Adam (5,5 jaar), door mama ontvoerd naar Marokko

De datum staat in zijn geheugen en hart gegrift: 31 januari 2011. Chris Maras (47) was op zakenreis in Zweden, telefoontjes naar het thuisfront bleven onbeantwoord. Toen hij zijn vrouw toch aan de lijn kreeg, klonk het koud: "Ik en Adam zitten in Marokko bij mijn familie. We komen nooit meer terug." Adam Maras was op dat moment 5,5. Anderhalf jaar later heeft Chris zijn zoontje nog altijd niet teruggezien. "We hadden huwelijksproblemen, maar ik dacht dat het beter ging. Nooit heeft ze gedreigd weg te gaan, laat staan Adam mee te nemen. Ze was al 8 jaar perfect geïntegreerd. Zaterdag zaten we nog gezellig te dineren, maandag zat ze op het vliegtuig. Mijn zoon is alles voor mij. Dan stort je wereld in."

In 2011 opende de centrale autoriteit kinderontvoeringen binnen de FOD Justitie 166 dossiers van internationale kidnappingen. De cijfers schommelen wat, maar gespreid over tien jaar gaat het om een stijging van 80 procent. Ouders kunnen zich beroepen op het Haags verdrag van 1980 om hun kinderen terug naar België te halen, waar een rechter dan oordeelt over het verblijf. "Een strikte toepassing van het verdrag is in dit geval niet mogelijk omdat de overeenkomst met Marokko na de ontvoering is geratificeerd", zegt Maras' advocaat en ex-justitieminister Marc Verwilghen. "Onze hoop ligt nu bij verbindingsmagistraten van België en Marokko. Mijn cliënt beschikt over Belgische vonnissen waarbij de moeder veroordeeld wordt tot 3 jaar cel en een dwangsom van 750 euro per dag. En één waarbij mijn cliënt exclusief ouderlijk gezag krijgt. Zeer uitzonderlijk. Toch gaat het tergend langzaam."

Zelfs al kan het verdrag wel toegepast worden, kunnen de procedures lang aanslepen. "Alles moet vertaald worden, rechters vragen bijkomende info en voor je het weet gaan er maanden voorbij", zegt Hilde Demarré van Child Focus. "Ook is het soms zeer moeilijk om een lidstaat te dwingen een beslissing uit te voeren. Onderlinge akkoorden tussen ouders leveren nog het beste resultaat op." Daarom zette Child Focus zopas een Europees netwerk van familiebemiddelaars op poten. Een onderling akkoord zit er bij Maras niet in. "Als ik mijn zoon af en toe 20 seconden aan de lijn krijg, mag ik van geluk spreken."

"Het probleem", zegt Maras, "zit hem bij de uitvoering van Belgische vonnissen in Marokko. Mijn vrouw heeft de dubbele nationaliteit en wordt zo beschermd. Ik heb nu een nieuwe advocaat in Marokko gezocht - de vorige bleek onbetrouwbaar - en ben ginder opnieuw aan het procederen."

Hij heeft al vaak op het punt gestaan om naar Marokko te vliegen. "Maar mijn vrouw heeft gedreigd dat ik me zo'n tripje zou beklagen. Daarbij: ik heb Adam zijn paspoort niet, mijn zoon heeft nu ook de Marokkaanse nationaliteit. Ik blijf geloven in justitie. Ik geef niet op."

Er gaat geen dag voorbij dat Chris niet met zijn zoontje bezig is. Steun zoeken op zijn website, schrijven naar overheidsdiensten. "Met telkens hetzelfde antwoord: 'We kunnen niets voor u doen.' Ondertussen mis ik kostbare momenten: zijn eerste dag op school. Geen idee wat Adam doet, of hij gezond is. Misschien ben ik niet altijd de ideale echtgenoot geweest, maar dit verdient niemand."

Verwilghen wijst ook onze overheid met de vinger. "België moet hard op tafel slaan. Als justitieminister heb ik samen met mijn Marokkaanse tegenhanger 26 dossiers van kinderontvoering gedeblokkeerd. Dit is geen uniek geval, er zijn zeker meerdere gelijkaardige dossiers. Mijn brieven aan de minister worden gewoonweg niet beantwoord."

Justitieminister Turtelboom (Open Vld) zegt dat ze in Marokko heeft aangedrongen om de Belgische vonnissen uit te voeren. "Maar in dit geval is er ook een Marokkaans vonnis in het voordeel van de moeder", zegt haar woordvoerster. "De problematiek zetten we bij de volgende Belgo-Marokkaanse commissie op de agenda."