ook het onderwijs zou nog meer moeten inzetten op ondernemen, zodat jonge mensen niet onbeslagen op het ijs komen.
"Bovendien krijg je in België nog te vaak een stempel opgedrukt als je 'faalt'. In de VS heerst er bijvoorbeeld een heel andere mentaliteit." Want het Rijksinstituut mag dan een toename vaststellen, zowel het NSZ als zelfstandigenorganisatie Unizo wijst erop dat het om een fluctuerende groep gaat. Lees: een groep die er soms ook snel de brui aan geeft.