Rusland wil Assad en Syrische oppositie rond tafel brengen
Rusland en de Arabische Liga hebben voorgesteld directe onderhandelingen 'zonder voorwaarden' te organiseren tussen de Syrische president Assad en de oppositie. Die laatste is bereid tot onderhandelingen, 'maar Assad kan geen partij zijn van een overeenkomst'.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei na overleg met secretaris-generaal van de Arabische Liga Nabil Elaraby dat pogingen worden ondernomen om direct contact te leggen tussen het Syrische bewind en de oppositie. "Geen van de partijen kan uitgaan van een militaire oplossing van het conflict, dat is een doodlopende weg", aldus Lavrov. Volgens Elaraby is de belangrijkste prioriteit de totstandkoming van een overgangsregering.
De Syrische Nationale Coalitie (SNC), een door het Westen en Arabische landen gesteunde coalitie van oppositiegroepen, is in Caïro bijeen om zich over onderhandelingen te beraden. Een conceptverklaring, meldt Reuters, bevat voor het eerst niet de eis dat Assad moet aftreden voor het begin van de onderhandelingen, al kan hij geen partij zijn van "om het even welke politieke oplossing". Maar SNC-voorman Sieda reageerde koeltjes: "Eerst moeten Assad en zijn groep opstappen."
SNC-president Moaz Alkhatib stuurt aan op onderhandelingen met het zittende bewind en zou de steun hebben van Syriërs die op een vreedzaam vertrek van Assad hopen. Maar sommige van de oppositiestrijders zelf, zoals het Syrische Islamitische Bevrijdingsfront, zijn tegen.
Russische ommekeer
Het Russische voorstel tot directe onderhandelingen past in de recente diplomatieke manoeuvres om de partijen naar de onderhandelingstafel te krijgen. VN-gezant Lakhdar Brahimi is daartoe sinds december vorig jaar besprekingen begonnen met de Amerikanen en de Russen. De gedachte is dat alleen onderhandelingen waarbij zowel de VS (als bondgenoot van de 'goedgekeurde' oppositie) als Rusland (als oud-bondgenoot van Assad) direct betrokken zijn, resultaat kunnen hebben.
Vanaf het begin van het conflict stonden de VS en Rusland lijnrecht tegenover elkaar. Tweemaal blokkeerden Rusland en China VN-resoluties tegen Assads bewind. Maar de ontwikkelingen op het slagveld brengen daar, na 70.000 doden, verandering in.
De aanvankelijke Russische vrees voor een westerse interventie 'volgens Libisch recept' is danig afgenomen, net als het Russische optimisme dat Assad de opstand militair kan indrukken. Blijft over, aan beide zijden, de vrees dat de toekomst van Syrië zal bestaan uit chaos en bloedvergieten.
Rusland probeert nu een centrale rol te verwerven bij de oplossing van het conflict. Dat zou in Rusland als een grote diplomatieke overwinning worden gezien. Maar voordat het zover is, zullen de andere partijen zich afvragen hoeveel invloed Moskou nu werkelijk heeft op Assad. De Russisch-Syrische alliantie is een mythe, schreef analist Dmitri Trenin onlangs. En president Poetin zelf grapte eens dat Assad vaker Parijs bezoekt dan Moskou.