'Huwelijk helpt holebi's te normaliseren'

Ruim 340.000 Fransen die de straat optrekken tegen de nakende invoering van het homohuwelijk: in een land waar niemand nog opkijkt van trouwende holebi's, wekt zo'n tegenstand verbazing op. Maar niet bij Yves Aerts van holebivereniging Cavaria. "Niet Frankrijk is de uitzondering, maar België. In zowat alle landen behalve Nederland lokte de invoering van het homohuwelijk gigantische betogingen uit: denk aan Argentinië, Spanje of Portugal. Veelal worden de protesten aangevoerd door de katholieke kerk en conservatieve politieke partijen."

'Oudste dochter van kerk'

Of hoe het wereldse Parijs niet representatief is voor het landelijke Frankrijk. Het wordt immers makkelijk vergeten, maar de katholieke kerk staat sterk bij onze zuiderburen: ondanks de strikte scheiding tussen kerk en staat wordt het land ook wel 'de oudste dochter van de kerk' genoemd.

"De vooroordelen lijken diepgeworteld", vertelt Guy Verhofstadt, die als premier het homohuwelijk op zijn conto mocht schrijven. "Maar er is meer: hier speelt die typische verdeeldheid tussen links en rechts, wat bij ons toch niet aan de orde was. Hier kan je perfect economisch conservatief en ethisch progressief zijn. De Belgische politieke cultuur liet ons toe het homohuwelijk vlotter goed te keuren. Zelfs CD&V stemde niet tegen, wat toch opmerkelijk progressiever is dan hun standpunten rond abortus of euthanasie." Aerts beaamt: "De Fransen spelen hier een politiek spel, waarbij de rechterzijde het homohuwelijk gebruikt om de impopulariteit van premier Hollande in de verf te zetten."

Maar volgens Aerts laat die laatste ook tactische steken vallen. "In plaats van korte metten te maken met de wet, laat de PS de debatten maanden aanslepen, zodat tegenstanders alle gelegenheid hebben om te protesteren. Ons land kende moedige politici, Verhofstadt op kop, die hun nek hebben uitgestoken. Strategisch gezien is het wellicht evenmin verstandig om het recht op trouwen én adoptie voor holebi's er in één keer door te jagen, zoals nu gebeurt." In ons land kon adoptie door holebi's pas drie jaar later. "Voor adoptie was het draagvlak in 2003 nog klein, zoiets komt in fases", zegt Verhofstadt. "Maar naar mijn gevoel is het homohuwelijk toch iets wat op voorhand beroering wekt, terwijl iedereen het nadien doodnormaal vindt."

Zenuwachtig

Toch herinnert Aerts zich nog goed hoe zenuwachtig hij was toen hij op 13 februari 2003 naar het federale parlement trok om de finale stemming bij te wonen. "Ik had niet de indruk dat het een uitgemaakte zaak was. CD&V leek zich in eerste instantie achter het voorstel te scharen, maar toen sloeg de kerk aan het lobbyen, onder andere in Kerk en Leven, en ook extreem rechts was radicaal tegen." Uiteindelijk haalde het homohuwelijk een comfortabele meerderheid: de socialisten, de groenen en de liberalen stemden voor, CD&V onthield zich terwijl cdH en het toenmalige Vlaams Blok tegenstemden. Bij MR heerste verdeeldheid.

Dat we mogelijk in homo-onvriendelijkere tijden leven dan een decennium geleden - denk maar aan de recente berichten over geweld tegen homo's -daar gelooft Aerts dan weer niet in. "Hadden we toen een referendum georganiseerd, ik weet niet of het homohuwelijk het zou gehaald hebben." En jawel, een bericht dat enkele weken na de goedkeuring deze krant haalde: 49 procent van de Vlaamse mannen was toen gekant tegen het homohuwelijk. Bij vrouwen was dat een kwart. "Inmiddels weten we dat de tolerantie toeneemt, traag maar gestaag. Het huwelijk heeft geholpen om holebi's te normaliseren. Inmiddels heeft elk boerengat al wel een homohuwelijk gezien, en daar zijn ook zatte nonkels en rosbief met erwtjes."