‘Hendrik Conscience leerde zijn volk lezen, wij leren het vlaggen’

De papieren vlaggetjes liggen al klaar, 50.000 stuks op precies te zijn. Een half jaar lang heeft een tiental vrijwilligers een avond per week opgeofferd om de Vlaamse Leeuwen met veel oog voor detail te vouwen en aan een stokje te lijmen. Het parcours is tot in de puntjes uitgestippeld, de stoffen wimpels gestreken, de wekker op een onchristelijk uur geprogrammeerd. De militanten van Vlaanderen Vlagt Verder zijn er klaar voor. Op de Ronde van Vlaanderen wordt niets aan het toeval overgelaten.

Al tien jaar lang dweilt de organisatie zowat alle koersen in binnen- en buitenland af. Hen niet opmerken is nagenoeg onmogelijk met hun gigantische geel-zwarte vlaggenstokken, dito regenschermen, petjes en ballonnen. Doel: het promoten van het merk Vlaanderen. Strategie: de Vlaamse Leeuw zo veel mogelijk in het oog doen springen, zowel langs het parcours als op televisie.

“De Ronde is traditioneel een hoogdag voor ons”, zegt vlijtige vlagger Erik Hebbelinck. “Naast de gigantische opkomst zit zowat half Vlaanderen die dag voor zijn televisie. Gelukkig kennen we na al die jaren de goede plekjes, waar we vaak in beeld komen. Hendrik Conscience leerde zijn volk lezen, wel, wij leren het vlaggen.”

VLAANDEREN VLAGT VERDER

Niet zo bijster lang geleden zag de toekomst van Vlaanderen Vlagt er nochtans verre van rooskleurig uit. Stichter en drijvende kracht achter de organisatie, Ivan Mertens, kreeg in februari een beroerte en overleed een aantal maanden later. Mertens stampte Vlaanderen Vlagt tien jaar geleden uit de grond, omdat hij “het beeld van Vlamingen als zijnde racisten en onverdraagzame mensen” beu was. Decor van de eerste actie was de Ronde van Frankrijk 2001. Ondanks de bescheiden delegatie wist men toch de aandacht van de televisiecamera’s te trekken en algauw was geen enkele koers meer veilig voor hun vlaggenstokken. Met de dood van Mertens werd her en der het einde van Vlaanderen Vlagt aangekondigd. Te vroeg, zo blijkt nu.

“Ivan Mertens wilde er inderdaad mee stoppen, maar in het belang van de zaak hebben we beslist om toch verder te doen”, zegt Vlaamse Vlagger Godfried Duprez. “We hebben een enorme impact op de buitenwereld. Dat mag niet verloren gaan. Nu zijn we een protocolafdeling van de Vlaamse Volksbeweging. Onder een andere naam: Vlaanderen Vlagt Verder.”

Niet iedereen is daar even gelukkig mee. Menig koersliefhebber zat in het verleden knarsetandend voor de televisie wanneer een schitterende demarrage werd verhuld door een wapperende leeuwenvlag. Zo ook VRT-co-commentator José De Cauwer.

“Dan probeer je net een rugnummer van een renner te zoeken, vliegt er zo’n vlag voor”, aldus De Cauwer. “Dat is soms wel vervelend. Iedereen mag van mij doen wat hij wil, maar het moet binnen de perken blijven. Tegenwoordig is er een overvloed. Stel dat ze dat op de voetbal zouden doen? Niemand zou nog iets van de wedstrijd zien.”

In 2003 kreeg Vlaanderen Vlagt binnen het koerswereldje de status van publieke vijand nummer één toebedeeld toen een geel-zwart vlaggetje iets te enthousiast in het gezicht van veldrijder Ben Berden werd gezwaaid. Resultaat: gebroken neus. Een jaar later leed een op dat ogenblik schijnbaar onklopbare Leif Hoste in de finale Parijs-Roubaix collaterale schade van de Vlaamse zaak. Hij kreeg een weggewapperde vlag in het wiel en kwam luid vloekend tot stilstand.

“Terwijl de ‘dader’ niemand van ons was. Wij houden onze vlaggen immers altijd veilig op stok”, vertelt een Limburgs lid van Vlaanderen Vlagt Verder. “Anderzijds heeft die hetze ons 400.000 frank opgeleverd, geld van mensen die ons wilden steunen.” Vlaanderen Vlagt Verder hanteert naar eigen zeggen een strikte etiquette. Geen druppel alcohol tijdens de koers. Een veilige afstand bewaren van de camera’s en renners. En geen tricolores wegnemen. Tenzij op 11 juli. “We hebben al veel moeten slikken, werden in het begin zelfs voor neonazi’s met swastika’s versleten. Terwijl wij op het vlak van verdraagzaamheid met Tibetanen kunnen wedijveren.”

LEREN VLAGGENZWAAIEN

Sinds kort duiken initiatieven op die een tegengewicht willen bieden aan de geel-zwarte vlaggenzee op wielerkoersen. Zo was een 24-koppige delegatie van de Belgische Alliantie, een politieke partij opgericht in Brugge, naar de vorige editie van Gent-Wevelgem afgezakt. Gewapend met een bonte mengelmoes aan vlaggen. “We willen voorkomen dat het buitenland straks denkt dat er in dit lang nog enkel flaminganten wonen”, zegt voorzitter Willy Deswaef. “Veel van die geel-zwarte vlaggen die je ziet zijn overigens zwarte leeuwen zonder rode klauwen. Dat zijn politieke vlaggen van het Vlaams Belang.”

