Wanneer gaan al die koffiebars failliet?
U hebt toch al een koffiebar? Nee, niet zo'n vaste stek waar u steevast te vinden bent met uw vloeibaar opkikkertje. Wel een eigen koffiehuis, waar u het bent die anderen bedient van espresso's, macchiachoco's en andere ietwat Italiaans klinkende koffies aangelengd met zoetigheid. Terzake-anker Lieven Verstraete en zijn vriendin Li Vandamme zijn alvast mee met de hype. Zij openden net de koffiebar Li O Lait.
Als u zover nog niet bent, is de kans groot dat u behoort tot de groep mensen die er nog van dromen om hun eigen koffiehandeltje op te zetten. Zoals Studio Brussel-presentator Sam De Bruyn, die een paar weken geleden in DM Magazine nog zei misschien wel een koffiebar te openen als zijn leven in de media niet langer spoort. Dat denkt menig twintiger, dertiger, veertiger, misschien wel vijftiger - een crisis is niet langer voorbehouden voor het midden van het leven - samen met hem als het even niet vlot op het werk.
De aantrekkingskracht van een baantje als barista (het dure woord voor koffiemeisje of -man) is niet ver te zoeken. Koffie is hip en al wie het schenkt, krijgt dus tegenwoordig meer aanzien. Bovendien zijn heel wat mensen er sinds de komst van Senseo en Nespresso van overtuigd dat ze wel weten wat een goede kop koffie is en hoe die te serveren. Als het even kan in een pand vlakbij een kantoorzone, zodat ook de werkuren tussen negen en vijf passen.
Toch klopt er iets niet, zo leert de eerste les economie. Die van die vraag en dat aanbod. Volg even mee. Een op de vijf Vlamingen krijgt elke dag te veel cafeïne binnen, zo concludeert de Hoge Gezondheidsraad. Ze pleit daarom voor waarschuwingen op de verpakkingen, zoals bij alcohol en tabak, in een poging om de koffieconsumptie te verminderen. Tegelijkertijd schieten de koffiebars als paddenstoelen uit de grond.
"Het openen van een koffiehuis is zo laagdrempelig dat veel mensen er snel aan beginnen. Waardoor er al even snel voldaan is aan de vraag", stelt professor Ghislain Houben van de vakgroep accountancy en financiering aan de universiteit van Hasselt. "Bij pitabars en pizzeria's ging het precies hetzelfde. Die zijn ondertussen alweer uitgedund." Aangezien het drinken van koffie nog elke dag een beetje meer wordt gezien als een sociale belevenis groeit de koffiemarkt wel een beetje mee.
Toch waarschuwt ook Danny Van Assche, secretaris-generaal van Horeca Vlaanderen, voor de romantisering. "Samen koffie drinken sluit nu meer aan bij onze manier van leven en dus is het openen van een koffiebar nu wat het openen van een café vroeger was. Velen voelen zich geroepen, weinigen zijn uitverkoren. Voor wie niet goed is voorbereid, wordt de droom een nachtmerrie."
Maar volgens ervaringsdeskundige Rob Berghmans van Caffènation, die ook opstartende koffiehuizen begeleidt, kan ook wie alleen met een zakelijke insteek aan het avontuur begint op zijn bek gaan. "Ik praat over koffie tot mensen er ziek van worden. Dat merken klanten." Voor wie dat ook aandurft, is het naar Berghmans mening simpel. Het is te zeggen: creëer een ontmoetingsplaats voor soortgelijken, zorg dat mensen zich er thuis voelen en maak ze gelukkig. "Als je dat kunt, kan je koffiebar niet mislukken." Nou.
Elke dinsdag stelt Sjoukje Smedts een ongemakkelijke vraag over kunst en leven.