Altijd commentator gebleven
Rik Torfs (CD&V) verruilt de politiek opnieuw voor de universiteit. De kerkjurist wil rector worden van de KU Leuven. Zijn politieke tussenstop was een teleurstelling. Hij bleef eerst en vooral commentator.
"De verkiezingen van 2014 hangen in de lucht. Maar daaraan zal ik niet deelnemen. Wel aan die van 2013, de rectorverkiezingen in Leuven, de plek waar ik mij nu het meest thuis voel. Soms moet je het roer omgooien en je hart volgen. Paus Franciscus laat zien dat dat ook mogelijk is als niemand het verwacht. Een inspirerende gedachte."
In zijn gekende stijl kondigde Torfs donderdagmiddag zijn vertrek uit de Senaat aan. De politicus wordt opnieuw academicus, na slechts drie jaar in het parlement. Het vertrek is echter geen verrassing. Torfs had al meermaals aangegeven dat hij echt genoeg heeft van de Wetstraat. Hij was klaar met de slome Senaat, klonk het in recente interviews. En evengoed met de Wetstraat 89, het hoofdkwartier van CD&V, waar zijn vernieuwingsoperatie op weinig uitdraaide. Ook zijn free speech, zowel intern als in de media, werd de debutant vaak kwalijk genomen. De relatie met de partijvoorzitter Wouter Beke raakte verzuurd. Over het laatste gesprek met Beke zei Torfs gisteren: "We hebben het gesprek zeker niet onvriendelijker afgesloten dan het was begonnen." Een 'Torfske' voor: beide partijen vinden een terugkeer naar Leuven geen slechte keuze.
Vernieuwing
Half 2010 waren de verwachtingen nochtans hooggespannen toen de professor als een 'wit konijn' werd binnengehaald door Marianne Thyssen, de gewezen voorzitter. Hij was op dat moment al bekend als jurylid in De slimste mens ter wereld en moest een "intellectueel en mediageniek tegengewicht" bieden aan N-VA. Torfs overwoog daarvoor al om met een eigen beweging deel te nemen aan de federale verkiezingen van die zomer. Hij flirtte ook met de sp.a via Johan Vande Lanotte.
Dat hij geparachuteerd werd op plaats twee van de CD&V-senaatslijst zorgde echter meteen voor gemor. "Wat denk dat professorke wel?" en "Het is een echt mediageile onnozelaar" viel te horen bij wie de goede kiesplaatsen in gevaar kwamen. Eén parlementslid vertelde: "Het is een echt buitenbeentje en dat zal zo blijven. Zie je hem onderhandelen over BHV? Natuurlijk niet, hij zal alleen becommentariëren."
De verkiezingen van 2010 waren voor zijn partij een mislukking, maar Torfs zelf deed het goed. Hij toonde zich een scherpe debater en scoorde stukken beter dan ouwe getrouwen als Etienne Schouppe en Sabine de Bethune. Van de nieuwe voorzitter Beke kreeg hij daarna de opdracht om samen met Inge Vervotte en Pieter Marechal een vernieuwingsoperatie uit te werken voor CD&V. "Dit is mijn belangrijkste motivatie in de politiek", zei Torfs.
Het project viel echter op een koude steen. In de zomer van 2012 loste Torfs daarom een schot voor de boeg in Humo. "Als ik voel dat er na de gemeenteraadsverkiezingen bij CD&V nog altijd geen interesse is voor inhoudelijke vernieuwing, dan stop ik met politiek." Een uitspraak die voor commotie zorgde, ook bij de partijtop. "Het gaat niet op om om de zoveel tijd een berichtje in de wereld te sturen, hij moet dat op het partijbestuur zeggen. Hij moet nadenken over zijn eigen positie in de partij", reageerde Peeters. De professor werd immers steeds vaker de luis in de pels van CD&V zelf. Via kritische quotes en tweets schopte hij meermaals tegen de schenen van het establishment. Zo wilde hij niet deelnemen aan de lokale verkiezingen. De Stadslijst met sp.a noemde hij ronduit verkeerd. En recent was hij erg scherp voor de rol van de christelijke arbeidersbeweging ACW in de Dexiasaga.
De tweet van politicoloog Dave Sinardet (VUB) gisteren was veelzeggend: "Na alle miserie van de voorbije weken eindelijk nog eens goed nieuws voor CD&V: Rik Torfs stapt uit de politiek."
Euthanasie
Torfs benadrukt toch dat zijn vertrek geen negatieve keuze tegen de politiek is. "Ik heb met veel inzet aan diverse dossiers gewerkt. Aan een brede consensus in het euthanasiedossier bijvoorbeeld. Maar ook erfrecht, de beginselen van de rechtsstaat, de rechten van de verdediging, het sociale, enzovoort." Wat wordt bijgetreden door Dirk Claes, de CD&V-fractieleider in de Senaat. "Hij is een harde werker, ook in de luwte, wat misschien te weinig mensen weten. En op elke vergadering hield hij twee tot drie zinvolle tussenkomsten, wat zeker niet van iedereen gezegd kan worden."
"De voorbije jaren heeft Rik op inhoudelijk vlak een meerwaarde betekend", reageert Beke. "Samen met Vervotte maakte hij een analyse van onze ideologie na de verkiezingsnederlaag in 2010. In de Senaat was hij intens bezig met justitiedossiers. Het laatste grote dossier waar hij zijn schouders onder zette, waren de gesprekken rond euthanasie en levenseinde. Wij vinden het erg jammer dat hij dit werk niet kan afmaken. Al die tijd heeft Rik zijn mandaat ingevuld op de hem eigen manier. Zoals het iemand betaamt die, volgens zijn eigen woorden, houdt van het 'echte gesprek', nam hij nooit een blad voor de mond."
De vacante senaatszetel gaat naar Els Van Hoof, de schepen van Sport en Handel in Leuven. Zij geeft allicht haar lokale mandaat op, want binnen de CD&V Leuven is afgesproken om niet te cumuleren. Torfs had de zetel liever zien gaan naar de tweede opvolger, Marechal, met wie hij eerder samenwerkte.