Bij Vlaanderen Vlagt Verder en de Vlaamse Volksbeweging wordt elke politieke drijfveer in alle talen ontkend. Hebbelinck: “Politiek heeft er niets mee te maken. Het gaat er ons gewoon om om Vlaanderen op een positieve manier te promoten.”

De promotiecampagne van Vlaanderen Vlagt Verder wordt gekenmerkt door een ongeziene professionaliteit. “Ik heb zes jaar avondopleiding achter de rug om het onder de knie te krijgen”, zegt het lid uit Limburg. Om persoonlijke redenen wil hij liever niet met zijn naam in de krant. “Er komt veel meer bij kijken dan enkel wat staan vlaggen: je lichaamstaal, je manier van praten met de mensen, de omgeving goed in je opnemen. Enkel het entreekaartje van een koers kan je al veel bijbrengen. Daar staan de sponsors op en je weet dat de camera’s die sowieso in beeld moeten brengen. Dus ga je op zoek naar hun banners en promotiemateriaal en neem je daar plaats. Visibiliteit gegarandeerd. Die opleiding werd gegeven door mensen uit het bedrijfsleven die sympathie hadden voor onze missie.”

NU DE REST VAN DE WERELD

Hoewel kleinschalig begonnen, leerde de organisatie al snel groots te denken. Zo komt het dat aandachtige kijkers die vorig jaar in september vanuit hun zetel het Wereldkampioenschap wielrennen in Geelong volgden, plots tientallen Vlaamse Leeuwen in beeld zagen opduiken. Duprez: “Als je Vlaanderen echt in de kijker wilt zetten, moet je ook naar het buitenland. Milaan Sanremo, de Ronde van Frankrijk: hoeveel volk kijkt daar niet naar op televisie? Ik denk dat we enkel China nog niet hebben gezien.”

Met de dood van Mertens lijkt de Vlaamse veroveringstocht in het buitenland echter in het gedrang te komen. Zo was de mobilhome die Vlaanderen Vlagt gebruikte eigendom van de stichter en werd die na zijn dood verkocht. Een vlagger uit Limburg: “Als we een zwerfwagen moeten huren, kost ons dat al snel 30.000 frank. Zoals vroeger wordt het waarschijnlijk nooit meer. Ivan was dag in, dag uit met Vlaanderen Vlagt bezig, hij had daar tijd voor. Hij was het ook die al het sponsorgeld regelde. De sponsors waren zijn contacten. Geen politieke partijen, nee. Hoofdzakelijk Vlaamsgezinde ondernemers. Spijtig genoeg heeft hij die namen mee in zijn graf genomen. Waardoor we het plots met minder moeten doen.”

De identiteit van de Vlaanderen Vlagt Verder-sponsors moet, na de locatie van het verborgene, zowat het best bewaarde geheim van België zijn. Hans Carpels, topman van elektroketen Selexion, werd in het verleden gefluisterd. “Nonsens”, reageert Carpels, ooit getrouwd met de dochter van Vlaams Blokstichter Karel Dillen. “Een verzinsel uit het rijk der fabelen.” Nog een naam die regelmatig valt: die van de internationale serviceclub Marnixring. “Het klopt dat wij Vlaanderen Vlagt in het verleden gesponsord hebben, voor het komende jaar heb ik nog geen zicht op onze financiën”, zegt gedelegeerd bestuurder Herman Jacobs. “Maar we zijn de zaak van Vlaanderen Vlagt Verder nog altijd gunstig gezind. Ik denk dus niet dat we zullen afhaken. Welk bedrag we doneren? Als je de bijdragen van al onze regionale kringen bij elkaar telt, kom je toch op zo’n 5.000 à 8.000 euro.”

“Stoppen is nog lang niet aan de orde”, zegt Lode Van Dessel, jarenlang Volksunie-burgemeester van Nijlen. Hij kocht de commerciële vleugel van Vlaanderen Vlagt over. De verkoop van de vlaggen gebeurt nu door Vlaanderen Kleurt. “Deze maand zijn er al 2.500 vlaggen de deur uitgegaan en de komende dagen komen ze er nog 400 halen. Of ze in Vlaanderen gemaakt worden? Nee, in China en sinds kort ook in Polen. Onze vlaggen worden tegen slechts 5 euro te koop aangeboden op de Ronde. En de Vlaamse Volksbeweging zorgt op haar beurt ook nog eens voor 50.000 gratis papieren stuks. Om maar te zeggen: de Vlaamse Leeuw zal weer alomvertegenwoordigd zijn.”

“We merken dat ons harde werk vruchten aflevert”, vertelt vlagger Erik Hebbelinck. “We zijn een naam in de wielerwereld geworden, worden in het buitenland soms als vedetten onthaald. Mensen komen ons spontaan om een vlag vragen en organisaties sturen ons uitnodigingen voor hun wielerwedstrijden. Bovendien merk je aan alles dat het goed gaat met de Vlaamse zaak. Daar hebben wij ons steentje aan bijgedragen. En zolang we het aankunnen en het plezant blijft, gaan we door.”