Hulpverleners: stop met drugsrazzia's op school

Een politieagent wandelt met een hond door een klaslokaal. Het beest twijfelt, stapt verder, keert zich toch om en gaat zitten. Bingo. De jongen in kwestie wordt afgevoerd naar een aanpalend kamertje om gefouilleerd te worden. Als er drugs gevonden worden, riskeert hij een pv. Zo niet, dan kan de politie hem vragen om een urinetest af te leggen.

Het is een scenario dat in steeds meer Vlaamse scholen ingang lijkt te vinden. Concrete cijfers zijn er niet, maar in Limburg zouden er twee controles in scholen per maand zijn. Heel wat scholen hebben een afspraak met hun politiezone om een keer per schooljaar of per twee schooljaren langs te komen. De razzia als preventie is een kwalijke evolutie, aldus Ilse Bernaert van Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD).

"De resultaten zijn onbetrouwbaar", zegt ze. "Als je jas de avond voordien naast die van een frequente cannabisgebruiker hing, dan is de kans groot dat de hond bij jou stopt. Omgekeerd geldt hetzelfde. Als je een gebruiker bent, maar je hebt net propere kleren aan, dan ga je vrijuit."

Met alle gevolgen vandien. Zeker voor de leerlingen die onschuldig uit de groep gehaald worden. "Er wordt een stigma gecreëerd", zegt Bernaert. "En dat is een probleem, want het belangrijkste is om het gesprek te blijven aangaan met de jongeren."

Loos alarm

"We vinden niet dat dit soort repressie thuishoort in een school", zegt Bernaert. "Een urinetest kan bij een controle enkel vrijwillig afgenomen worden, maar weten jongeren dat? En hebben ze het gevoel dat ze kunnen weigeren?"

De kritiek komt hard aan. Veel scholen krijgen net lof toegezwaaid omdat ze de kop niet langer in het zand steken. Bij KOGEKA, een scholengroep van zes scholen in Geel, zijn ze net dit schooljaar begonnen met controles. "We hadden een plan dat gebaseerd was op preventie en hulp", zegt directeur Danny Van der Veken. "Dat blijven we doen, maar het bleek niet voldoende te zijn. Er bleven drugs aanwezig. Daarom hebben we sinds dit jaar beslist om controles op school mogelijk te maken. De komende jaren zullen al onze scholen systematisch aan bod komen."

Over de beslissing werd op voorhand veel gediscussieerd, maar nu de eerste razzia achter de rug is, is er een consensus, meent Van der Veken. "Bij die eerste controle was er twee keer loos alarm. Dat maakt natuurlijk indruk, maar we hebben alles duidelijk uitgelegd: leerlingen wisten dat de hond zich ook kon vergissen omdat er bijvoorbeeld een geur in de kleren hing."

Stille drugshond

Ook de politie heeft goede ervaringen. "Wij doen het een paar keer per jaar", legt Maurice Dommicent van de Mechelse politie uit. "Altijd op vraag van de school. We gebruiken een stille drugshond. Dat zorgt voor een andere sfeer. Met een hond die blaft, is er meteen tumult. Dit is discreet. Opgetreden wordt er vanzelfsprekend enkel wanneer er drugs gevonden worden."

Dommicent is blij met de initiatieven van de scholen. "Dit is een meer dan nuttige aanpak", zegt hij. "Vroeger waren scholen verkrampt: drugs waren overal behalve bij hen."

Toch pleit VAD ervoor om de controles tot een absoluut minimum te beperken. "We zeggen niet dat het nooit kan. Als er een hardnekkig probleem is, kan het wel eens, maar preventief, nee", zegt Bernaert.