Noordelijke IJszee wordt nieuwe levensader van de wereldhandel
Voor het eerst is vloeibaar gas via de Noordelijke IJszee getransporteerd. Dit jaar voeren 45 schepen van Europa naar Azië via de noordelijke vaarroute. Twee jaar geleden waren dat er nog maar vier, meldde het persbureau Barents Observer onlangs.
Stilletjes voltrekt zich in de Arctische regio een historische omslag. De Noordelijke IJszee wordt onderdeel van de bloedsomloop van de mondialisering, het handelsnetwerk dat de wereldeconomie van energie voorziet.
De nieuwste primeur is het eerste transport van vloeibaar gas (LNG) via de noord. De tanker Ob River stoomt dezer dagen ergens ten noorden van Siberië, begeleid door een Russische atoomijsbreker. Hij brengt 66 duizend ton LNG voor de Russische energiegigant Gazprom van de fabriek van het Noorse oliebedrijf Statoil in Hammerfest naar Tobata in Japan.
Kleiner dan ooit
Komende week wordt de Ob River in Japan verwacht, twintig dagen (40 procent) sneller dan wanneer het schip de gewone route had genomen, via het Suezkanaal.
Die besparing is uiteraard te danken aan de klimaatverandering, waardoor de Noordelijke IJszee 's zomers steeds beter bevaarbaar wordt. Satellieten maten dit jaar dat de omvang van het zeeijs kleiner was dan ooit: 3,4 miljoen vierkante kilometer, de helft van het gemiddelde in de periode 1979 tot 2000.
Toch is de primeur van de Ob River minder een gevolg van klimatologische veranderingen dan van de wetten van vraag en aanbod, denkt Coby van der Linde, energiedeskundige van het gerenommeerde Nederlandse Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael.
"In de VS ligt de gasprijs op 3 dollar, in Japan op 14 of 15 dollar. Dat maakt het voor Gazprom en Statoil interessant om ook de Aziatische markten te gaan bedienen. Via de lange route kunnen ze niet concurreren met vloeibaar gas uit Qatar. Wel via de noordelijke route, nu die een groot deel van het jaar mogelijk is. Die route is korter, goedkoper en geopolitiek minder risicovol dan die via het Suezkanaal of de Kaap."
Schaliegas
Statoil en Gazprom hebben ook weinig keus, aldus Van der Linde, want op hun andere markten, Europa en de Verenigde Staten, zit het tegen. "De Europese markt is onzeker omdat Europa zich richt op duurzame energie. De Amerikaanse markt is weggevallen, want de VS hebben zo veel schaliegas dat ze zelf willen exporteren."
En hoe zit het met de risico's voor het milieu? Die vallen volgens Van der Linde mee. "Vloeibaar gas is veel minder riskant dan olie. Die atoomijsbreker lijkt mij eerder een punt van zorg."