Antwerpse senioren- uitwisseling bekroond met Diversiteitsprijs

antwerpen

Van onze medewerker

Jeroen Verelst

Roland Allard was drie jaar geleden niet echt laaiend enthousiast over het geplande bezoek aan zijn allochtone leeftijdsgenoten in de moskee. Maar die kritische houding smolt als sneeuw voor de zon. Nu loopt Roland geregeld langs de moskee in zijn beurt. Terwijl de Turkse mannen bidden, wacht hij in de cafetaria. Daarna kletsen ze samen over koetjes en kalfjes. Het enige verschil met zijn stamcafé is dat Roland zijn pintjes inruilt voor thee.

'Aandacht voor Senioren', de Antwerpse vrijwilligerswerking die vereenzaamde bejaarden uit hun isolement helpt, begon in 2002 met de ontmoetingen tussen autochtone en allochtone ouderen. Na het moskeebezoek volgde nog een hele reeks gesprekken. Soms samen, soms alleen met de mannen, soms alleen met de vrouwen. De alloch- tonen staan er zelf op dat er in het Nederlands gepraat wordt. "De tolk moest in het begin wel een handje helpen om de gesprekken op gang te krijgen, maar het liep allemaal verrassend snel los", herinnert coördinator Tom Claus zich.

De taalbarrière vormt trouwens absoluut geen onoverkomelijke hindernis. Ange De Coninck (81) werd na de ontmoetingen van 'Aandacht voor Senioren', bijzonder close met haar Marokkaanse buurvrouw. De gesprekken verlopen moeizaam, maar de universele taal van de keuken spreken ze allebei. Bij elke feestdag staan ze voor mekaars deur om typische lekkernijen uit te wisselen.

Het viel Claus meteen op dat de autochtone en allochtone senioren dezelfde bekommernissen delen. Ze worstelen met dezelfde twijfels en angsten. "Het houdt hen vooral bezig wie er voor hen gaat zorgen als ze daar zelf niet meer in staat toe zijn. Gaan we wel op onze kinderen kunnen rekenen? Dat is de vraag die bij beide gemeenschappen voortdurend terugkeert."

"De allochtone senioren kenden in Turkije of Marokko geen rusthuizen. Het was altijd vanzelfsprekend dat ze bij de kinderen gingen wonen als ze oud werden. Maar die kinderen zijn hier vaak verwesterd, en die zorg voor hun ouders is niet altijd zo vanzelfsprekend meer. De allochtone ouderen zitten nu wel met vragen over rusthuizen. Is daar een gebedsruimte waar ze hun religie kunnen belijden? Hoe zit het met de maaltijden? Op dat soort vragen kunnen de Belgen meestal wel een antwoord geven."

Maar het bleef niet bij praten. De senioren steken ook de handen uit de mouwen, en maken samen het buurtpark opnieuw schoon. Ook de allochtone jongeren uit de wijk springen bij. De senioren trekken daarnaast af en toe naar lagere scholen, waar ze de leerlingen onderhouden over 'de oudere'. "Die klassen zijn vaak erg divers, met leerlingen van heel veel verschillende nationaliteiten", weet Claus. "Ook voor die kinderen is het leerzaam om te ontdekken hoe we in onze cultuur omgaan met senioren. In die lessen wordt trouwens vaak de basis gelegd voor de samenwerking tussen jong en oud bij het opruimen van sluikstort of andere acties."

Federaal minister van Grootstedenbeleid en Gelijke Kansen Christian Dupont selecteerde de toenaderingen van 'Aandacht voor Senioren' voor het project 'Wijken en Diversiteit'. Hij maakt 15.000 euro vrij om de uitwisselingen ook de komende jaren te blijven behouden. "De jury apprecieerde onze werking vooral omdat ze heel dicht bij de mensen staat", verduidelijkt Claus. "We werken heel laagdrempelig, we staan met onze beide voeten in het buurtleven." Volgende week wordt al een klein deel van de geldprijs gebruikt om een feestje te bouwen voor alle senioren.

Minister Dupont bekroonde nog een tweede, gelijkaardig Antwerps initiatief. 'Berchem OpStap' is een organisatie van het OCMW-dienstencentrum Huize Berchem. Turkse senioren brachten in september een bezoek aan drie dienstencentra, de Belgische senioren trokken daarop naar de Turkse Moskeevereniging. De uitwisseling moet de allochtone ouderen stimuleren om deel te nemen aan de activiteiten die de dienstencentra op poten zetten. Dupont had 5.000 euro veil voor 'Berchem OpStap'.