In periode 2003-2004 werd gebied gerooid bijna zo groot als België

Amazonewoud in almaar hoger tempo voor de bijl

Het Amazonewoud in Brazilië wordt opnieuw in een hoger tempo vernietigd. Uit cijfers van het ministerie van Leefmilieu blijkt dat er 26.130 vierkante kilometer oerwoud is gerooid in de periode 2003-2004, een gebied niet veel kleiner dan België. Het is het op één na hoogste cijfer in de geschiedenis van het land.

Brasilia / Brussel

Eigen berichtgeving

Sybille Decoo

Het ergste jaar voor het Amazonewoud was 1994-1995. Toen werd 29.000 vierkante kilometer Braziliaanse jungle weggemaaid. In 2002-2003 sneuvelde nog eens 24.597 vierkante kilometer jungle, het op een na grootste stuk oerwoud tot dan. Dat was het sein voor de regering van de linkse president Lula om vorig jaar een actieplan goed te keuren om de longen van de wereld te beschermen tegen de snel oprukkende sojateelt. Maar dat heeft dus niet belet dat de vernieling in een nog hogere versnelling is gegaan, en de periode 2003-2004 de tweede plaats heeft overgenomen.

Milieuactivisten reageren woedend. "Zo'n grote hoeveelheid ontbost woud is een tragedie. Dit bewijst dat ontbossing geen prioriteit is voor de regering-Lula en dat het actieplan niet werkt", zei Paulo Adario, de coördinator van Greenpeace in Brazilië voor het Amazonewoud. Meer dan 70 procent van wat in die periode werd vernield, werd volgens Greenpeace gerooid tussen mei en juli 2004, toen het actieplan tegen de ontbossing al was goedgekeurd.

"Hoewel er positieve maatregelen zijn genomen, zoals het creëren van beschermde zones en de afbakening van land voor etnische volkeren, is een jaarlijkse gemiddelde ontbossing van 23.000 vierkante kilometer onaanvaardbaar. Dit is een nationale schande", aldus Adario.

In dezelfde periode dat het Amazonewoud nog sneller voor de bijl ging, klopte Brazilië zich op de borst met zijn prestaties op het vlak van export van landbouwproducten. De graanexport zit in de lift, Brazilië is de grootste vleesexporteur geworden en de teelt en export van sojabonen boomt. Soja is het belangrijkste exportproduct geworden voor Brazilië.

Bijna de helft van de ontbossing gebeurde in de staat Mato Grosso, waar één naam gelinkt wordt aan de vernieling van het Amazonewoud: die van sojateler Blairo Maggi, eigenaar van de Grupo Maggi, een van Braziliës grootste sojaproducenten. De man, bijgenaamd 'de sojakoning', is ook gouverneur van de staat Matto Grosso voor de Socialistische Volkspartij PPS. Van de 12.576 vierkante kilometer die in de staat werd ontbost was er volgens Greenpeace slechts 4.176 vierkante kilometer door de overheid goedgekeurd. De rest werd illegaal gekapt.

Blairo Maggi ligt niet wakker van de vernieling van het oerwoud. "Een toename van de ontbossing met 40 procent betekent niets en ik heb niet het minste schuldgevoel over wat wij hier aan het doen zijn. We spreken over een gebied dat groter is dan Europa en waar nauwelijks aan geraakt is, dus er is niets om ons zorgen over te maken", zie hij in 2003 tegen The New York Times. De man gaat dus vrolijk voorbij aan het feit dat het Amazonewoud als immense producent van zuurstof onmisbaar is voor het leven op aarde, en zowat 30 procent herbergt van alle planten- en diersoorten op de planeet. Volgens het Wereldnatuurfonds is al meer dan 17 procent van het Amazonewoud verdwenen.

De Braziliaanse minister van Leefmilieu, Marina Silva, zelf afkomstig uit het Amazone-gebied, zei dat het cijfer "heel hoog" ligt. "We moeten dit op een gestructureerde manier aanpakken, met blijvend resultaat en de betrokkenheid van alle sectoren." De milieubeweging vreest echter dat een nog grotere vernieling onvermijdelijk is vanwege de enorme groei van de landbouw en veeteelt in Brazilië.