Afscheidnemend stafchef August Van Daele kijkt tevreden terug op zijn carrière

'Ik heb van leger modern bedrijf gemaakt'

Op 2 april hangt August Van Daele, de CEO van het leger, na twee verlengingen zijn uniform aan de haak. Met moeite, want hij kan de huidige koers van het leger wel smaken. 'De regering maakt van de buitenlandse operaties zijn corebusiness. Dat kan ik als militair alleen maar toejuichen.'

Door Tine Peeters

brussel l Van Daele blikt tevreden terug op zijn carrière. "Ik heb al mijn objectieven gerealiseerd. Bij mijn aantreden zaten we met 500 mensen in het buitenland, nu zijn dat er 1.200. We halen daarmee de normen van de NAVO. De budgetten voor de operaties zijn gestegen van 60 miljoen naar 170 miljoen euro, al kreeg ik geen euro meer van de regering. Ik wou van het leger een modern bedrijf maken. Zonder dikkenekkerij, dat is mij gelukt. Zo zijn de werkingskosten op zes jaar met meer dan 85 miljoen euro verminderd."

De vakbonden zeggen dat uw besparingswoede te ver gaat. Sommige kazernes konden hun elektriciteitsrekeningen niet meer betalen.

"Dat was gewoon een militair die zijn administratie niet op orde had. Ach, efficiëntie en vakbonden gaan niet altijd samen."

Blijft het ondanks alle moderniseringen geen krakkemikkig leger?

"Al het rollend materiaal, van vrachtwagens tot rupsvoertuigen, is in zes jaar volledig vernieuwd. Ik heb dat op de agenda gezet, de contracten onderhandeld en gezien hoe die voertuigen werden geleverd. Echt titanenwerk. Tussen haakjes: ik heb mij ook niet laten verleiden tot toestanden zoals Dassault of Agusta."

Maar niet alles werkt. Soms lijkt het of de C130's vaker op de grond staan dan in het luchtruim hangen.

"De C130's doen de bevoorrading van onze troepen op vier continenten. Als je dan niet kunt aanvaarden dat een C130 af en toe in panne valt, zit je fout. We zijn nog nooit zo operationeel geweest. Meer zelfs, wij leiden nu internationale operaties. We lopen niet meer gewoon mee."

Volgens NAVO investeren we wel te weinig in materiaal.

"De NAVO hangt een fout beeld op van ons leger. In hun statistieken plaatsen ze alleen het materiaal dat al betaald is, niet de bestellingen. Op die manier werken zij contraproductief. Want als ik er in slaagde om Verhofstadt te overtuigen van investeringen, moest hij de dag erna in de krant lezen dat we de slechtste leerling van de NAVO-klas waren. In Libanon komen de Israeli's wel naar onze nieuwe pantservoertuigen kijken. Dát is een referentie."

U staat op kostenbeheersing, toch klaagt het Rekenhof dat de budgetten voor buitenlandse operaties niet transparant zijn.

"Ik weiger om een vakje in te vullen met de kostprijs van de operaties. Met zo'n mentaliteit heb je geen managers meer nodig. Operaties moet je altijd onderbudgetteren. Als dat budget niet volstaat, moet je elders middelen halen. Ik wou een enveloppe van de regering en voor de rest moesten ze mij laten spelen. Dan zorgde ik wel dat het geld goed gebruikt werd."

Merkt u een verschil tussen Pieter De Crem en zijn voorganger André Flahaut?

"Als deze regering van de operaties haar corebusiness maakt, kan ik dat alleen maar toejuichen. Er is een accentverschuiving sinds de start van De Crem. (verheft zijn stem) Je kunt je niet inbeelden hoe positief onze F16's onthaald worden in de NAVO. Dat heeft onze geloofwaardigheid erg opgekrikt."

Kan dit leger het aan om nog 100 militairen te sturen naar Afghanistan?

"Natuurlijk. Ik kan begrijpen dat de oppostie problemen heeft met de troepen in Afghanistan. Maar als je humanitair wil zijn, moet je ook operationeel zijn. Dàt vergeten die mensen. Ik erken wel dat we de afgelopen jaren te weinig geprobeerd hebben om de harten van de Afghanen te winnen. Dat heeft de onveiligheid gevoelig verhoogd. Maar daarom moet je de militaire inspanningen niet verminderen. Nee, de middelen voor de wederopbouw moeten omhoog."

Kan je die militairen inzetten als grondtroepen?

"In mijn voorstellen gaat het zeker niet om gevechtstroepen in het zuiden van Afghanistan, wel om meer F16's, meer mensen voor opleidingen, wederopbouw of vorming van de Afghaanse politie. Buiten de extra F16's situeren al die voorstellen zich in het noorden, waar de risico's veel kleiner zijn. Maar de regering beslist."

Terug naar eigen land. Hoe geraken we ons oudemannenleger kwijt?

"U wordt bedankt (lacht). We mikten om in 2015 te eindigen met 37.725 militairen. Ik hoop dat we dankzij de uitstapregeling voor oudere militairen, die zeer goed aanslaat, dat cijfer al eind 2010 behalen. Volgend jaar moeten er zeker een nieuwe ronde komen van die vrijwillige uitstap.

Moet het leger nog compacter?

"Nee, ik heb nooit gepleit voor een leger met minder dan 37.000 militairen, maar het leger was vroeger gewoon te groot voor het voorziene budget. Vergeet niet, al acht jaar lang komt de regering haar gemaakte beloftes over de verhoging van het defensiebudget niet na. Sinds de start van mijn stuurplan in 2003 heeft defensie een miljard minder gekregen dan beloofd."

Zal uw opvolger het kunnen rooien met zo weinig geld?

"Mijn opvolger zal ook de nodige creativiteit moeten aanwenden om binnen het budgettair carcan geld te vinden voor investeringen. In ieder geval moet de transitie worden verder gezet."

In de politieke oriëntatienota van De Crem krijgt het leger een manager aan de top. Zo knipt hij de vleugels van uw opvolger.

"Als er vandaag iets gebeurt, ben ik verantwoordelijk. En als er een probleem is, belt de minister naar mij. Dat moet zo blijven."

August Van Daele:

Sinds 2003 heeft defensie een miljard minder gekregen

dan beloofd

n August Van Daele. 'De Crem heeft voor een accentverschuiving gezorgd. Als deze regering van de operaties haar corebusiness maakt, kan ik dat alleen maar toejuichen.'