Direct naar artikelinhoud

Aan de onderhandelingstafel groeit de ergernis over Open Vld en MR

Toen formateur Di Rupo (PS), Alexander De Croo (Open Vld) en Charles Michel (MR) elkaar donderdagnacht in de ogen keken, werd het pas echt duidelijk hoe diep de kloof tussen de drie partijen is. En de PS vindt maar

de kloof, maken de liberalen ze breder'

Brussel

geen ladder die de kloof kan overbruggen.

De grote evenwichten tussen de besparingen en belastingen, daar begint formateur Di Rupo donderdagavond mee. Hij laat elke partijvoorzitter daar zijn zeg over doen en stelt dan zelf een nieuwe verhouding voor. Bij de belastingen schrapt hij enkele honderden miljoenen, bij de besparingen komt er wat bij.

Open Vld-voorzitter Alexander De Croo laat meteen weten dat dit niet volstaat voor de liberalen. "De fiscale druk moet omlaag", zegt hij. "Dit is onaanvaardbaar voor ons." De Croo heeft vooraf zijn demarche besproken bij collega-voorzitter Charles Michel (MR), ze wisselen enkele sms'en uit tijdens de vergadering. "De voorstellen die op tafel liggen, zijn een free lunch. Ze kosten niets, het zijn evidente besparingen. We moeten veel meer rond de pensioenen, de arbeidsmarkt en de fiscaliteit doen." Di Rupo antwoordt dat hij de liberale bezwaren begrijpt. Er komt een schorsing van de plenaire vergadering.

Daarna legt hij een nieuw voorstel op tafel, dat de liberalen onvolledig vinden. "Hij wilde bijvoorbeeld geen cijfer geven over de arbeidsmarkt", betreurt een aanwezige. De liberalen staan nagenoeg alleen in hun protest. Michel en De Croo hoopten op de steun van CD&V, maar voorzitter Wouter Beke houdt zich volgens hen veel te veel op de oppervlakte.

Ten einde raad vraagt Michel een aparte tête-à-tête met De Croo en Di Rupo. "Ok, dat doen we. Zonder sjerpa's", antwoordt Elio. Bij de trilaterale schuift later toch Anne Poutrain aan, de absolute vertrouwelinge van de formateur.

"Wat u geeft," zegt Michel aan Di Rupo, "is niet genoeg. Wij hebben al zo veel gegeven. Alexander heeft tijdens de zomer zijn moed getoond om de N-VA te laten vallen, ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen met FDF tijdens de communautaire onderhandelingen. We moeten meer besparen in de gezondheidszorg en minder belastingen heffen. Iedereen moet inspanningen leveren. Wat heeft de PS eigenlijk al gedaan?" Di Rupo antwoordt: "Ik wil de post van premier niet. Ik wil dat echt niet, ik ben niet gehecht aan een postje."

"U moet begrijpen", haakt De Croo in, "dat wij, en niet de christendemocraten, de belangrijkste politieke familie zijn. Wij hebben nog niets." Na drie kwartier eindigt de vergadering met een lange stilte. De impasse is compleet.

Bij de andere partijen, en niet alleen de PS, houdt de ergernis over de liberalen aan. "Telkens Elio een ladder werpt over de kloof", zegt een partijvoorzitter, "maken zij hem nog wat breder. Di Rupo heeft donderdagavond echt wel toegevingen gedaan. Maar de liberalen maken berekeningen die niemand ter wereld zou maken. Wat in de tabel met besparingen staat, daar maakt Alexander een belastingverhoging van. Zo verzand je in Byzantijnse discussies en moet Di Rupo weer opnieuw beginnen."

Oorspronkelijk zouden de partijvoorzitters gisterenochtend om elf uur weer samen zitten. Die vergadering werd eerst opgeschoven naar de vroege namiddag, daarna werd ze gewoon afgeschaft. "Wij stonden klaar om te vertrekken toen we bericht kregen dat er helemaal geen vergadering zou zijn", zegt een partijvoorzitter. "Erg is dat niet, Di Rupo kan beter de laatste loodjes bij alle partijvoorzitters afzonderlijk wegen en dan zondag weer verder gaan."

De obsessie van de formateur

Twee partijvoorzitters hebben dit weekend andere verplichtingen: Michel (MR) heeft een congres over de lokale verkiezingen in het Ardense Marche-en-Famenne, waar ook De Croo aanwezig zal zijn, Bruno Tobback heeft een 'Visiecongres' in de Gentse Vooruit.

Daarom start de plenaire zondag pas om drie uur 's namiddags. Di Rupo had hen kunnen vragen om hun congressen uit te stellen of te pendelen tussen congres- en onderhandelingstafel, maar dat deed hij niet "omdat hij geen gebrek aan respect wil tonen".

De PS houdt ook vol dat er geen enkel probleem is met de methode van de formateur. "De formateur heeft nog steeds dezelfde obsessie: hij wil absoluut een compromis vinden. Het is niet de methode die fout zit, we moeten nu focussen op de inhoud. Dat het heel moeilijk is, is niet verwonderlijk, want het is de eerste keer in de geschiedenis van dit land dat we zo veel geld moeten vinden voor de begroting.

"De PS begrijpt dat de burgers het beu zijn en ongeduldig worden, de partij heeft de zorgen van de mensen altijd al zeer goed aangevoeld, maar er is werkelijk geen ander alternatief dan deze onderhandelingen."