VN-topman Guterres probeert in Libië opmars van generaal Haftar naar hoofdstad Tripoli te stoppen
Sinds enkele dagen is de chaos in Libië in een nieuwe fase beland: troepen van de oostelijke generaal Khalifa Haftar zijn opgerukt tot dicht bij Tripoli, de hoofdstad van de internationaal erkende regering. VN-topman Guterres die in Libië is, probeert een bestorming van de stad te voorkomen, maar vooralsnog zonder succes. De VN-Veiligheidsraad vraagt de troepen van Haftar hun opmars te stoppen.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres was in Tripoli om er met de internationaal erkende regering te praten over de vluchtelingencrisis toen de situatie enkele dagen geleden plots omsloeg.
Ik vecht tegen terroristen zoals Ansar al-Sharia en IS, als ze hier de macht grijpen, komen ze naar jullie steden
Vanuit het oosten en het zuiden rukte het Libische Nationale Leger (LNA), de strijdmacht van generaal Khalifa Haftar plots op naar Tripoli. Er wordt nu gevreesd voor een bestorming van Tripoli door het LNA en een massa doden tot gevolg.
Guterres is meteen doorgevlogen naar de oostelijke stad Benghazi, een van de steunpunten van generaal Haftar en hoopte om die te overhalen om Tripoli alsnog niet aan te vallen.
Dat is blijkbaar niet gelukt, want de VN-topman heeft Libië naar eigen zeggen "erg bezorgd verlaten". De VN-veiligheidsraad vraagt vanavond aan de militie haar opmars naar de hoofdstad Tripoli stop te zetten. Eerder had ook de G7, de groep van 7 grootste industrielanden, gezegd dat er geen militaire oplossing bestaat voor de problemen in Libië.
De slag om Tripoli zou wel het einde kunnen inluiden van de deling tussen een westelijke en oostelijke regering in Libië. Die is tot stand gekomen uit de chaos na de val van dictator Moe'ammar al-Khaddafi in 2011.
Haftar als nieuwe sterke man van Libië?
De voorbije jaren waren er twee regeringen met twee parlementen in beide delen van Libië. Die in het westen met Tripoli als hoofdstad werd door de internationale gemeenschap erkend. Die in het oosten met Benghazi en Tobruq als zetel legde zich daar niet bij neer. In feite kwam dat neer op de tweedeling van Libië in een westelijk Tripolitanië en een oostelijk Cyrenaïca zoals dat vroeger was. (Lees verder onder de foto).
In het oosten heeft het LNA van generaal Haftar echter de bovenhand gekregen. De gewezen militair en daarna dissident tegen Khaddafi werpt zich op als de man die de jihadistische terroristen kan uitschakelen en orde kan terugbrengen. Dat klopt ook voor een deel, zeker nadat Haftar de oostelijke olievelden en havens in handen heeft gekregen, onder meer dankzij logistieke steun van Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten. Haftar smeedt echter ook diplomatiek banden in onder meer Italië, Frankrijk en Rusland.
Herbekijk hieronder de reportage in Het Journaal (lees verder onder de beelden):
Ik hoop nog altijd dat het mogelijk is om een bloedige confrontatie in en rond Tripoli te vermijden
Ietwat onder de radar heeft het LNA de voorbije maanden ook de zuidelijke woestijn van Fezzan ingenomen met oasesteden zoals Murzuq en Sabha, onder meer door akkoorden te sluiten met lokale stammilities. De voorbije dagen kondigde Haftar aan dat hij vanuit het oosten naar het westen zou rukken, maar dat bleek een afleidingsmaneuver. Zijn troepen zijn vanuit de zuidelijke woestijn in allerijl noordwaarts getrokken en hebben gisteren de stad Gharyan, 50 kilometer ten zuiden van Tripoli, ingenomen. Nu staan de troepen van Haftar op 27 kilometer van Tripoli.
Dat wil nog niet zeggen dat Haftar Tripoli zal bestormen. De regering die daar vast zit, doet beroep op bevriende milities uit al-Zawiyah ten westen en de beruchte strijders uit Misrata ten oosten. Mogelijk wil Haftar nu via onderhandelingen concessies afdwingen van de regering in Tripoli nu hij sterk staat en het grootste deel van Libië controleert. Velen zien hem als de man die Libië kan herenigen onder zijn vuist, anderen vrezen dan weer dat hij een nieuwe persoonlijke dictatuur wil vestigen.
Blauw: steden nog in handen van regering in Tripoli
Groen: steden in handen van generaal Haftar
Wit: recente opmars van troepen van Haftar