Antipestbeleid: veel geroep, nu nog actie
De acties en campagnes tegen pesten zijn te vrijblijvend om echt resultaten te boeken. Dat stellen experts nadat opnieuw een zelfdoding van een tiener gelinkt wordt aan pesterijen. 'Iedereen doet maar wat.'
De Move tegen Pesten, de Week tegen Pesten, de Pesten-kan-niet-prijs: het zijn maar enkele initiatieven die ervoor moeten zorgen dat jongeren niet buitengesloten worden. Maar veel zoden aan de dijk lijken die niet te zetten. Circa 35.000 Vlaamse 10- tot 18-jarigen worden nog steeds wekelijks gepest. En de gevolgen daarvan kunnen bijzonder ernstig zijn: bij de jongere uit Erpe-Mere die eerder deze week uit het leven stapte, worden pesterijen genoemd als mogelijke doodsoorzaak (DM 13/2).
Nog maar eens een bewijs dat onze aanpak niet werkt, vindt professor Heidi Vandebosch, die aan de Universiteit Antwerpen onderzoek doet naar (cyber)pesten. Ze benadrukt dat veel scholen hun best doen. "Maar er is geen coördinatie. Iedereen doet maar wat. Er zit geen systeem in. Leerkrachten weten niet wat de beste methode is. Er zijn geen richtlijnen of evaluaties."
Ook Gie Deboutte, voorzitter van het Vlaams Netwerk Kies Kleur Tegen Pesten, hekelt het ontbreken van een coherent antipestbeleid en de politieke prioriteit om dat te installeren. "In het buitenland staan ze al veel verder." Hij gelooft heilig in KiVa, een Fins antipestprogramma dat in verschillende landen wordt toegepast en dat ook volgens Vandebosch het verschil kan maken. "Dat is uitvoerig bewezen. In Nederlandse KiVa-scholen zijn de pesterijen met 50 procent afgenomen."
Ook de antipestcampagnes kunnen beter. Dat stelt Marc Michels, voormalig CEO bij reclamebureau Saatchi & Saatchi en huidig voorzitter van de Vlaamse Liga tegen Kanker. Hij noemt de Move tegen Pesten en consorten te soft. "Wil je gedragsverandering bekomen, dan moet je én sensibiliseren én sanctioneren. Nu wordt vooral ingezet op dat eerste."
Michels wil de pester in campagnes meer viseren, net zoals de roker of dronken chauffer. "Zo weet je wat je verantwoordelijkheid is." Want die campagnes werken: "Uit de evaluaties van onze campagne blijkt dat liefst 90 procent van de mensen uit de doelgroep de aangrijpende affiches gezien en onthouden hebben", zegt BIVV- communicatiedirecteur Kris Verbeeck. "De niet-choquerende respectcampagne bereikte maar 78 procent van de doelgroep."
Het kabinet van minister van Onderwijs Pascal Smet (s.pa) benadrukt dat de overheid veel soorten antipestiniatieven neemt en dat scholen verplicht zijn om aan een positief schoolklimaat te werken. "Maar wij kunnen ze niet verplichten om een beleid te voeren: dat zou indruisen tegen hun pedagogische autonomie."