Spaanse regering schoot zichzelf in de voet

Flashback naar 9 november 2014. In Catalonië trekken zowat twee miljoen mensen naar de stembus voor een referendum dat in wezen al gedegradeerd was tot een farce nog voor de allereerste stem was uitgebracht. De Catalanen mochten zich op die novemberdag uitspreken over de vraag of de Noord-Spaanse regio al dan niet een onafhankelijke staat moest worden, maar het Spaanse grondwettelijke hof had het referendum vooraf ongrondwettelijk verklaard. Op de koop toe had de Spaanse regering haar regionale tegenhanger in Catalonië zelfs verboden zich nog in te laten met de organisatie van de stembusslag.
Noodgedwongen namen die dag dan maar tienduizenden vrijwilligers de honneurs waar in de stembureaus. Hoe­wel het referendum dus geen enkele wettelijke waar­de meer had, namen toch opvallend veel Catalanen
(2,3 miljoen, zowat 40 procent van de stemgerechtigden) de moeite te gaan stemmen. Plus: ruim 80 procent van die stemmers sprak zich uit vóór onafhankelijkheid.
Ironisch genoeg was het dus de Spaanse regering zelf die, door de totale boycot van dit referendum, toen al het zaad liet ontkiemen voor die tweede potentieel historische datum: 27 september 2015.

Eenheidslijst

Eind juli van dit jaar kondig­de de Catalaanse minister-president Artur Mas voor die dag immers vervroegde regionale verkiezingen aan. Op zich niet zo opzienbarend, ware het niet dat de Cata­laan­se onafhankelijkheid voor het eerst ook de enige echte inzet van deze verkiezingen zal zijn. Met dank dus aan el gobierno central in Madrid, die de geest enkele maanden eerder op bijzonder onhandige wijze opnieuw in de fles had proberen te duwen.
Via een handigheidje dat zowel van enig politiek oppor­tunisme als van flink wat vermogen tot zelfrelativering getuigt, biedt Mas de voorstanders van onafhankelijkheid nu zondag een unieke kans om die voorkeur ook zwart op wit in het stemhokje uit te drukken. Drie Catalaanse partijen en een rist organisaties uit het socio-culturele middenveld bieden zich samen aan op de 'Junts pel Sí'-eenheidslijst (Samen voor Ja), die zal worden aangevoerd door drie onafhankelijke kandidaten. Lijsttrekker is Raül Romeva (zie hiernaast). Mas zelf zal, als huidig minister-president en eerste beroeps­politicus op de lijst, pas de vierde plaats innemen. Het eerste en voornaamste programmapunt van deze brede coalitie is niet meer of minder dan een volledig onafhankelijke Catalaanse staat.
Als we de peilingen mogen geloven, is de kans reëel dat de nieuwe lijst bijna de helft van de parlementszetels binnenrijft. Een coalitie met de linkse nationalisten van CUP - die ook voor onafhankelijkheid gaan - ligt dan voor de hand.