Fernand Huts richt blauw kanon op Antwerpen

Fernand Huts, de CEO van Katoen Natie, heeft een spectaculaire verrassing in petto op de Singelberg, zijn moderne burcht op de Wase Scheldeoever. Het leger genodigden verschijnt braaf in het blauw en krijgt ter plekke nog een blauwe helm op het hoofd, ook Annemie Turtelboom (Open Vld), minister van Justitie en Antwerps fractieleider. Huts assisteert haar, want de ministeriële krullenbol spartelt tegen.

Bij de helm hoort ook een blauwe stok. "Gelieve de stok als een geweer te dragen en aan te sluiten bij de hoogwaardigheidsbekleders!", commandeert Huts. Iedereen springt in het gelid. Wanneer de generaal begint te marcheren, volgt het peloton gedwee.

Het kunstwerk dat op onthulling wacht, belooft kolossaal te zijn. Een werfkraan telt het doek omhoog en daar staat hij dan: de Jan Zonder Vrees, een donkerblauwe houwitser van vijftien meter lang en vijf meter hoog. De creatie van de Nederlandse kunstenaar Joep van Lieshout zorgt voor gelach, maar het applaus van het Antwerpse publiek is veeleer beleefd dan hartelijk.

Modern fort

Burgemeester van Beveren Marc Van de Vijver (CD&V) mag als eerste zijn interpretatie geven en trekt enkele markante historische parallellen. Waar nu het bijna afgewerkte kantorencomplex Singelberg staat, bevond zich eertijds een echte burcht. Vandaaruit kreeg Alexander Farnese in 1583 het opstandige Antwerpen op de knieën. "Katoen Natie heeft met de Singelberg een modern fort, op een strategische ligging. U weze in Antwerpen gewaarschuwd!", daagt Van de Vijver uit.

De burgemeester mag "het kunstwerk testen op zijn cultuurwaarde", wat neerkomt op het vuur aan de lont steken. Er klinkt een enorme knal, zo luid dat Huts er zelf van schrikt. Het kanon doet zijn ding, maar Antwerps cultuurschepen Philippe Heylen (CD&V) is niet onder de indruk. "Ik voel mij absoluut niet bedreigd. De kwinkslag achter mij produceert veel rook en een knalletje. Dat is aandacht voor de stad en daar voelen wij ons goed bij", smaalt Heylen. "Maar als kunstwerk maakt het wel indruk."

Showman Huts speelt verontwaardiging. Zijn kunstminnend hart bloedt. "Ik heb beide heren horen spreken over een kanon. Dat is oorlogszuchtige taal! Een kunstwerk en een kanon mag je niet door elkaar halen", oppert Huts, die vervolgens met uitgestreken gezicht uitleg geeft over het kunstwerk. Zo heeft de houwitser een bereik van iets meer dan 12 kilometer en vormt de Antwerpse Zoo het doelwit. Na de ceremonie benadrukt de havenbaas dat hij met het kanon geen politieke boodschap wil overbrengen: "Kunst is kunst. Ik heb geen bijbedoelingen, dit kunstwerk heeft geen kritische functie."

Blauwe gasten

"De boodschap is zeer duidelijk", lacht Annemie Turtelboom. "Fernand is een schavuit die de zaken graag scherp stelt. Ook dit kanon is een manier om de politiek te teasen."

'De politiek', dat is bijvoorbeeld de Vlaamse regering, die zichzelf vastgereden heeft in de discussie over het Antwerpse mobiliteitsprobleem. 'De politiek' is ook Marc Van Peel (CD&V), Antwerps schepen van Haven en voorzitter van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, waarmee Huts in de clinch ligt. Van Peel toont zijn gezicht niet op de inhuldiging van de Jan Zonder Vrees. De relatie tussen Huts en Van Peel is van dien aard dat het opvallend was geweest als Van Peel er wél was. 'De politiek', dat is ook federaal minister van Werk Monica De Coninck (sp.a), die met het dossier van de havenarbeid in haar maag zit. Begin september loste Huts een serieus waarschuwingsschot. Hij dreigde ermee investeringen ten belope van 211 miljoen euro te schrappen en naar elders uit te wijken, Frankrijk bijvoorbeeld. Daar heeft Katoen Natie klanten, grond én de steun van de regering.

Huts ergert zich mateloos aan de strikte toepassing van de wet-Major in Antwerpen. Volgens die wet moeten logistieke activiteiten in het havengebied worden uitgevoerd door havenarbeiders. Daardoor zou Logisport nv, één van de bedrijven uit de logistieke groep Katoen Natie, enkel mogen werken met dure havenarbeiders. Absurd, vindt Huts, want je kunt "toch geen dokwerkers vragen om soutiens in een zakje te stoppen?" Het conflict daarover tussen Huts en de vakbonden is in juni weer volop losgebarsten.

Terwijl Fernand Huts zijn nieuwste aanwinst liefkozend aait, beklemtoont hij dat het kanon enkel mag worden bediend door blauwe gasten, want "blauw is de kleur van de vrede". En oorlogsretoriek is verzoenend.