'Jambon is geen zwart ventje'

Een grote zaal, redelijk wat volk, een resem speeches en een paar meezingers. Met op het laatst, uiteraard, de Vlaamse Leeuw. Meer herinnert Sauwens zich niet van het vijftigjarig jubileum van het Sint-Maartensfonds, een vereniging van ex-Oostfrontstrijders en hun familieleden, in 2001. Als toenmalig Volksunieminister was hij op dezelfde viering als Jambon in Berchem. Toen dat uitkwam, werd hij gedwongen om ontslag te nemen. De affaire bleek het einde van zijn ministeriële loopbaan. "Ik wil niets goedpraten of banaliseren, ik heb mij ook openlijk verontschuldigd. Maar laat ons eerlijk zijn: het was een beschadigingsoperatie."

Wat vindt u van de foto's ?

"Ik vind niet dat Jambon veel verkeerd heeft gedaan. Het gaat om een verhaal waarvan de houdbaarheidsdatum lang overschreden is. Maar een extreemrechts groepje zet 'onthullende' foto's op zijn website en opeens is iedereen wakker. Ik heb een déjà vu. Jambon wordt geviseerd, net zoals ik. Als minister werd ik te populair en andere partijen konden dat niet verkroppen."

Moet er geen alarmbel afgaan als de 'Badenweiler Marsch', de favoriete intromuziek van Adolf Hitler, op het programma staat?

"Ik ken die muziek niet. Maar we moeten onze politici beoordelen op hun inhoudelijke prestaties. Op wat ze zeggen en doen. Niet op de muziek van een bijeenkomst waar ze ooit waren. Ik heb daar aan een tafel gezeten met wat Limburgse kennissen. We hebben een stuk vlaai gegeten en een paar koppen koffie gedronken, meer niet. Ik vond het wel een rare bedoening, maar heb nergens een hakenkruis gezien. Ik ben lang voor het eind naar huis gegaan. Ik wilde nog eerder vertrekken, maar mijn vrouw was met de auto weg. Doorzoek alle kranten-archieven: je zal mij op geen extreemrechtse zin betrappen. En van Jambon weet ik er ook geen. Hij lijkt me een overtuigde Vlaming, maar dat is niet synoniem aan een zwart ventje."

Iedereen weet toch dat het Sint-Maartensfonds een extreemrechtse club was?

"Er zitten mensen tussen met de oude Oostfrontmentaliteit, ja. Maar tegelijk is het een soort zelfhulporganisatie, voor mensen en familieleden die hebben afgezien tijdens de repressie."

Herinnert u zich wat Jambon vertelde in zijn toespraak?

"Neen, ik herinner mij zelfs niet dat Jambon daar was. Maar het verrast me niet. Binnen de Vlaamse Beweging bestond een breed gamma organisaties. Van links tot rechts. En we bezochten al die activiteiten, meer uit sympathie dan iets anders. Van de meeste Vlaamsgezinde politici zijn foto's te vinden zoals die van Jambon. Is het niet op een feest, dan op een praatavond of een debat."

Moeten we ons daar geen vragen bij stellen?

"Ik pas voor Amerikaanse toestanden waarbij het verleden van politici tot op het bot wordt uitgespit. Ik vind dat persoonlijk te ver gaan. Zo vernietig je het menselijk kapitaal in de politiek."