Uitwisselen van informatie en communicatie via systeem is absoluut niet veiligStaatsveiligheid wil ministers hun BlackBerry afnemen

BRUSSEL l De meeste regeringsleden, premier Leterme op kop, komen de dag niet door zonder hun BlackBerry. Maar volgens de Staatsveiligheid is het per mail uitwisselen van politieke en/of vertrouwelijke informatie op die manier zelfs ‘wettelijk verboden’.

Het advies van de Staatsveiligheid zit aangehecht bij het antwoord van minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) op een parlementaire vraag van senator Paul Wille (Open Vld). Hij maakt zich al een tijdje ongerust over berichten in de Franse krant Le Monde. Daarin stond vorig jaar een memo van de Franse veiligheidsdienst SGDN. Die luidde de noodklok over hoe onder meer hoge ambtenaren vertrouwelijke gegevens over de bouw van de nieuwe Airbus naar elkaar mailden, zonder zich bewust te zijn van het risico dat concurrent Boeing mogelijk kon meelezen.Hoewel het Franse ambtenaren vanaf een zeker niveau verboden is om met de BlackBerry vertrouwelijke gegevens uit te wisselen per e-mail, trekt haast niemand zich er wat van aan. Vorig jaar liet ook de Nederlandse Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) weten dat ministers, Kamerleden en ambtenaren beter ophouden vertrouwelijke gegevens uit te wisselen per BlackBerry.Het advies kwam er na een bespreking tussen de Belgische Staatsveiligheid en de netwerkbeheerder, het Canadese bedrijf Research in Motion (RIM). “De producent gaf bij die gelegenheid zelf toe dat het systeem slechts geschikt is tot op het niveau ‘restricted’”, zegt Paul Wille. “Dit geeft een heel andere dimensie aan het debat over de veiligheid van het apparaat.”Volgens de Staatsveiligheid is de regel zeer eenvoudig: vertrouw nooit je e-mail. Wil je de communicatie beveiligen, dan moet dat gebeuren bij zender en ontvanger. “Voor e-mail is dit over het algemeen volstrekt onrealiseerbaar”, aldus het antwoord van De Clerck. “Het traject van e-mails is onvoorspelbaar omdat de communicatie via de minst belaste internetknooppunten verloopt. Geen enkele provider, ook RIM niet, heeft greep op de datatransmissie over internet.”Het dataverkeer via het BlackBerrysysteem wordt omgeleid naar een mailrelaysysteem waarvan de servers zich in het Verenigd Koninkrijk bevinden. “Aangezien de BlackBerry Personal Digital Assistant vooral gebruikt worden door hogere kaders in de bedrijfswereld en bij de overheid, kan men ervan uitgaan dat er veel weliswaar niet-geclassificeerde maar toch gevoelige en/of waardevolle informatie via de BlackBerry’s verstuurd wordt”, zegt het advies. “De RIM-servers in het Verenigd Koninkrijk verwerken dus een groot deel van de politiek gevoelige of economisch waardevolle communicatie in Europa.”

Vertrouwelijke informatie kan wel worden beveiligd met een elektronische sleutel, maar volgens de Staatsveiligheid is die beveiliging verre van waterdicht. In het Verenigd Koninkrijk bestaat er trouwens al sinds 2000 een wet die de Britse regering de mogelijkheid biedt om onder bepaalde omstandigheden bij de servers encryptiesleutels op te eisen zodra ze meent dat de nationale veiligheid of de economische welvaart wordt bedreigd.In zijn advies noemt de Staatsveiligheid het gebruik van de BlackBerry voor het verzenden en ontvangen van geclassificeerde informatie ‘wettelijk verboden’. De dienst ziet dat verbod erg ruim. In het advies is sprake van “persoonsgegevens, gerechtsgegevens, bedrijfsgeheimen, informatie aangaande politiek, kritieke infrastructuur en het wetenschappelijk en economisch potentieel, paswoorden”.Minister De Clerck antwoordt dat hij geen redenen ziet om de BlackBerry te verbieden. “Het wordt dus een kwestie van zelfdiscipline”, zegt Paul Wille. “En op dat gebied valt bij sommigen in de regering nog een hele weg af te leggen.