Geen plek op school, geen plek in de crèche
In Antwerpen zitten niet alleen de ouders van kinderen die geen school vinden met de handen in het haar, ook mama's en papa's van pasgeboren baby'tjes zijn in paniek. Want als de 2,5-jarigen niet naar school kunnen, komen er ook geen plekken vrij in de kinderopvang.
Ze zei het schoorvoetend toen ze eerder deze week haar dochtertje kwam halen bij onthaalmoeder Bouchra Batis: haar kleine meisje zou normaal gezien in januari volgend jaar naar school gegaan zijn, maar ze kreeg slecht nieuws. Er is geen plek. In juni aanschuiven om een van de resterende plekjes in een school god-weet-waar aan te nemen, ziet ze niet zitten. Of haar dochter nog minstens een half jaar langer bij Bouchra kan blijven?
"Voor mij maakt het niet zoveel uit", zegt Batis. "Meer nog, ik had vorig jaar net hetzelfde voor. Mijn zoon mocht naar school en ik had hem aangemeld, maar er was geen plaats. Ik heb hem thuis gehouden en nu is hij wel aanvaard op een school hier in de buurt. Dat meisje kan hier ook probleemloos blijven, maar ondertussen komt die plek niet vrij voor een nieuw kindje, net zoals vorig jaar bij mijn zoontje."
Lijst wordt langer
En zo wordt het capaciteitsprobleem in het onderwijs, plots ook de zorg van ouders van nog jongere - of zelfs nog ongeboren - kinderen. "Voor september heb ik op dit moment al 50 kinderen op de wachtlijst staan", zegt Kristel Meersman, die de wachtlijst van 45 onthaalouders aangesloten bij de Antwerpse Gezinsbond beheert. "Met elk telefoontje dat er komt om te melden dat een kind geen plek op school heeft, wordt die lijst langer. Het probleem schuift door.
"Ik hoor van alle diensten en alle opvangkanalen dat het bij hen hetzelfde liedje is. Ah ja, er zijn in Antwerpen nu bijna 2.000 kinderen die geen plek hebben. Stel dat maar 10 procent daarvan op dit moment bij een onthaalouder zit, dan nog is het probleem groot."
Antwerpen werkt hard aan de wachtlijsten in de kinderopvang. Waren er in 2007 nog 4.700 plaatsen te kort, dan zijn dat er nu 2.900. Het gaat de goede kant op, maar elke plek telt nog steeds en op deze manier lijkt het vechten tegen de bierkaai. De ouders zitten met stress: hun werkgever verwacht hen in september, november of januari terug op de werkvloer, maar zij weten op dit moment niet waar naartoe met hun baby. "Sommigen kunnen het eventueel oplossen met wat extra vakantie of borstvoedingsverlof, maar dat is niet voor iedereen weggelegd", zegt Meersman.
En ook voor de peuters zelf is het niet ideaal. "Sommige kinderen zijn echt wel rijp voor de kleuterschool", zegt Meersman. "Het is een heel andere manier van dagindeling en werken, en er zijn peutertjes die daar nood aan hebben op 2,5. We zien dat vaak als we op bezoek gaan bij onthaalouders."
Het probleem is overigens iets minder nijpend in de crèches dan bij de onthaalmoeders: door een ander systeem van subsidiëring kan daar meer geschoven worden met het aantal toegelaten kinderen. Maar de onthaalouders riskeren een sanctie wanneer ze een structurele overbezetting hebben.
Financieel
De Antwerpse onthaalouders kijken naar Kind en Gezin voor een oplossing en hopen op een overgangsmaatregel die tijdelijk toelaat om vijf kinderen fulltime op te vangen in plaats van vier. Kind en Gezin is op de hoogte van het probleem en heeft begrip voor de situatie.
"Zeker voor de ouders is dit erg vervelend", zegt woordvoerster Leen Du Bois. "Ook financieel kan het zwaar om dragen zijn dat je kind plotseling langer naar de opvang moet." Toch kijkt Kind en Gezin voorlopig de kat uit de boom. "We hebben nog geen idee van de omvang van het probleem, dus op dit moment zijn we nog niet aan het bestuderen of er een ingreep nodig is", aldus Du Bois.