Nestlé bekent: slaven produceren kattenvoer
Voedingsbedrijf Nestlé komt zelf met een rapport waaruit blijkt dat de vis in zijn kattenvoer mee het resultaat is van slavenarbeid. Het onderzoek kwam er na aantijgingen van ngo's over gedwongen arbeid. 'Dit is een heel goeie zaak. We moeten er wel op toezien dat het niet bij woorden alleen blijft.'
"Soms was het net te zwaar, werden vissers het water ingetrokken en verdwenen ze. Toen iemand stierf, werd hij gewoon in het water gegooid. Sommigen vielen overboord. Ook ik had een ongeval op het schip. Een katrol kwam los en kwam op mij terecht. Ik brak bijna mijn arm."
Een Myanmarese arbeider getuigt in een rapport van de hulporganisatie Verité over de vreselijke arbeidsomstandigheden in de Thaise garnalenindustrie. Arme migrantenarbeiders worden met valse beloftes gelokt om aan een moordend tempo garnalen te vangen en te verwerken. Garnalen die uiteindelijk in het kattenvoer van de Zwitserse voedselgigant Nestlé terechtkomen.
In het rapport heeft Verité het naast gedwongen arbeid ook over mensenhandel en kinderarbeid. Het onderzoek kwam er op vraag van Nestlé zelf. Niet zomaar, want op dat moment circuleerden al verschillende rapporten over wantoestanden bij hun visleveranciers.
In augustus werd in Californië zelfs een klacht ingediend tegen het voedingsbedrijf door het advocatenkantoor Hagens Berman. Het ging om eenclass action suit, waarbij vooral kattenliefhebbers het niet pikten dat de brokjes van hun geliefde huisdier op zo'n onmenselijke manier waren bereid.
Nestlé heeft nu een actieplan opgezet om werknemers te beschermen en om de omstandigheden van het personeel te verbeteren. "Dwangarbeid heeft geen plaats in onze keten", laat Catherine Mentior, communicatiemanager van Nestlé Belgilux weten. "We zijn bezig om te bepalen waar zo'n praktijken kunnen plaatsvinden in de complexe visindustrie in Thailand."
Verder benadrukt Mentior dat de "betrokken producten niet worden verkocht in België". In het actieplan staat onder meer dat er campagnes moeten komen tegen mistoestanden, dat vissers beter opgeleid moeten worden en er zouden anonieme meldpunten komen.
Dreigende rechtszaak
Het is opmerkelijk dat een grote multinational zelf een rapport bestelt, waaruit duidelijk blijkt dat een deel van hun voedsel het resultaat is van slavenarbeid. "Een heel goeie zaak", vindt Herman Van den Broeck, professor aan de Universiteit Gent en Vlerick Business School. "Het wordt eindelijk tijd dat bedrijven de moed vinden om open en eerlijk over hun fouten te communiceren."
Niemand is perfect, benadrukt Van den Broeck. "Als consument moeten we daarmee om leren gaan. Wel moeten we erop toezien dat het niet bij woorden blijft. Gaat Nestlé echt zijn manier van werken veranderen? Gaat het bedrijf andere leveranciers zoeken? Zal het daadwerkelijk toekijken op de arbeidsomstandigheden?"
Daarnaast vragen critici zich af of het rapport niet gewoon dient om te sussen en een antwoord moet bieden op de rechtzaak die Nestlé boven het hoofd hangt. "Dat kan", zegt Van den Broeck. "Maar anderzijds: zo kunnen we altijd op het negatieve focussen. Consumenten hebben hier natuurlijk ook een verantwoordelijkheid in. En eerlijk is eerlijk, als we kunnen kiezen tussen een T-shirt van 4 euro of een van 20, dan kiezen we voor de goedkoopste. Zelfs als weten we dat die T-shirt van 4 euro onmogelijk in goeie omstandigheden kan zijn gemaakt."
Wel moeten de Zwitsers volgens Van den Broeck goed uitklaren in welke mate ze de wantoestanden hadden kunnen vermijden. "Hoe lang wisten ze dit al? Hadden ze niet eerder moeten ingrijpen? Dat zijn vragen waar ze de komende maanden antwoorden op moeten zoeken."