De alfaman kan niet meer alles
Hij mag de crisis dan zonder veel kleerscheuren hebben overleefd, dat betekent niet dat de alfaman vandaag een zorgeloos leven leidt. Integendeel: de haantjes moeten harder dan ooit werken. In Groot-Brittannië zijn er nu alfacoaches die proberen te voorkomen dat ze opbranden.
Jeremy lijkt het voor elkaar te hebben: een succesvol bedrijf, een kast van een huis, een ring om de vinger en een gezonde kroost. Maar in plaats van veel genot, bezorgen al die verwezenlijkingen hem veel kopzorgen. Zodra de nacht valt, spoken ze door zijn hoofd. Kan ik nog een nieuw contract binnenhalen? Heb ik niet te veel geleend? Zal ik de studies van mijn kinderen kunnen betalen? Kan ik nog terug?
Toen het malen niet meer wilde stoppen, besloot de Londenaar hulp te zoeken. Zo belandde hij bij Catherine Sandler, een alfacoach. De vrouw doet wat haar titel doet vermoeden: alfamannen in hun carrière bijstaan door middel van gesprekken en opdrachten.
Liesbeth Dillen, die in ons land het consultancybureau She Works With Women leidt, schrikt niet van het fenomeen. De vrouw, die in eerste instantie Europese vrouwen op topniveau wilde helpen, neemt de laatste jaren ook zelfs steeds meer mannen onder haar hoede. "De verdeling is nu 50-50", zegt ze.
Net als over het Kanaal gaat het om mannen die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben, zeer perfectionistisch zijn en bijzonder loyaal. Het zijn toppertjes, rolmodellen, sterke individuen. Maar net die persoonskenmerken, in combinatie met hun job, vormen de reden dat ze bij coaches komen aankloppen: ze verliezen grip op hun werknemers, willen af van het werkende leven dat ze leiden, weten niet of en hoe ze meer thuis kunnen zijn.
De Britse alfacoach gelooft dat een en ander te maken heeft met de crisis. Die heeft gemaakt dat in bedrijven ook op het hoogste niveau is gesnoeid - net daar waar veel extraverte en dominante types verzameld zitten. Die moeten nu harder dan ooit werken om hun job te behouden. En dat met minder mensen en middelen.
"Een typische alfaman kan daar moeilijk mee om. Die is werkzekerheid gewoon", gelooft Dillen. Volgens de voormalige Ikea-topvrouw is dat logisch. "Zo is de diversiteit in bedrijven enorm toegenomen: er werken nu én mannen én vrouwen, én jonge én oude mensen op allerlei niveaus en die stellen autoriteit in vraag." Dat is geen goed nieuws voor de zogenaamde haantjes. "Zeker niet voor de veertigers en vijftigers die een top-downbeleid gewoon zijn. Die worden onzeker over hun leiderschapsstijl."
Volgens Dillen gelden de problemen die alfamannen ervaren ook voor alfavrouwen. "Maar bij hen is de sociale druk om een leidende rol op te nemen toch minder groot. Ze laten ook makkelijker hun masker vallen. Bij mannen merk ik dat prestatiedrang zowat overal aanwezig is en blijft. Zelfs in hun vrije tijd, als ze met vrienden afspreken om te drinken of sporten."
De carrièrecoach merkt ook op dat de succescriteria door de jaren heen gewijzigd zijn. Vroeger straalde het goed af om als man zeventig uur per week te werken en zo het comfort van het gezin te vergroten. Maar vandaag heeft mama ook een topjob. Of is papa gescheiden. Ook thuis wordt de druk opgevoerd. "Zo'n nieuwe balans vinden is moeilijk. Eenmaal je een bepaald leven heb opgebouwd, beweeg je er niet zomaar van weg. Uit een gouden kooi stappen is niet vanzelfsprekend."
Dat beaamt burn-outexpert Luc Swinnen. Ook hij krijgt veel meer leiders en CEO's dan ooit over de vloer. "We denken dat hoe hoger iemands status is, hoe geslaagder diens leven is. Maar dat is een denkfout." Volgens de arts is maar een manier om niet onder de alfastatus te lijden en dat is: gevoelens toelaten en rekening houden met je omgeving en de grenzen die je lichaam aangeeft. "Je kunt energie niet onbeperkt blijven gebruiken. Of je nu alfa- of betaman bent, zo gaat op een dag de lamp uit."