Verbeter de wereld, koop een aandeel GAIA
GAIA wil een aandeel kopen van Quick. Zo wil het de fastfoodketen dwingen te luisteren naar zijn bezwaren tegen het gebruik van eieren van gekooide kippen. Als GAIA de stap zet, springt het mee op de kar van een groeiend fenomeen: activistisch aandeelhouderschap.
An De Greef, directeur van GAIA, heeft er genoeg van. Al anderhalf jaar probeert ze een gesprek aan te gaan met de Belgische fastfoodketen Quick, maar die stuurt de dierenrechtenorganisatie telkens wandelen. GAIA wil Quick aanspreken over het gebruik van eieren die gelegd worden door kippen die in kooien opgesloten zitten. "Andere bedrijven, zoals Colruyt, Lidl en zelfs McDonald's, waren wel bereid om daarover met ons rond de tafel te zitten. Colruyt heeft zelfs alle leveranciers van zijn huismerken weten te overhalen om over te stappen naar eieren van niet-gekooide kippen. Als Quick echt niet naar ons wil luisteren, moeten we het over een andere boeg gooien. Als we een aandeel zouden kopen, zijn ze verplicht om naar ons te luisteren op hun algemene vergadering."
Door één aandeel te kopen, zou GAIA voor alle duidelijkheid (zo goed als) niets in de pap te brokken hebben bij Quick. Het zou wel een stem krijgen in de algemene vergadering, waar het officieel zijn bezwaren op tafel kan gooien. Mogelijk kan het ook andere aandeelhouders overhalen om te protesteren tegen de manier van werken van Quick. Het zou geen alleenstaand geval zijn: aandeelhouders maken steeds meer van hun positie gebruik om druk te zetten op het management van een onderneming. Volgens gespecialiseeerd onderzoeksbureau Activist Insight waren vorig jaar 344 bedrijven het doelwit van activistische beleggers. 18 procent meer dan het jaar ervoor, toen 291 bedrijven in het vizier kwamen, en meer dan dubbel zoveel als tien jaar geleden. De Amerikaanse dierenrechtenorganisatie PETA gaf vorige vrijdag al het voorbeeld door één aandeel te kopen van het Franse modehuis Hermès. Zo kan het de leiding van Hermès voortaan interpelleren over het gruwelijke lijden dat krokodillen moeten ondergaan voor het vervaardigen van sommige van zijn producten.
Positief effect
De beweegreden van activistische investeerders kan heel erg verschillen: vaak eisen ze dat een bedrijf beter presteert en aandeelhouders meer dividend uitkeert. Zo maakte het Amerikaanse beleggingsfonds ValueAct vorige vrijdag bekend dat het voor meer dan 5 procent aandeelhouder is geworden bij het Britse automerk Rolls-Royce. Volgens het fonds presteert de autoproducent ver onder zijn mogelijkheden. Het wil achter de schermen druk zetten op het management om betere financiële resultaten neer te zetten.
Soms willen activistische investeerders dat een onderneming meer op lange termijn denkt of zich meer verantwoordelijk gedraagt. Dat gebeurde begin dit jaar bij oliemaatschappij Shell. Het bedrijf zag zich geconfronteerd met een groep investeerders die meer transparantie vragen op het vlak van inspanningen in het kader van klimaatopwarming en de effecten van klimaatopwarming op de resultaten van Shell. Het bedrijf ging in op de vraag. Ook EADS, het op één na grootste wapenbedrijf van Europa, lag al verschillende keren onder vuur bij activistische aandeelhouders. Ze vroegen de directie om een meer ethisch beleid, zoals het niet langer produceren van bepaalde wapensystemen.
Activistische beleggers hebben een overwegend positief effect op de prestaties van bedrijven, zo blijkt uit een studie van Harvard. Ingrepen van activistische aandeelhouders zorgen ervoor dat de aandelen van een bedrijf na vijf jaar gemiddeld 6 procent in waarde stijgen en dat de prestaties van het bedrijf erop vooruitgaan. Toch zijn de meeste bedrijven niet blij met bemoeizuchtige aandeelhouders. Het argument luidt dat aandeelhouders vaak te weinig weten van het management van het bedrijf om een actieve rol te spelen. Door tweespalt en onrust te creëren, kunnen ze bedrijven ook in gevaar brengen.