Een op de vier verpleegkundigen in België kampt met burn-out
Een kwart van de Belgische verpleegkundigen heeft een burn-out. Een op de drie wil binnen het jaar een andere job, een vijfde is niet tevreden met het werk. En een derde vindt de zorg voor de patiënten 'zwak'.
Dat alles blijkt uit een grootschalige Europese enquête onder leiding van de Katholieke Universiteit Leuven. Voor de studie, die gepubliceerd werd in het British Medical Journal, werden ruim 33.000 verpleegkundigen en 11.000 patiënten in twaalf Europese landen bevraagd. In België werd bij 3.186 verpleegkundigen in 67 ziekenhuizen gepeild naar de tevredenheid over hun job.
Die is behoorlijk laag: 22 procent van de bevraagde verpleegkundigen noemt zich ronduit 'ontevreden'. Een kwart zegt zelfs dat hij of zij met een burn-out kampt. Een derde wil binnen het jaar een andere job uitoefenen. Dat is geen goed nieuws voor de zorgsector, die door de aankomende pensioneringsgolf op zoek zijn naar 60.000 werkkrachten voor de komende jaren.
Vergelijkingen met de resultaten van andere Europese landen, nuanceren de cijfers. Zo zijn de Nederlandse verpleegkundigen het meest tevreden over hun job en zijn ze het minst opgebrand van heel Europa, toch zegt nog een op de vijf snel ander werk te willen doen. In Griekenland zeggen acht op de tien van de verpleegkundigen dat ze er door zitten en is meer dan de helft ontevreden op het werk. Ook hier zegt de helft van de bevraagden binnen het jaar van werk te willen veranderen. De enquêtes werden afgenomen in 2009, dus voor de grote Griekse crisis en bijbehorende besparingen in de gezondheidszorg.
De Belgische verpleegkundigen uiten ook behoorlijk forse kritiek op de instelling waar ze werken: bijna een op drie vindt dat de zorg voor patiënten 'zwak' is. Alleen Duitsland, Griekenland, Nederland en Spanje doen het slechter. Zes op tien menen dat patiënten die naar huis gestuurd worden nog niet voldoende hersteld zijn om voor zichzelf te kunnen zorgen. Zes procent vindt dat het niet goed zit met de veiligheid in het ziekenhuis. Nog slechter nieuws voor de beheerders van die zorginstellingen is het bijzonder lage vertrouwen dat het verplegend personeel in het managment heeft. Acht op de tien geloven niet dat het managment in staat is om de problemen van patiënten op te lossen.
Ook patiënten ontevreden
Met deze studie wilden de enquêteurs onderzoeken of er een verband is tussen veranderingen in de organisatie en werkstructuur van een ziekenhuis en de tevredenheid en het verloop van het personeel. Uit Amerikaanse onderzoeken bleek eerder dat als er minder patiënten per verpleegkundige zijn, de verpleegkundige zelfstandiger kan werken en er een goede verhouding is tussen artsen en verpleegkundigen, dat patiënten beter herstellen en meer tevreden zijn en dat de mortaliteit daalt.
De verhouding verpleegkundige-patiënt ligt in België op 10,7. Als het verzorgend personeel wordt meegeteld dat niet geschoold is in de verpleegkunde, daalt die verhouding tot 7,9. Dat is nog steeds de hoogste van heel Europa, op Duitsland na.
De patiënten werden overigens ook bevraagd, en ook zij zijn niet eenstemmig positief. Minder dan de helft van de Belgische patiënten geeft zijn of haar ziekenhuis een score van 9 of 10 op 10. Zes op de tien zouden het ziekenhuis aanraden. Ook op het verzorgend personeel klinkt kritiek: een kwart van de patiënten vindt dat hij of zij niet altijd met respect is behandeld door de verpleegkundige. Vier op de tien klagen dat de verpleegkundigen niet aandachtig luisteren naar patiënten. Iets meer dan de helft vindt dat hij of zij duidelijke en verstaanbare uitleg heeft gekregen van het verzorgend personeel.
De studie bevestigt nog het verband tussen de tevredenheid van het personeel als ze er minder patiënten per verpleegkundige zijn.