Duits Hof steunt Europees noodfonds
Het Duitse Constitutionele Hof in Karlsruhe heeft in een cruciale uitspraak de Duitse deelname aan het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) goedgekeurd.
Al was een meerderheid van de bevolking erop tegen, de Duitse politiek heeft vooral positief gereageerd op de goedkeuring van het Europese noodfonds ESM door het Grondwettelijk Hof in Karlsruhe. Het oordeel toont dat Duitsland 'een stabiliteitsanker en groeimotor van Europa' is, zei bondskanselier Angela Merkel. Zij vat de uitspraak op als een bevestiging van de eigen koers.
Het oordeel betekent dat het permanente reddingsscherm ESM nu met Duitse deelname kan worden ingesteld. Door Merkel en haar regering wordt het daarom als een politieke overwinning gezien. Merkel heeft het ESM steeds verdedigd als 'de enige mogelijkheid' de eurocrisis te bestrijden.
Een groeiende groep parlementariërs en burgers keerde zich afgelopen maanden tegen het noodfonds van 700 miljard euro, maar ze werden in Karlsruhe niet in het gelijk gesteld.
Het oordeel is zoals verwacht een 'ja, maar', een positief oordeel met een voorwaarde. De president van het Hof, Andreas Vosskuhle, acht het ESM niet in strijd met de Grondwet, omdat de soevereiniteit van de Duitse staat er niet door wordt aangetast.
Wel stelt het Hof als voorwaarde dat de Duitse bijdrage een bovengrens van 190 miljard euro moet hebben, zoals nu ook al in het verdrag is opgenomen. Van dit bedrag kan alleen worden afgeweken als de Bondsdag dat toestaat.
Een recordaantal van 37.000 Duitse burgers had bij het Hof bezwaar gemaakt tegen het ESM. Zij stelden bezorgd te zijn dat Duitsland door het ESM 'onbegrensd' zal moeten opdraaien voor de schulden van andere staten.
Veel van hen zagen het Hof als een laatste mogelijkheid het Europese noodfonds tegen te houden. De aanpak van de eurocrisis is niet de taak van het Hof, zei Vosskuhle. Niemand kan met zekerheid zeggen welke maatregelen op dit moment het beste zijn voor Europa en Duitsland.
Onduidelijkheid is er nu nog over de datum waarop het ESM in werking kan treden. Het Hof heeft bepaald dat de voorwaarde van 190 miljard op een 'volkenrechtelijk bindende' manier moet worden vastgelegd. Volgens Guntram Wolff, onderdirecteur van de Europese denktank Bruegel, kan dat vertraging opleveren. De Duitse politicoloog Gerd Langguth voorziet geen nieuw lang proces.
Strikt genomen is het oordeel van gisteren een 'voorlopige uitspraak'. Omdat het Hof zich meer dan twee maanden de tijd heeft genomen om tot een beslissing te komen, wordt er niet van uitgegaan dat er nog veel zal veranderen. De Bondsdag heeft het ESM al eind juni goedgekeurd.