Iran provoceert opnieuw met rakettest

Met als kreet ‘God is Groot’ werden gisteren de Shahab-3 en de Sajjil-2 grond-grondraketten getest. Voor de Sajjil-2 was het de derde test, na proeflanceringen in mei en in november van vorig jaar. Dit toestel is overigens het meest geavanceerde uit het Iraakse raketprogramma: het is de eerste die niet met vloeibare maar met vaste brandstof werkt, wat een langere stockering, een kortere lanceringstijd en een hogere snelheid toelaat. Zondag werden twee andere rakettypes getest: de Shahab-1 en -2. De proeflanceringen komen luttele dagen nadat vrijdag duidelijk werd dat Iran er een tweede nucleair opwerkingsprogramma op nahoudt, waarover het het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) niet had ingelicht. Zelf zegt het binnen de regelgeving van het Non-Proliferatieverdrag (NPT) te blijven, die inhoudt dat elke nieuwe installatie zes maanden voor haar in gebruikneming moet worden gemeld.

Aanvallen afslaan

De testen komen drie dagen voor Iran in Genève overleg gaat voeren met de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad en Duitsland over zijn omstreden nucleaire programma. De raketproeven zijn volgens Iran bedoeld om te zien in hoeverre het land gereed is om aanvallen af te slaan. Waarnemers geven echter aan dat het om psychologische oorlogsvoering gaat, dat Teheran zijn spierballen wil laten zien en daarmee de onderhandelingsruimte donderdag wil vergroten. Sowieso maakte Iran duidelijk dat het niet over zijn recht zal onderhandelen om een kernindustrie te ontwikkelen, omdat dat een inherent recht is van alle NPT-leden. Dat dit programma louter burgerlijke energietoepassingen betreft, staat volgens het regime buiten kijf, maar tal van waarnemers betwijfelen dat. Dat betekent evenwel niet dat Teheran binnenkort in staat zou zijn om kernwapens te gebruiken. In mei van dit jaar bleek uit een onderzoek van Russische experts, in opdracht van het EastWest Institute, dat het ‘nog zes tot acht jaar zal duren vooraleer Iran kernwapens kan gebruiken’. Zowel de Shahab-3 als de Sajjil-2 kunnen kernkoppen dragen. In het Westen werd in elk geval negatief op de tests gereageerd. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, David Miliband, zag ze ‘als de jaarlijkse provocatieronde van Iran’, Javier Solana, voor de EU bevoegd voor Buitenlands Beleid, noemde ‘elk initiatief in dat kader zorgwekkend’. Als de gesprekken van donderdag niets opleveren wil Washington aandringen op nieuwe sancties. Het idee werd gelanceerd om dit keer te mikken op een exportverbod naar Iran van afgewerkte olieproducten. Immers, Teheran mag dan een belangrijke olieproducent zijn, 40 procent van zijn afgewerkte olieproducten voert het in door een gebrekkige raffinagecapaciteit in het land zelf. Frankrijk liet gisteren al bij monde van zijn minister van Buitenlandse Zaken, Bernard Kouchner, weten daar weinig voor te voelen, gezien de kans groot is dat een dergelijk verbod vooral ‘de armsten in Iran zal treffen’.

Nieuwe sancties

Ook bestaat er grote twijfel over de bereidheid van vooral Rusland tot nieuwe sancties, gezien dit land de belangrijkste partner is voor de Iraanse onderzoeksprojecten. Ook China voelt er op zich weinig voor: het heeft belangrijke contracten met Iran voor de levering van olie en gas. Daarom willen de Verenigde Staten eventueel buiten de VN-Veiligheidsraad om een brede coalitie zoeken voor nieuwe sanctiemaatregelen. Washington zelf heeft sinds de VS-gijzelingscrisis van 1979 een serie van sancties ingesteld tegen Teheran. Die vingen aan met het noodtoestandsdecreet dat toenmalig president Jimmy Carter in november 1979 ondertekende en dat sindsdien jaarlijks is verlengd. De meest recente verlenging dateert van maart van dit jaar en werd door president Barack Obama getekend.