Theresa May vraagt uitstel brexit tot 30 juni, Europese leiders terughoudend

In haar brief zegt de Britse premier dat de brexit eerder kan plaatsvinden wanneer het parlement tot een akkoord kan komen. “Deze impasse kan niet blijven duren. Ze creëert onzekerheid en beschadigt het geloof in de politiek. De Europese Unie wil tegelijkertijd en terecht verdere beslissingen nemen of zijn toekomst.”

May drukt Tusk nogmaals op het hart dat haar regering nog steeds een ongeordend vertrek zonder akkoord en overgangsperiode wil vermijden. May zegt dat ze daarop stappen heeft ondernomen om “een consensus te zoeken in het Lagerhuis”. “Ik heb gesprekken gevoerd met de leider van de oppositie (Jeremy Corbyn van Labour, red.) en die gesprekken gaan verder. (...) In het nationale belang zullen er compromissen van beide zijden nodig zijn”, beseft ook de premier. 

Maar, zo zegt May, als er een consensus gevonden wordt, is er sowieso extra tijd nodig om alles in wetgeving te gieten. Daarom vraagt ze opnieuw uitstel, dit keer ten laatste tot 30 juni.

Het parlement heeft May’s akkoord al drie keer afgewezen, maar de premier koestert de hoop dat de lopende onderhandelingen met oppositiepartij Labour alsnog voor een doorbraak kunnen zorgen. Zoniet wil ze het parlement een beperkt aantal opties voor de toekomstige relaties met de Europese Unie voorleggen. 

De Britse premier blijft erbij “dat het niet in het belang van het Verenigd Koninkrijk, noch van de Europese Unie is, om mee te doen aan de Europese verkiezingen van 26 mei”. “Maar wij aanvaarden dat we verplicht zijn deel te nemen als we op 23 mei nog niet uit de EU zijn gestapt. Daarom beginnen we nu met alle voorbereidingen.” Stapt het land toch vroeger uit de EU, dan kunnen de verkiezingen nog geannuleerd worden, klinkt het. 

Het Britse vertrek is momenteel voorzien op 12 april, volgende week vrijdag. Elk uitstel moet de goedkeuring krijgen van alle andere lidstaten. De staatshoofden en regeringsleiders komen woensdag bijeen om de situatie te bespreken. Frankrijk reageerde alvast dat het Britse verzoek om uitstel “een beetje voorbarig” is. President Emmanuel Macron wil eerst een “geloofwaardig plan” van de Britse regering zien. 

Ook de Nederlandse premier Mark Rutte reageerde al sceptisch. De brief roept meer vragen dan antwoorden op, zei hij deze namiddag, en volstaat niet om het uitstel toe te staan. De Oostenrijkse leider Sebastian Kurz heeft gezegd dat hij geen reden ziet tot uitstel, zolang de “feiten” in het VK niet veranderen.

De Duitse regering houdt zich voorlopig op de vlakte over het nieuwe Britse verzoek. De woordvoerder van bondskanselier Angela Merkel hamerde er vooral op dat de 27 andere lidstaten verenigd moeten blijven. “Dat is van cruciaal belang.” 

Eerder vanmorgen berichtte de BBC dat Tusk zelf van plan was de Britten een “flexibel uitstel” van twaalf maanden voor de brexit aan te bieden. Een hooggeplaatste EU-medewerker zei dat de optie aan May kan worden voorgelegd. 

“De enige redelijke uitweg zou een lange, maar flexibele ‘extensie’ zijn. Ik zou het een ‘flextensie’ willen noemen”, aldus de ambtenaar. “We zouden het Verenigd Koninkrijk een verlenging van een jaar kunnen geven, die automatisch wordt beëindigd van zodra het terugtrekkingsakkoord aanvaard en goedgekeurd is door het Lagerhuis”, klonk het. 

De Britten zouden dus wel sneller kunnen vertrekken indien ze het akkoord zouden ratificeren. Zo’n “flextension” zou vermijden dat de leiders zich om de haverklap over een nieuw kort uitstel moeten beraden. 

Volgens een diplomatieke bron zou Frankrijk de suggestie van Tusk echter als “een onhandig proefballonnetje” bestempelen. “Het uitstel is een middel, geen oplossing op zich. We wachten dus op een geloofwaardig plan tegen 10 april”, zo klonk het op het Elysée. 

De Europese Commissie wil ondertussen niet al te veel woorden vuil maken aan de uitlatingen van de prominente pro-brexitconservatief Jacob Rees-Mogg, De Britse parlementariër riep zijn regering op om bij een lang uitstel van de brexit in EU-verband “zo moeilijk mogelijk” te doen.

Rees-Mogg opperde op Twitter een Brits veto over elke verhoging van het EU-budget, het tegenhouden van een Europees leger en het blokkeren van de plannen van de Franse president Macron voor meer Europese integratie. “Deze mijnheer is niet onze gesprekspartner”, reageerde een woordvoerder van de Europese Commissie desgevraagd. Premier Theresa May staat volgens hem wel garant voor “oprechte samenwerking”.

Guy Verhofstadt, de brexitcoördinator van het Europees Parlement, gaf de voorstanders van lang uitstel voor de brexit, mee “voorzichtig te zijn met wat u wenst”, verwijzend naar Rees-Moggs tweet.

Geraak je niet meer wijs in het hele Brexit-kluwen? Check ons ‘Brexicon’ voor een heldere verklaring van alle termen.