Wat worden de nieuwe kleuren van Duitsland?

Zwart (CDU/CSU) en geel (FDP)

Voortzetting van de huidige coalitie, de wens van bondskanselier Angela Merkel en de partijleiding van de liberale FDP. Maar het wordt heel krap. De FDP, die er al langer magertjes voorstaat, is na de recente deelraadsverkiezingen in Beieren helemaal in zwaar weer terechtgekomen. De liberalen bleven in de zuidelijke Freistaat ruim onder de kiesdrempel van 5 procent. Beieren is geen Duitsland, 'de klokken tikken er anders', maar toch is men bij de FDP behoorlijk nerveus.

De partijleiding werft nu voor de 'tweede stem' van de CDU-kiezer. In Duitsland brengt de kiezer twee stemmen uit, een op een kandidaat uit het eigen kiesdistrict, de tweede op een partij. De unie van CDU en CSU is hier geen voorstander van, zij wil beide stemmen. Een tweede strategische CDU-stem voor de FDP verzwakt de eigen positie.

Zwart (CDU/CSU) en rood (SPD)

Een flink deel der Duitsers ziet deze opstelling wel zitten. Samen zullen de twee partijen goed zijn voor zo'n 65 à 70 procent van de stemmen (CDU/CSU rond 40 procent, SPD ergens onder de 30 procent). Merkel heeft tussen 2005 en 2009 al eens leiding gegeven aan een Grosse Koalition. Haar huidige opponent Steinbrück was haar minister van Financiën. De samenwerking was goed. De SPD mag het beleid van Merkel nu bekritiseren ('de laatste jaren waren vier jaar van stilstand'), als het de Europese problematiek betrof, dan stemde de fractie van de SPD steeds in met de maatregelen van Merkel.

De verkiezingsprogramma's van beide partijen lopen uiteen, in de dagelijkse praktijk kunnen beide middenpartijen redelijk door één deur, mits die maar breed genoeg is. Ander voordeel: met de SPD bezit Merkel weer een meerderheid in de Bundesrat. Of Steinbrück opnieuw onder Merkel wil werken, is nog ongewis, SPD-partijvoorzitter Sigmar Gabriel zou wel oren naar een vicekanselierschap hebben.

Rood (SPD), geel (FDP) en groen (Groenen)

De zogenaamde stoplichtcoalitie. Steinbrück bondskanselier van een kabinet met Groenen en liberalen. Het is een kleurcombinatie waarover je weinig hoort. De FDP is een 'mannenpartij', geworteld in de zakenwereld. Toch kan deze combinatie komen bovendrijven als Merkels CDU/CSU zondag minder stemmen haalt dan verwacht. Rood-groen valt sowieso buiten de boot. De SPD zit weliswaar in de lift, maar de Groenen gaan, onder meer door het recente 'pedofilie-debat', een slecht resultaat neerzetten. Een andere mogelijkheid is zwart (CDU), geel (FDP) en groen (Groenen): Merkel bezit te weinig stemmen om alleen met de FDP te kunnen regeren, ze haalt de Groenen binnenboord. Er zijn meer overeenkomsten tussen Merkel en de Groenen dan menigeen denkt. Kaapte zij in het kader van de Energiewende niet het kernenergiethema van de Groenen?

Rood (SPD), rood (die Linke) en groen (Groenen)

Wordt vooral door de leiding van de SPD van de hand gewezen. De Linke hebben een te extreem (buitenland-)programma. Met de Oost-Duitsers binnen die Linke zijn nog wel zaken te doen, zegt de SPD. Maar de voorlieden van de partij in het westen, vaak afvallige SPD'ers, zijn volgens Steinbrück en consorten onbetrouwbaar. Volgens recente peilingen bezit rood-rood-groen overigens wél een meerderheid. Grote vraag: hoe gretig is Steinbrück om bondskanselier te worden? En wil Die Linke-voorman Gregor Gysi eindelijk ook eens aan een stuur draaien? Vlak ook de ambities van SPD-voorman Sigmar Gabriel niet uit.

Zwart (CDU/CSU) en blauw (Alternative für Deutschland, AfD)

AfD, de sensatie van de huidige verkiezingscampagne. De eurokritische partij van Bernd Lucke is nog geen half jaar oud. De 'rechts-populisten' staan in de laatste peilingen nog net onder de kiesdrempel, maar de dolende kiezer kan in het afgesloten kieshokje wel eens besluiten deze partij zijn 'gordijnbonus' te gunnen. Laten we zeggen dat de kans redelijk groot is dat de partij van 'boze professoren' de Bondsdag binnenkomt.

Wat als de partij een resultaat neerzet van boven de 10 procent en de FDP wegvalt? AfD in een gedoogpositie van Merkel III, of... zwart-blauw? Nee, dat zien we niet gebeuren, deze revolutionaire kleurcombinatie, die somber nieuws zou betekenen voor Europa.