SOS Michel I

Niemand praat erover in de Wetstraat, maar iedereen heeft er al van gehoord: het voortijdige einde van de regering-Michel in 2017. "Het kan, maar ik denk niet dat het zover komt", zegt politicoloog Dave Sinardet (VUB). "Doorgaans vallen regeringen als een of meerdere partijen denken hun voordeel te kunnen doen met verkiezingen, bijvoorbeeld door goede peilingen. Vandaag is niemand in die situatie." Wordt 2017 dan het comebackjaar voor Michel I? "Nee, dat ook niet."

Politicologen als Sinardet zijn het doorgaans eens: een doorstart van deze regering zit er niet meer in. Daarvoor zijn de tegenstellingen tussen CD&V en N-VA te groot, naderen de lokale verkiezingen te snel (over anderhalf jaar) en is er te veel gebeurd.

"2017 wordt een oer-Belgisch jaar in een modern jasje", denkt Nicolas Bouteca, politicoloog aan de UGent. "Oer-Belgisch omdat de regering een grote packagedeal zal proberen te sluiten rond dossiers zoals de begroting, meerwaardetaks, vennootschapsbelasting en Arco. En modern omdat de permanente kiescampagne niet zal stoppen. Dat hoort bij hedendaagse politiek."

Wilders en Merkel

Belangrijk is volgens hem ook dat in Nederland, Duitsland en Frankrijk verkiezingen staan gepland volgend jaar. Daarbij gaat het steeds tussen 'de gevestigde politieke orde' en 'het anti-establishment'. Als Wilders straks wint, of Merkel verliest, zal dit hier een effect hebben.

Versta: ook 2017 zal onder hoogspanning verlopen. Iets wat een 'economische herstelregering' kan missen. Het gerespecteerde Nederlandse blad Elsevier schrijft deze maand dat de jaren waarin België het economisch beter doet dan Nederland achter ons liggen. "Het gebrek aan vernieuwen en hervormen begint de Belgen zuur op te breken." Elsevier toont dit aan met een lading cijfers. De Belgische schuld is twee keer zo hoog. Ons begrotingstekort een drievoud. De groei is lager. De inflatie het dubbele. De werkloosheidsgraad is hoger. Hetzelfde geldt voor de belastingdruk en het overheidsbeslag. Nederland heeft zijn begrotingstekort sinds 2011 teruggebracht van 28 miljard euro tot 3 miljard euro. Een kwantumsprong, van een vergelijkbaar land als het onze.

Als de regering-Michel er iets van wil maken in 2017, dan moet de begroting haar eerste zorg zijn. Bouteca: "Veel zal afhangen van de taxshift. Als die eindelijk voor wat terugverdieneffecten kan zorgen, wordt het gemakkelijker. Als die dat niet doet, wordt het een lastig jaar."

Met het oog op 2017 formuleert N-VA-voorzitter Bart De Wever in Het Laatste Nieuws een waarschuwing aan het adres van de regering-Michel. "Een vriendenclub zal ze niet meer worden, maar ze moet wel blijven werken. 2018 en 2019 zijn verkiezingsjaren. Het moet dus gebeuren in 2017. Als we nu niet stevig hervormen en besparen, krijg je de facto een regering van lopende zaken. Je moet gek zijn om te geloven dat de kiezer ons daarvoor zou belonen in 2019."

Dat klinkt dreigend, maar een val van de regering is voor De Wever niet aan de orde. "Geen denken aan. Ik wil de rit absoluut uitrijden."