Direct naar artikelinhoud

Bibberende macho’s

Tom Vandyck ziet hoe de Republikeinen munt proberen slaan uit Umar Farouk Abdulmutallab.

Hier in de VS is nog steeds een debat aan de gang over Umar Farouk Abdulmutallab, de man die op kerstdag probeerde om een verkeersvliegtuig op weg van Amsterdam naar Detroit op te blazen met een bom in zijn onderbroek. De Republikeinen blijven er misnoegd over dat Abdulmutallab door de regering-Obama niet rechtstreeks naar Guantanamo werd overgevlogen. In plaats daarvan zal hij terechtstaan in - quel horreur - een gewone burgerlijke rechtbank in de VS. Abdulmutallab kreeg dan ook te horen dat hij het recht heeft om zijn mond te houden, dat alles wat hij zei tegen hem gebruikt kan worden, dat hij het recht heeft op een advocaat en dat een advocaat hem toegewezen zou worden als hij zich er zelf geen kon permitteren. Als u die formule herkent, is dat geen toeval, wat dat zijn de zogenoemde Mirandarechten die iedere arrestant in de VS voorgelezen krijgt en die zowat iedereen op aarde al honderd keer gehoord heeft in allerlei Amerikaanse politieseries. Voor de Republikeinen was dat er echter teveel aan. Zij zien Abdulmutallab liever meteen in de kerker gegooid worden zonder vorm van proces. Dat hoeft aan de ene kant niet te verwonderen, want de oppositiepartij is reflexmatig tegen alles wat de Obama-administratie doet. Aan de andere kant blijft het merkwaardig dat dezelfde conservatieven die de Amerikaanse grondwet eren alsof hij door God zelf aan de Founding Fathers overhandigd was, hem ook net zo enthousiast overboord gooien als het over terreurzaken gaat.

Ook weer geen wonder, natuurlijk. De Republikeinen zijn vanouds bibberende macho’s. Grote mond, klein hartje, zoals dat heet. Ze kletteren gaarne met de sabel en kijken niet op een oorlog meer of minder, maar al die krijgshaftige branie gaat wel gepaard met een deerniswekkend niveau van paranoia: achter iedere boom en iedere straathoek verschuilt zich existentiële bedreiging voor de Republiek.Zo komt het dus dat hysterisch overreageren de regel is voor Amerikaans rechts. Iemand als Abdulmutallab, die voor zover we weten niet veel meer is dan een getroubleerde sukkelaar die niet eens in staat bleek om zijn eigen onderbroek op de juiste manier in brand te steken, gaat dan haast op dezelfde hoogte staan als de Hitlers en Stalins uit de wereldgeschiedenis. Zo iemand steek je vanzelfsprekend niet in een gewone Amerikaanse gevangenis. Voor je het weet, breekt hij namelijk uit en dan laat hij daarbij, ongetwijfeld bijgestaan door Osama bin Laden, de verschrikkelijke sneeuwman en de vier ruiters van de Apocalyps, een berg van dode Amerikanen achter in zijn spoor. Toegegeven, was Abdulmutallabs ondergoed wel afgegaan, dan zou ik me er niet zo laconiek over uitlaten. Maar laten we serieus blijven. Voor Amerika is iemand als Abdulmuttalab alleen maar een dreiging, als de Amerikanen toelaten dat hij hen gek maakt. De bedoeling van terreur is mensen terroriseren. Blijf rustig en terreur schiet zijn doel compleet voorbij, vooral als er niet eens blikschade genoteerd wordt, laat staan dat er slachtoffers vallen. Vertel dat echter vooral niet aan de Republikeinen. Als het aan hen ligt, is het enige serieuze antwoord op de Abdulmutallabs van deze wereld meer oorlog (zei er daar iemand ‘Jemen’?), meer draconische veiligheidsmaatregelen en meer militaire uitgaven. Wie het daar niet mee eens is, bewijst dat hij een naïeveling is en plaatst zichzelf automatisch buiten het debat. Het ironische is dat de Republikeinen Osama bin Laden zodoende haast letterlijk zijn zin zouden geven. Die stelde in 2004 al dat het één van al-Qaida’s doelen is om Amerika middels eindeloze speldenprikken tot het bankroet te drijven. In zijn eigen woorden: “Al wat wij moeten doen, is twee mujahedeenstrijders oostwaarts sturen om een stuk stof op te hijsen waarop ‘al-Qaida’ staat. Zo doen we hun generaals daarheen racen, wat Amerika menselijke, economische en politieke verliezen kost zonder dat het hen iets noemenswaardigs opbrengt.” Je hoeft maar één blik te werpen op de snel water makende Amerikaanse begroting om in te zien dat daar iets in zit. Obama’s reactie op Abdulmutallab is dus de juiste: drama vermijden en koren op de molen van de jihadi's vermijden. Bovendien - ook niet min - doet hij wat de Amerikaanse grondwet van hem eist. Die schrijft namelijk voor dat iedereen die op Amerikaanse bodem gearresteerd wordt dezelfde rechten geniet. Een uitzondering voor terroristen bestaat niet. Dat wist Obama’s Republikeinse voorganger George W. Bush trouwens net zo goed. De hele reden waarom die zijn terreurgevangenenkamp in Guantanamo vestigde, en niet pakweg, in New Jersey, was om terreurverdachten van Amerikaans grondgebied en de bescherming van de Amerikaanse grondwet weg te houden. Wie wel op Amerikaanse bodem gevat werd (de zogenaamde ‘shoe bomber’ Richard Reid, bijvoorbeeld, die eind 2001 probeerde om een vliegtuig op te blazen met een bom in zijn schoen, of de ‘twintigste 9/11-kaper’, Zacarias Moussaoui), werd net zoals nu in burgerlijke rechtbanken veroordeeld en veilig weggestopt in één van de beruchte Amerikaanse SuperMaxgevangenissen, waar geen mens ooit uit ontsnapt is. Dat gebeurde toen uiteraard met applaus vanop de Republikeinse banken. Onder een Democratische president is het echter voorspelbaar anders. Mitch McConnell, de Republikeinse leider in de Senaat, kondigde zopas aan dat hij de budgetten voor terreurprocessen op Amerikaanse bodem wil blokkeren. Zou een Democraat het onder Bush gewaagd hebben om zoiets voor te stellen, dan hadden de Republikeinen hem binnen de drie seconden van hoogverraad beschuldigd. Maar nu hebben ze dus collectief geheugenverlies. Nou ja, geheugenverlies. Ze weten natuurlijk perfect wat ze doen. In november zijn er tussentijdse verkiezingen, en wat de Republikeinen zich nog wel uitstekend herinneren uit de tijd van Bush, is dat ze stemmen kunnen rapen door de kiezers de stuipen op het lijf te jagen.