Bruggenbouwers of gladiatoren?

Rooie Rudy is de bijnaam, en die doet hij alle eer aan. De Leeuw zit in de moeilijkste positie van alle onderhandelaars. Opgejaagd door de Franstalige harde achterban, en de stoere metallo's. Hij zit ook veel minder gebeiteld in zijn stoel als voorzitter dan op het eerste gezicht lijkt. De socialistische vakbond is een heuse krabbenmand en veel macht huist bij de verschillende centrales. De breuklijn loopt intern ook nog eens dwars langs de taalgrens. Dat maakt het voor De Leeuw vaak op eieren lopen. Dat verklaart ook waarom hij in debatten vaak de grote trom roert, maar achter de schermen wel tot een compromis bereid is. De jongste maanden zijn er echte wonden geslagen bij De Leeuw en die helen maar langzaam. Hij wil wel, maar krijgt maar weinig speelruimte van zijn achterban. De andere sociale partners kennen de gevoeligheden, en respecteren De Leeuw. Maar de wispelturigheid van zijn vakbond en zijn mandatarissen vreten aan het geduld. Het zal veel leiderschap vergen van Rudy De Leeuw om zijn woelige achterban tot overleg te brengen.

Zonder in clichés te vervallen, maar de algemeen secretaris en voorzitster van de Waalse vleugel van het ABVV is een vakbondsvrouw pur sang. Demelenne, regente Germaanse talen, wisselde het klaslokaal na drie jaar voor de vakbond. Zij was het die het voorbije weekend de handrem voor het sociaal overleg optrok. Ze wil niet deelnemen aan de bespreking van een nieuw interprofessioneel akkoord als er geen onderhandelingsmarge is rond de salarissen. Met haar harde houding zet ze niet alleen de andere sociale partners voor het blok, ze zet vooral een pad in de korf van haar voorzitter. Demelenne is een intelligente vrouw maar zit in een zeer sterk ideologisch discours. Ze golft mee op de voornamelijk Franstalige clan die weinig marge voor enig compromis laat, en de discussie over de competitiviteit in vraag stelt. Zij heeft vandaag de touwtjes in handen om het ABVV alsnog tot de onderhandelingstafel te brengen. En ook in de komende weken en maanden zal zij op sociaaleconomisch vlak een belangrijke rol blijven spelen.

Kwam in 2012 als opvolger van Luc Cortebeeck aan het hoofd van het ACV. Leemans is gepokt en gemazeld binnen de vakbond. Na zijn studies als maatschappelijk adviseur ging hij aan de slag bij het ACV als medewerker van de Studie- en Vormingsdienst. Hij was ruim twaalf jaar actief als nationaal secretaris, maar beleeft nu voor het eerst als voorzitter het sociaal overleg binnen de groep van tien. Vriend en vijand roemen zijn dossierkennis en zijn pragmatische aanpak. Toch weet hij van zichzelf dat hij een minder gematigde toon heeft dan zijn voorganger. Cortebeeck was meer diplomaat. Zocht via die weg het compromis, en wist hoe ver hij te ver kon gaan. Het haalbare van een akkoord stond centraal. Niet zo bij Marc Leemans. Hij zingt zoals hij gebekt is, en dat is grover. Hij zoekt de controverse niet, maar gaat ze evenmin uit de weg. Desondanks is Leemans veelal gematigd en genuanceerd. Als er iemand aan vakbondszijde de gemoederen kan bedaren, dan is hij het. Want hij gruwelt nog meer van de huidige polarisatie dan van een zoveelste conflict zonder perspectief.

Sinds 2006 is deze Luxemburger de feitelijke nummer twee van de christelijke vakbond. De functie van algemeen secretaris is immers door de jaren heen uitgegroeid tot deze van feitelijke ondervoorzitter. Een sleutelrol, al is hij veel minder een gezicht dan zijn gewicht zou rechtvaardigen. Hij doorzwom verschillende geledingen binnen het vakbondswerk. Rolin verliet vrij vlug de schoolbanken en werkte als arbeider in de bouw. Hij was ook een tijdlang werkloos, en kwam via de christelijke jongeren in contact met de vakbond. Na zijn militaire dienst, die hij als gewetensbezwaarde uitdeed, trok hij naar het avondonderwijs, waar hij een diploma sociale wetenschappen en beleid haalde. Zijn lijfspreuk 'se révolter pour respirer' tekent hem. Binnen de christelijke bond en de arbeidersbeweging staat hij bekend als een moeilijke mens. Gestuwd door de Franstalige centrales is hij veel minder een consensusfiguur dan zijn voorzitter. Al helt hij wel meer over naar het overleg dan de aanstuurder van het conflict.

Werkte twee jaar bij de RVA, en trok daarna naar de liberale vakbond ACLVB. Hij is bezig met zijn tweede termijn als voorzitter en geldt als een eerder gematigd man. Toch verbaasde de toon van het ACLVB na afloop van de begrotingsopmaak van de regering-Di Rupo I. Die werd door Vercamst de grond in geboord. "De schande voorbij", zo klok het ongemeen scherp voor deze eerder consensusfiguur. Vercamst is het kind van kleine middenstanders en dat verklaart de keuze voor de liberale vakbond. Sociaal liberaal is het etiket dat op hem kleeft. Onder zijn aanvoeren werd de liberale vakbond meer op de kaart gezet, en won ze fors aan leden. Dat vertaalt zich ook in een grotere aanwezigheidspolitiek op het publieke forum. Ondanks een iets scherpere koers blijft Vercamst toch de man die kiest voor het overleg. Minder militant, maar daarom niet minder tot actie bereid als het er echt om spant. De vastlegging van de loonnorm door de regering is ook voor hem een doorn in het oog, maar niet voldoende om het overleg zelf op te blazen.