Een eeuw fotografie trekt weg uit Mortsel
Gevaert is in de wereld van fotografie en digitale beeldvorming een ronkende naam. De rijke bedrijfscollectie van de Mortselse firma biedt een nagenoeg uniek overzicht van een eeuw fotogeschiedenis. Die collectie komt nu in handen van het Antwerpse FotoMuseum.
Het in 1894 door Antwerpenaar Lieven Gevaert opgerichte bedrijf maakt niet meer alleen 'photo-produkten'. "We zijn allang het digitale tijdperk binnengestapt", zegt Christian Reinaudo, huidige CEO van Agfa-Gevaert, het bedrijf dat in 1964 ontstond uit de fusie van het Belgische Gevaert en het Duitse Agfa. Agfa-Gevaert is zopas gestopt met de productie van pellicule voor bioscoopfilms en is hoofdzakelijk actief in de grafische en digitale beeldvorming, vooral voor de medische sector. Toch zal het grote publiek Agfa-Gevaert blijvend associëren met dia's, foto- en filmrolletjes.
"We mogen onze wortels inderdaad niet vergeten", zegt Reinaudo. "Daarom ook wilden we een duurzame oplossing vinden voor onze bedrijfscollectie, aangezien de plek waar ze nu ondergebracht is, Kasteel Varenthof in Mortsel, gaat sluiten."
Voor de bijzonder rijke collectie was er meteen interesse uit de Verenigde Staten. Zo aasde Yale University vooral op de deelcollectie van historisch verpakkingsmateriaal. Maar de verzameling blijft in haar geheel in België.
"De provincie Antwerpen heeft 160.000 euro extra vrijgemaakt voor de verwerving van de collectie Agfa-Gevaert", zegt Luk Lemmens (N-VA), gedeputeerde voor Cultuur. "We willen het FotoMuseum voort uitbouwen tot hét fotografisch geheugen. We zijn ook letterlijk aan het bouwen: de werken aan de nieuwe depot-toren zijn begonnen en die krijgt niet toevallig de naam Lieven Gevaert-toren."
Prille computer
De provincie Antwerpen zal een medewerker aantrekken die de overdracht en verdeling van het Agfa-Gevaert-archief moet begeleiden. Er wordt ook samengewerkt met diverse expertisecentra, zoals het ETWIE (Expertisecentrum voor Technisch, Wetenschappelijk en Industrieel Erfgoed) en het ADVN (Archief en documentatiecentrum voor Vlaamse beweging en nationalisme). Want de Agfa-Gevaert-collectie gaat erg breed.
Er is het historisch archief dat een licht werpt op de ontwikkeling van het bedrijf zelf en van de foto-industrie, de procédés voor het maken van emulsies voor fotopapier van Lieven Gevaert (1868-1935), zijn sociaal engagement, zijn rol in de vernederlandsing van het bedrijfsleven en in de oprichting van Nederlandstalige scholen zoals Sint-Lievens en Sint-Ludgardis in Antwerpen.
Maar er is ook de nagenoeg unieke verzameling camera's, verpakkingen, foto- en filmrolletjes, videobanden, vintagereclame, merchandising en handleidingen voor de 'foto-amateur'.
En in de collectie zit ook een prille computer uit 1959: de Wegematic 1000. Voorts is er een indrukwekkende collectie fotokopieertoestellen, waaronder de Gevaert-Dupliphot.
"Die dateert van kort na de Tweede Wereldoorlog", vertelt Willy Van Leemput, technisch ingenieur bij Agfa-Gevaert. "Het is een van de eerste kopieerapparaten, ontwikkeld door de Hongaarse ingenieur André Rott, die door Lieven Gevaert aangetrokken was."
Topcollectie
De bedrijfscollectie, die Laurent Roosens, onderzoeker bij Gevaert, sinds 1963 heeft uitgebouwd, is niet alleen uniek in België: ook in en buiten Europa bestaat er geen andere referentiecollectie als het gaat om fotografisch papier.
"Onze collectie van verschillende fotopapieren, verpakkingen en demonstratie-albums is zo waardevol dat we onlangs nog een vraag kregen van een Amerikaanse regisseur die voor zijn film een fotowinkel van de jaren 1950 moest stofferen", vertelt Willy Van Leemput.
Een deel van de Agfa-Gevaert-collectie zal al te zien zijn in de tentoonstelling Photography Inc., die op 21 november in het FotoMuseum in Antwerpen opent. De expositie past in het kader van het vijftigjarige bestaan van het FoMU en zal de geschiedenis van de fotografie aan de hand van de foto-industrie vertellen.
Meer info vindt u op www.fotomuseum.be.