Euro vecht voor overleven

Het is vandaag bang afwachten hoe de financiële markten reageren op de uitkomst van de top van de euroleiders. Zullen hun afspraken voor de redding van de euro volstaan? De Duitse bondskanselier Angela Merkel waarschuwde voor verregaande gevolgen als de eenheidsmunt in de gevarenzone blijft: "Als de euro faalt, faalt Europa."

"Er zijn nog veel problemen op te lossen en onderhandelingen te voeren, dus het werk is nog niet gedaan." Merkel liet er vanaf haar aankomst in Brussel geen twijfel over bestaan. Een allesomvattend antwoord op de crisis, dat de leiders vorige week nochtans hadden beloofd, mocht niet worden verwacht. Ook de Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker, tevens voorzitter van de ministers van Financiën van de eurolanden, temperde de verwachtingen. "We kunnen nog niet alle details formuleren."

Hoeveel schuldverlichting moeten de banken Griekenland toestaan? Daar was marathonoverleg over tussen de banksector en de euroleiders. Tot welk bedrag wordt de vuurkracht van het noodfonds voor wankele eurolanden (EFSF) opgepompt? Premier Yves Leterme zei te hopen op een bedrag van ongeveer 1.000 miljard euro. Hoeveel zijn China en het IMF bereid bij te dragen tot het EFSF? Het enige wat gisterenavond snel rond was, waren de afspraken over herkapitalisering van de grote Europese banken.

Dat er in de aanloop naar de top nog zoveel onduidelijkheid was, zorgde bij de Nederlandse delegatie voor irritatie. "We moeten van dat gedoe met Griekenland af. Dit is een tijd voor echte oplossingen. Waterige compromissen, daar kopen we niks voor", zei premier Mark Rutte.

De financiële markten dreigen negatief te reageren. Mogelijk dumpen beleggers staatsobligaties van wankele landen als Italië en Spanje. De Europese Centrale Bank (ECB) liet alvast weten dat zij zal ingrijpen bij te grote financiële onrust. Haar aanstaande voorzitter Mario Draghi verklaarde bereid te zijn om door te gaan met steunaankopen. Door obligaties van wankele eurolanden op te kopen deed de ECB de voorbije maanden aan crisismanagement. Maar in het structurele reddingsplan voor de euro dat gisteren voorlag, is er geen rol voor de ECB. "Dat idee is van tafel", zei Merkel in Berlijn.

De bondskanselier haalde daar bij haar parlement een mandaat op voor de eurotop. "De muntunie staat voor de grootste test ooit", zei ze. "Niemand mag ervan uitgaan dat nog eens een halve eeuw vrede in Europa vanzelfsprekend is. Dat is het niet. Als de euro faalt, faalt Europa."

Voor Merkel is er maar één duurzame oplossing om de crisis te bestrijden. Alle eurolanden moeten het Duitse voorbeeld volgen en hun staatsfinanciën op orde zetten. Die boodschap is dezer dagen vooral bedoeld voor de Italiaanse premier Silvio Berlusconi, wiens regering aan een zijden draadje hangt. Italiaanse parlementsleden van meerderheid en oppositie gingen zelfs op de vuist. Van Berlusconi werden in Brussel spijkerharde garanties verwacht dat hij eindelijk orde op zaken stelt. Hij leverde gisteren alvast een werkplan af, maar of dat voldoende zal zijn voor Merkel en co moet nog blijken.