Palestijnse knoop houdt VN in de greep
Bij de Verenigde Naties in New York zetten diplomaten alles op alles om te vermijden dat het tot een clash komt nu president Mahmoud Abbas vandaag het volwaardige Palestijnse lidmaatschap wil aanvragen, waarmee hij in één ruk ook de erkenning van Palestina als staat zou eisen. Ook gisteren voerden betogers in Ramallah de druk op Abbas op.
Tientallen Palestijnen bliezen verzamelen voor Abbas' kantoor in het Palestijnse bestuurscentrum Ramallah. De betogers wilden niet alleen Mahmoud Abbas aanporren om toch maar door te zetten met zijn besluit om het volwaardige VN-lidmaatschap aan te vragen, ze protesteerden ook tegen VS-president Barack Obama. Die had in zijn toespraak woensdag resoluut de kaart van Israël getrokken en de Palestijnse autoriteiten op het hart gedrukt "binnen het vredesproces te blijven werken". Op pancarten waren leuzen te zien als "Obama de schijnheilige", of nog, dat Obama "de kant van de moordenaars" gekozen had.
De Amerikaanse president zei eergisteren ook dat het enige pad richting een onafhankelijke Palestijnse staat "bilateraal" was. Obama waarschuwde Abbas dat elke poging om de zaak via de VN te verhaasten op een veto van Washington in de Veiligheidsraad zou stuiten.
De ontgoocheling die zich van veel Palestijnen meester heeft gemaakt, zal vandaag ook weerklank krijgen in andere Arabische landen. Volgens de Egyptische krant Al Ahram hebben activisten in Egypte, Libië en Tunesië, opgeroepen tot protest.
De optie-Sarkozy
In de hoop alsnog een eerbaar compromis tot stand te brengen en Abbas niet al te veel gezichtsverlies te doen lijden werd op de New Yorkse zetel van de Verenigde Naties met man en macht gewerkt. Diplomaten bestudeerden diverse scenario's ter beperking van de schade.
Een van de mogelijkheden zou erin bestaan dat Abbas zijn bede weliswaar formeel indient, maar dat de VN-Veiligheidsraad er niet meteen op zou reageren. Met zo'n uitstel zou het bemiddelende kwartet (VS, Rusland, de Europese Unie en de VN) tijd kopen om een verklaring op te stellen die Israëli's en Palestijnen opnieuw aan de gesprekstafel kan krijgen.
Alleen luidt de vraag daar met welke argumenten beide partijen moeten worden overtuigd, aangezien er geen aanwijzingen zijn dat de bekende patstelling doorbroken raakt: de visies van Israëli's en Palestijnen over de grenzen van 1967, over de eindstatus van Jeruzalem, over de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen en de aanwezigheid van Joodse nederzetters op de bezette Westoever staan nog altijd haaks op elkaar.
Een optie die de Franse president Nicolas Sarkozy voorstelt, is dat de Palestijnen zich vandaag niet tot de VN-Veiligheidsraad zouden richten, wel tot de Algemene Vergadering. De Vergadering zou een stembeurt kunnen houden om de Palestijnen van een 'entiteit' op te waarderen tot 'niet-lidstaat', en op die manier de vredesgesprekken weer kunnen activeren.
De stap via de Algemene Vergadering zou betekenen dat de statuswijziging bij eenvoudige meerderheid kan worden bereikt. Voor een volwaardig lidmaatschap als staat is een tweederdemeerderheid vereist.
Hoewel de Palestijnse delegatie het voorstel van Sarkozy met interesse bestudeert, duidde niets er gisteravond op dat ze haar plan om via de Veiligheidsraad te gaan zou laten vallen. Wat de uiteindelijke uitkomst van het diplomatieke steekspel ook wordt, de kans dat een en ander ook op het terrein in veranderingen uitmondt is nihil.
Meer nog, velen vrezen dat president Abbas zichzelf in de voet schiet met zijn initiatief. Via al dan niet subtiele waarschuwingen kregen de Palestijnen te horen dat Israël en de VS ook weleens hun financiering aan Ramallah dreigen te laten vallen. Al zouden Jeruzalem en Washington daar ook zelf hoog spel mee spelen: Saoedi-Arabië diende zich immers al als vervangdonor aan.
Bij het ter perse gaan zeiden diplomatieke bronnen dat een akkoord nog niet in zicht was.