Sprankje hoop

Wie had gedacht - of gevreesd of gehoopt - dat Aung San Suu Kyi na in totaal vijftien jaar uitsluiting uit de Birmese maatschappij veel van haar glans had verloren, die kwam bedrogen uit toen de junta zaterdag dan eindelijk haar huisarrest ophief. Het einde van haar detentie werd gevierd met een explosie van vreugde en ontroering. Gisteren stroomden duizenden aanhangers naar het hoofdkwartier van Suu Kyi’s Nationale Liga voor Democratie (NLD) om te luisteren naar haar eerste toespraak. Het lijdt geen twijfel dat zij voor miljoenen Birmezen nog steeds de hoop op een beter, vrijer bestaan belichaamt - zoals ze met haar stille moed en ongebroken charme voor velen buiten Birma een monument van standvastigheid en waardigheid is geworden.

Zal voor Aung San Suu Kyi de vrijheid ditmaal langer duren dan in 2003, toen ze een jaar na de opheffing van haar detentie alweer in de cel belandde vanwege door het bewind uitgelokte onlusten tijdens een rally van haar partij? Er hoeft niet aan te worden getwijfeld dat de militaire leiders er niet voor zullen terugdeinzen om weer in te grijpen als ze menen dat de oppositie een te sterke kracht wordt.

Maar het lijkt er ook op dat het bewind gewonnen heeft aan zelfvertrouwen en meent de teugels iets te kunnen laten vieren. Het heeft in buurland China een toegewijde bondgenoot, dankzij wie de heersende elite nauwelijks iets te duchten heeft van de westerse sancties tegen Birma. En door de verkiezingen van een week geleden, hoe onvrij en gemanipuleerd ook, heeft de junta toch een vleugje legitimiteit verworven. In elk geval kan de NLD, die de verkiezingen om gegronde redenen boycotte, niet terstond een nieuwe gang naar het stemlokaal bepleiten. Suu Kyi moet in een ander krachtenveld opereren dan zeven jaar geleden.

Haar eerste toespraak wekte de indruk dat ze zich daarvan bewust is. Ze benadrukte daarin te willen opkomen voor de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting. Daarmee daagt ze het bewind niet rechtstreeks uit en kan ze misschien een brug slaan naar de kleine, maar enigszins beschutte oppositie in het parlement. Illusies over een spoedige keer ten goede zijn uit den boze, maar een sprankje hoop maakt in het veelgeplaagde Birma al veel uit.