Cruciale week voor Obama

Barack Obama wacht deze week een eerste scharniermoment in zijn ambtstermijn. Vorige maand zag de president zijn belangrijkste binnenlandse campagnebelofte, de hervorming van de gezondheidszorg, vertaald in verschillende wetgevende initiatieven in het Congres. Het doel is dat Huis en Senaat voor hun reces van augustus tot een akkoord komen over een compromiswet - die de facto zou leiden tot universele gezondheidszorg. Na stemming in september zou Obama de wet dan in oktober ondertekenen.Beide kamers zochten de voorbije weken in de bevoegde commissies koortsachtig naar middelen om de meer dan 45 miljoen onverzekerde Amerikanen de komende tien jaar een zorgverzekering te geven en de 25 miljoen onderverzekerde Amerikanen beter te beschermen. Omdat die uitgaven geen extra belasting mogen worden voor het structurele begrotingstekort moeten de wetgevers ook op zoek naar besparingen - waaronder 500 miljard dollar door het efficiënter maken van de overheidsprogramma’s Medicare (voor senioren) en Medicaid (voor armen) - én tot 600 miljard dollar nieuwe belastingen.Behalve hulpbehoevenden zouden ook alle werknemers een minimumzorgverzekering moeten aangaan. Behalve de kleine ondernemingen zouden ook alle werkgevers in de zorgkosten moeten delen. Het zorgaanbod voor de private verzekerden zou worden verbreed met een betaalbaar overheidsprogramma, dat op de vrije markt de concurrentie aangaat met de dure, en veeleisende, private verzekeringsmaatschappijen die zo gedwongen zouden worden om hun premies goedkoper te maken en dekking uit te breiden.Die ambitieuze agenda komt nu onder zware druk te staan. Niet door de Republikeinse tegenstanders, die zich traditioneel kanten tegen hogere belastingen en overheidsinmenging, maar door Obama’s Democraten zelf.Democraat Kent Conrad, een sleutelspeler in de Senaatscommissie Financiën, zei zondag dat de vereiste meerderheid in de Senaat (waar de Democraten met 60 stemmen op de 100 een filibusterveilige meerderheid hebben) nu onhaalbaar is. “Er zijn onvoldoende stemmen onder Democraten om dit slechts met onze zijde te stemmen”, zei hij aan ABC. Ook binnen het Huis zijn de tekenen ongunstig, al toonde voorzitter Nancy Pelosi zich zondag nog optimistisch. “Als ik deze wet laat stemmen zal ze het halen”, verzekerde ze aan CNN. Maar Witte Huiswoordvoerder Robert Gibbs durfde niet meer te voorspellen of een stemming nog voor het reces zou lukken. “We blijven ervan overtuigd dat we op weg zijn om tegen de herfst een allesomvattende gezondheidszorg te krijgen,” suste hij wel. “We hebben een akkoord over 80 procent, we werken nog aan de laatste 20.”De inzet voor Obama is enorm: een succesvolle stemming kan zijn presidentschap maken, een falen kan het kraken. “Een gezondheidszorgoverwinning in het Huis zou een inspirerend moment zijn voor Obama en meer ademruimte geven in de Senaat”, schreef de Washington Post gisteren. “Verlies in het Huis zou voor Obama en Pelosi een vernietigende tegenslag betekenen.”

Congresverkiezingen in 2010

Binnen de Democraten zijn er twee rebellerende fracties. De grootste dissidenten zitten in de zogeheten Blue Dog Coalition, een groep Congresleden die zich in 1995 verenigden tegen de stijgende overheidsuitgaven. In het Huis zijn ze met 51. Die budgettaire conservatieven eisen meer kostenbesparingen in de overheidsprogramma’s en kanten zich tegen een nieuwe zorgverzekering waarmee de overheid zou concurreren met de private verzekeraars. Ze vinden ook dat de werkgevers te zwaar worden belast.De tweede fractie bestaat uit Democraten die kiesdistricten vertegenwoordigen met welstellende inwoners. Zij zijn tegen hogere gezinsbelastingen, uit vrees dat ze bij de Congresverkiezingen van 2010 door hun kiezers en de Republikeinse oppositie worden afgerekend.Deze aankomende electorale veldslag verklaart de haast van het Witte Huis om de hervorming van de gezondheidszorg door te drukken voor het Congres begin volgend jaar door kieskoorts ingepalmd zal worden. Ook andere tegenstanders van de zorghervorming spelen daarom nu al gretig op de nakende campagne in. Vooral de verzekeringssector zet alle zeilen bij om zijn almacht te verdedigen. Op tv zijn nu al spotjes te zien waarin medische fouten uit het overheidszorgprogramma in Canada worden aangehaald om kiezers af te schrikken. Zo is er een kankerpatiënt te zien die uitlegt dat ze zou gestorven zijn ‘als ze had gewacht op de staat om haar tumor weg te halen’.Voor Obama wordt het zorgdebat dan ook een belangrijke lakmoesproef voor zijn strijd tegen de invloed van lobbyisten in Washington, naar wie hij in zijn campagne en bij het begin van zijn presidentschap scherp uithaalde. In eigen rang valt vooral te bezien of hij de Blue Dog Coalition aan de leiband kan leggen. Volgens een recent onderzoek van de neutrale denktank Center for Responsive Politics (CRP) dansen vooral zij in het zorgdebat naar de pijpen van de special interests: de verzekerings- en farma-industrie die een groot deel van hun campagnes spijst. Het CRP geeft talrijke voorbeelden, zoals Democratisch Senator Mary Landrieu, die sinds 1995 meer dan 1,3 miljoen dollar van de zorgindustrie kreeg. Democratisch senator Maria Cantwell kreeg sinds 1991 al 584300 dollar. Met gevolg: vorig jaar steunde Cantwell tijdens de verkiezingscampagne nog Obama’s openbaar zorgplan, vandaag is ze tegen. Blue Dogsstichter, ex-afgevaardigde Billy Tauzin uit Louisiana, spant de kroon: na te zijn overgelopen naar de Republikeinen werd hij voorzitter van de belangenvereniging Pharmaceutical Research and Manufacturers of America (PRMA).

‘Tijd is rijp’

In Obama’s voordeel speelt wel dat de industrie niet onverdeeld tegen zijn plannen is. PRMA en America’s Health Insurance Plans, een lobby van verzekeraars, steunen het deel van de hervorming dat mensen verplicht een zorgverzekering te nemen, want dat levert hen miljoenen potentiële klanten op. Een win-wincompromis blijft dus, ondanks de moeilijkheden, mogelijk. Dat meent ook minister van Buitenlandse zaken Hillary Clinton, die als first lady in 1994 faalde het Congres te overtuigen van de nood aan een wet op universele gezondheidszorg. “Ik denk dat de tijd rijp is”, zei ze aan NBC. “Ik denk dat de leiding van het Congres begrijpt dat we iets moeten doen, ik denk dat we het gedaan krijgen.”